Hôm thứ Hai, áp lực buộc Hungary không phủ quyết việc mở các cuộc đàm phán về tư cách thành viên Liên minh châu Âu và cung cấp viện trợ kinh tế cho Ukraine đang bị chiến tranh tàn phá tại hội nghị thượng đỉnh quan trọng của EU trong tuần này, sau khi Thủ tướng Viktor Orban yêu cầu vấn đề này phải được giải quyết và bị loại khỏi chương trình nghị sự.
Với hàng chục tỷ USD hỗ trợ quân sự và kinh tế bị các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện Hoa Kỳ chặn lại, Ukraine đang tuyệt vọng bảo đảm hỗ trợ tài chính và quân sự lâu dài hơn khi giao tranh trong cuộc chiến kéo dài gần 2 năm với Nga đang sa lầy.
Trong bản dự thảo tuyên bố hội nghị thượng đỉnh, các nhà lãnh đạo EU sẽ quyết định mở các cuộc đàm phán gia nhập với Ukraine. Nhưng Orban nhấn mạnh rằng cần phải có một “cuộc thảo luận chiến lược” trong bối cảnh chiến trường đang bế tắc và sự không chắc chắn về vai trò lãnh đạo của Mỹ sau cuộc bầu cử vào năm tới.
“Tôi hy vọng rằng sự thống nhất của châu Âu sẽ không bị phá vỡ vì đây không phải là thời điểm để chúng tôi làm suy yếu sự ủng hộ của chúng tôi đối với Ukraine. Ngược lại, đây là thời điểm để tăng cường nó”, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell nói với các phóng viên ở Brussels, nơi ông chủ trì cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao của khối.
Các quyết định về việc mở rộng EU, cũng liên quan đến Bosnia, Georgia, Moldova trong tuần này, và việc xem xét lại ngân sách dài hạn của khối bao gồm 50 tỷ euro (54,1 tỷ USD) viện trợ cho Kyiv, chỉ có thể được tất cả 27 quốc gia thành viên nhất trí thông qua.
Hungary phụ thuộc vào Nga về một số nguồn cung cấp năng lượng và Orban được coi là đồng minh mạnh nhất của Tổng thống Vladimir Putin ở châu Âu. Chính phủ Budapest thường xuyên ngăn cản việc thực hiện các biện pháp trừng phạt chống lại Moscow liên quan đến chiến tranh.
Trong một lá thư gửi Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel, người sẽ chủ trì hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày bắt đầu vào thứ Năm, Orban cảnh báo rằng việc áp đặt một quyết định đối với Ukraine có thể phá hủy sự đoàn kết của EU. Các nhà lãnh đạo chính phủ, bộ trưởng và quan chức EU khác thừa nhận cảm thấy bối rối về những gì Orban muốn.
Ngoại trưởng Litva Gabrielius Landsbergis cho biết: “Cách duy nhất tôi có thể hiểu được quan điểm của Hungary, không chỉ về Ukraine mà còn về nhiều vấn đề khác, là họ chống lại châu Âu và mọi thứ mà châu Âu đại diện”.
Landsbergis nói rằng ông hy vọng lý trí sẽ thắng thế, “nếu không, thời kỳ đen tối có thể ở phía trước”.
Người đồng cấp Phần Lan của ông, Elina Valtonen, than thở rằng “vị thế của Hungary thực sự rất rất tồi tệ trong suốt những tháng qua. Điều quan trọng là chúng ta cần tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong thời gian cần thiết.”
Orban đã lên tiếng nhiều hơn về Ukraine, đặc biệt là tình trạng tham nhũng ở đó, kể từ khi Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, chặn việc Hungary tiếp cận nguồn tài trợ hàng tỷ euro vì lo ngại về sự thụt lùi dân chủ ở nước này.
Ủy ban đã phát hành một số quỹ vào tháng trước và dự kiến sẽ giúp Hungary dễ dàng tiếp cận thêm 10 tỷ euro (10,8 tỷ USD) trong tuần này, nhưng các quan chức nghi ngờ liệu nó có tạo ra nhiều khác biệt vào thứ Năm hay không.
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba, người cũng đã gặp những người đồng cấp EU hôm thứ Hai, nói rằng đất nước của ông “vẫn đang cố gắng hiểu những tuyên bố gay gắt này từ Hungary”. Ông nói rằng Ukraine đã đáp ứng tất cả các điều kiện cần thiết để bắt đầu các cuộc đàm phán về tư cách thành viên EU.
Tháng trước, ủy ban giám sát quá trình mở rộng đã khuyến nghị Ukraine được phép mở các cuộc đàm phán thành viên sau khi giải quyết các vấn đề như tham nhũng, lo ngại về vận động hành lang và các hạn chế có thể ngăn cản người thiểu số học và đọc bằng ngôn ngữ của họ.
Kuleba cho biết ba dự luật đáp ứng nhu cầu đó đã được quốc hội thông qua, trong khi dự luật thứ tư hiện đang được hội đồng đánh giá.
Tại lễ nhậm chức vào Chủ nhật ở Argentina cho tân Tổng thống Javier Milei, có thể thấy Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã trao đổi ngắn gọn với Orban. “Đó là một cuộc trò chuyện rất thẳng thắn, tập trung vào các vấn đề châu Âu của chúng tôi,” Zelenskyy nói sau đó.Việt Linh (Theo Euro News)