Cựu Tổng thống thứ 45, Donald Trump đã phải đối mặt với thách thức pháp lý quan trọng nhất trong cuộc đời ông ta vào tuần này tại New York.
Nhưng dù sự chú ý đã đổ dồn về tòa án ở Manhattan nhiều bao nhiêu, thì các cuộc điều tra từ Atlanta đến Washington sẽ vẫn tiếp tục, nhấn mạnh phạm vi nguy hiểm rộng lớn mà ông ta phải đối mặt khi tìm cách giành lại quyền lực một lần nữa.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Những nguy cơ mà Trump phải đối mặt ở riêng Washington đã trở nên rõ ràng trong tháng qua, khi các thẩm phán liên tiếp đưa ra các phán quyết gạt bỏ nỗ lực của nhóm luật sư Trump nhằm ngăn chặn lời khai của đại bồi thẩm đoàn từ các nhân chứng – bao gồm cả luật sư riêng của ông ta và người cựu phó tổng thống của ông ta, những người họ đều là những người có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc trực tiếp về các sự kiện quan trọng đã xảy ra.
Các phán quyết của tòa chỉ đạo các cố vấn và trợ lý của Trump phải ra làm chứng không có nghĩa là Bộ Tư pháp sắp đưa ra các cáo buộc hình sự, cũng như không bảo đảm rằng các công tố viên có thể bảo đảm lời khai có giá trị cho một vụ truy tố tiềm năng. Tuy nhiên, chúng vẫn được xem là một chiến thắng quan trọng, bí mật đối với chính phủ khi họ điều tra xem liệu các tài liệu mật có bị giải quyết sai tại nhà của Trump ở Florida hay không và khả năng cản trở cuộc điều tra đó, cũng như những nỗ lực của Trump và các đồng minh của ông ta nhằm đảo ngược kết quả của cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Randall Eliason, cựu quan chức liên bang cho biết rằng: “Khi nói về những vấn đề quan trọng như một âm mưu nổi dậy thì chắc chắn sẽ có rất nhiều tranh luận bên trong Bộ Tư pháp”.
Trong khi đó, Biện lý quận Fulton ở Atlanta đang tiếp tục điều tra những nỗ lực của Trump và các đồng minh của ông ta nhằm xóa bỏ thất bại trong cuộc bầu cử ở Georgia. Một đại bồi thẩm đoàn đặc biệt vào tháng 2 cho biết họ tin rằng “một hoặc nhiều nhân chứng” đã phạm tội khai man và kêu gọi các công tố viên địa phương đưa ra cáo buộc.
Cựu tổng thống chưa bao giờ làm chứng trước đại bồi thẩm đoàn đặc biệt, nghĩa là ông ta không nằm trong số những người có thể đã tự khai man. Nhưng bản báo cáo không loại trừ khả năng có các cáo buộc khác và vụ việc vẫn đặt ra những thách thức đặc biệt đối với Trump, một phần vì các hành động của ông ta ở Georgia đã quá công khai.
Nhìn chung, số lượng các tranh chấp được niêm phong về phạm vi lời khai của đại bồi thẩm đoàn là bất thường nhưng có lẽ phù hợp với các cuộc điều tra mang tính hệ quả nghiêm trọng như cuộc điều tra liên quan đến một cựu tổng thống. Có thể xem các cuộc điều tra này là hoàn toàn trái ngược với cuộc điều tra của luật sư đặc biệt gần đây nhất là Robert Mueller liên quan đến Trump, khi ông ta còn là tổng thống, khi Mueller và nhóm công tố viên của ông tìm cách xác định xem chiến dịch tranh cử năm 2016 của Trump có thông đồng với Nga để lật tẩy cuộc bầu cử hay không.
Trump trong cuộc điều tra đó đã được bảo vệ bởi quyền lực của chức vụ Tổng thốngvăn phòng của ông ta và bởi các quan điểm pháp lý của Bộ Tư pháp nói rằng một tổng thống đương nhiệm không thể bị truy tố. Nhưng trong thời điểm hiện nay, Trump không còn là tổng thống nữa, Trump đã đánh mất lá chắn đó, làm tăng nguy cơ phơi bày tội phạm của ông ta.
Có lẽ ví dụ sinh động nhất đã xảy ra vào tháng trước khi chánh án tòa án liên bang DC đã ra lệnh rằng luật sư của Trump, M. Evan Corcoran, phải cung cấp thêm lời khai cho bồi thẩm đoàn trong cuộc điều tra vụ tài liệu mật ở Mar-a-Lago.
Một trường hợp khác xảy ra vào tuần trước khi một thẩm phán liên bang khác, James Boasberg, ra phán quyết rằng cựu Phó Tổng thống Mike Pence phải đưa ra một số lời khai trong cuộc điều tra của cố vấn đặc biệt của Bộ Tư pháp về những nỗ lực lật đổ kết quả của cuộc bầu cử năm 2020.
Các cựu trợ lý khác của Trump, bao gồm Stephen Miller và cựu cố vấn an ninh quốc gia Robert O’Brien , gần đây cũng đã được một thẩm phán ra lệnh cung cấp lời khai bất chấp sự phản đối của nhóm Trump về đặc quyền hành pháp.
Lời kết:
Để chữa lành một vết thương lớn cho một xã hội nhiều chia rẽ, một đất nước đầy rẫy sự nghi kỵ, đấu đá lẫn nhau bởi sự tàn phá, huỷ hoại của một con quỷ dữ, xảo quyệt và nguy hiểm như Donald Trump thì dứt khoát, giới tinh hoa chính trị sẽ không thể giải quyết tận gốc rễ của vấn đề chỉ bằng cách bỏ qua những sai phạm, lỗi lầm để hướng đến đoàn kết đảng phái và ổn định xã hội.
Ai sẽ là người phải chịu trách nhiệm nếu để đất nước này một lần nữa rơi vào vòng xoáy bạo lực và hỗn loạn, chia rẽ và đổ nát bởi những cuộc nổi dậy điên rồ và những kẻ sẵn sàng đạp đổ nền dân chủ Mỹ bằng mọi cách có thể.
Muốn giữ vững được một nền dân chủ không thể chỉ bằng lời nói và hành động của một bậc đại trượng phu với tấm lòng độ lượng, bao dung, không thể được, vì những kẻ tệ hại không xứng đáng được đối xử một cách tử tế như vậy.
Việt Linh 05.04.2023