Chính quyền Cuba đã bắt giữ 17 người có liên quan đến mạng lưới tuyển mộ công dân Cuba sang chiến đấu cho Nga ở Ukraine.
Người đứng đầu cơ quan điều tra hình sự của Bộ Nội vụ Cuba, César Rodríguez, cho biết vào cuối ngày thứ Năm trên truyền thông nhà nước rằng ít nhất 3 trong số 17 người bị bắt là một phần của nỗ lực tuyển dụng bên trong quốc đảo này.
Ông không nêu tên các thành viên bị cáo buộc của mạng lưới nhưng cho biết họ đã từng có tiền án. Một số gia đình bắt đầu lên tiếng về vụ việc vào thứ Sáu, và ít nhất một bà mẹ nói rằng con trai bà đã được hứa hẹn một công việc xây dựng ở Nga.
Bộ Ngoại giao Cuba hôm thứ Hai cho biết chính phủ đã phát hiện một mạng lưới hoạt động từ Nga để tuyển mộ công dân Cuba sống ở cả Nga và Cuba để chiến đấu ở Ukraine. Họ cho biết các nhà chức trách đang làm việc “để vô hiệu hóa và phá bỏ” mạng lưới nhưng không cung cấp thông tin chi tiết.
“Cuba không phải là một phần của cuộc chiến ở Ukraine,” Bộ Ngoại giao cho biết trong một thông cáo báo chí.
Cuba và Nga là đồng minh chính trị và người Cuba không cần thị thực để đến Nga. Nhiều người đến đó để học tập hoặc làm việc.
Vào tháng 5 năm 2023, một tờ báo ở vùng Ryazan của Nga, cách Moscow khoảng 160 km về phía đông nam, đưa tin từ một văn phòng nhập ngũ quân sự ở đó rằng “một số công dân của Cộng hòa Cuba” đã đăng ký gia nhập quân đội. Báo Ryazanskiye Vedomosti dẫn lời một số người Cuba cho biết họ đến đó để giúp Nga “hoàn thành nhiệm vụ trong vùng hoạt động quân sự đặc biệt”. Nó cũng cho biết “một số người trong số họ trong tương lai muốn trở thành công dân Nga”.
Tại Havana, công tố viên José Luis Reyes nói với truyền hình nhà nước rằng các nghi phạm đang bị điều tra về các tội danh, bao gồm làm lính đánh thuê hoặc tuyển mộ lính đánh thuê, và có thể phải đối mặt với mức án lên tới 30 năm hoặc tù chung thân, thậm chí là tử hình.
Marilin Vinent, 60 tuổi, hôm thứ Sáu cho biết con trai bà, Dannys Castillo, 27 tuổi, là một trong những người Cuba được tuyển dụng ở Nga.
Tại nhà riêng ở Havana, bà cho biết con trai bà và những người Cuba khác đã đến Nga vào cuối tháng 7 sau khi được hứa làm công việc xây dựng.
Vinent cho các phóng viên xem những bức ảnh của con trai bà trong điện thoại di động của bà, trong đó có một số bức ảnh cậu bé mặc quân phục.
Bà nói rằng con trai bà nói với bà rằng anh ta chấp nhận lời đề nghị đến Nga vì muốn giúp đỡ kinh tế gia đình, vì hòn đảo này đang gặp khủng hoảng kinh tế và người dân phải đối mặt với tình trạng thiếu một số sản phẩm.
“Tôi không biết con trai tôi còn sống hay không. Chúng tôi không biết gì cả,” bà nói. “Điều tôi muốn là nói chuyện với anh ấy.”
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã biết về các báo cáo này. “Chúng tôi lo ngại sâu sắc rằng những thanh niên Cuba có thể đã bị lừa và được tuyển dụng để chiến đấu cho Nga trong cuộc xâm lược toàn diện tàn bạo vào Ukraine và chúng tôi tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình này”, tuyên bố cho biết.
Luật pháp Nga cho phép công dân nước ngoài nhập ngũ sau khi ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng.
Kể từ tháng 9 năm 2022, người nước ngoài đã phục vụ trong quân đội Nga ít nhất một năm được phép nộp đơn xin quốc tịch Nga theo thủ tục đơn giản hóa mà không cần phải xin giấy phép cư trú trước.
Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin hồi đầu tháng 9 cho biết thành phố đang thiết lập “cơ sở hạ tầng để hỗ trợ Bộ Quốc phòng Nga tạo điều kiện cho người nước ngoài nhập ngũ” tại văn phòng chính phủ chính của thủ đô dành cho người di cư.
Tháng trước, truyền thông Nga đưa tin về trường hợp chính quyền từ chối chấp nhận đơn xin nhập quốc tịch của công dân Tajik cho đến khi họ ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng và nhập ngũ. Và trong một tuyên bố trực tuyến vào tuần trước, Bộ Quốc phòng Anh cho biết có “ít nhất sáu triệu người di cư từ Trung Á đến Nga, những người mà Điện Kremlin có thể coi là những tân binh tiềm năng”.
Bộ này cho biết trên X, nền tảng trước đây gọi là Twitter, rằng “việc khai thác công dân nước ngoài cho phép Điện Kremlin có thêm nhân sự cho nỗ lực chiến tranh của mình trong bối cảnh thương vong ngày càng gia tăng”.
Bộ cũng lưu ý rằng đã có những trang trực tuyến tìm kiếm tân binh cho quân đội Nga ở Armenia và Kazakhstan.
Việt Linh (Theo CBS News)