Mục 3 của Tu chính án thứ 14, được đưa ra sau Nội chiến, quy định rằng một người sau khi tuyên thệ trước quốc hội nếu “tham gia vào cuộc nổi dậy hoặc nổi loạn” sẽ bị ngăn cản tái tranh cử.
Hai nhóm vận động đã viết thư cho các quan chức ở một số tiểu bang kêu gọi họ cấm Donald Trump tranh cử với tư cách là ứng cử viên tổng thống vì bị cáo buộc kích động nổi dậy.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Các nhóm Tự do Ngôn luận Cho Người dân (FSFP) và Quỹ Giáo dục Mi Familia Vota đã viết thư cho các Tổng thư ký hành chính tiểu bang và các quan chức bầu cử ở California, Colorado, Georgia, Michigan, Massachusetts, New York, North Carolina, Oregon và Pennsylvania yêu cầu họ “thực hiện trách nhiệm của họ” bằng cách cấm Trump tham gia cuộc bỏ phiếu vào năm tới vì bị cáo buộc vi phạm Tu chính án thứ 14 do các hành động của ông ta trong vụ bạo loạn ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Các bức thư được gửi đi khi Trump là ứng cử viên được ủng hộ áp đảo để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của GOP vào năm tới. Cựu tổng thống cũng đang bị văn phòng của Luật sư đặc biệt JackSmith điều tra liên bang về các hành động của ông ta trong và xung quanh vụ tấn công ngày 6 tháng 1 cũng như nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 của ông. Trump phủ nhận mọi hành vi sai trái liên quan đến cuộc bạo loạn ở Điện Capitol, và vẫn tuyên bố sai sự thật rằng cuộc bầu cử vừa qua là “gian lận” chống lại ông ta.
Đây không phải là lần đầu tiên Trump phải đối mặt với những lời kêu gọi bị cấm tranh cử vì cáo buộc vi phạm Mục 3 của Tu chính án thứ 14.
Alexandra Flores-Quilty, giám đốc chiến dịch của nhóm Tự do Ngôn luận Cho Người dân FSFP, cho biết rằng: “Có rất nhiều bằng chứng cho thấy Donald Trump đã kích động cuộc nổi dậy vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 tại Điện Capitol của quốc gia chúng ta. Ủy ban điều tra của Quốc hội cũng xác định rõ ràng Trump chính là kẻ chủ mưu trong vụ bạo loạn ở điện Capitol. Hiến pháp Hoa Kỳ quy định rõ ràng rằng bất kỳ ai tuyên thệ nhậm chức và sau đó tham gia vào cuộc nổi dậy sẽ bị cấm giữ chức vụ công vĩnh viễn. Các quan chức bầu cử phải thực hiện đúng nghĩa vụ của mình, tuân theo nhiệm vụ hiến pháp này và cấm Trump tham gia bỏ phiếu. Họ không thể làm khác được.”
Tu chính án thứ 14 cũng đã được trích dẫn trong các thách thức pháp lý từ các nhóm hy vọng sẽ truất phế các nhân vật Cộng hòa khác khỏi chức vụ sau vụ tấn công ngày 6 tháng 1, bao gồm dân biểu Georgia Marjorie Taylor Greene và cựu dân biểu North Carolina Madison Cawthorn.
Vào cuối năm 2022, nhóm vận động tiến bộ MoveOn đã thiết lập một bản kiến nghị trực tuyến yêu cầu Trump bị truất quyền tranh cử vào các chức vụ công với cáo buộc cựu tổng thống và các đồng minh của ông ta đã lên kế hoạch, thúc đẩy và trả tiền cho một âm mưu tội phạm đã trở thành cuộc nổi dậy ngày 6 tháng Giêng. Bản kiến nghị kể từ đó đã thu hút hơn 194.000 chữ ký.
Vào tháng 5 năm 2022, một thẩm phán Cộng hòa ở Georgia đã bác bỏ nỗ lực loại dân biểu Taylor Greene ra tái tranh cử vì “không có đủ” bằng chứng cho thấy bà ấy ủng hộ một cuộc nổi dậy.
Nhóm Tự do Ngôn luận Cho Người dân FSFP và Quỹ giáo dục Mi Familia Vota trước đó đã viết một lá thư cho Tổng thư ký hành chính tiểu bang Nevada Cisco Aguilar vào tháng 4 kêu gọi ông ngăn Trump ra tranh cử sau khi cựu tổng thống bị cáo buộc “xúi giục và tạo điều kiện” cho một cuộc nổi dậy chống lại Hoa Kỳ. Cả hai nhóm đã cố gắng ngăn cấm Trump vì các tuyên bố nổi dậy kể từ tháng 6 năm 2021.
Điều khoản rõ ràng và không thể bác bỏ này không chỉ ảnh hưởng đến Trump mà còn ảnh hưởng đến Ted Cruz, Josh Hawley, Mo Brooks và nhiều người khác trong Nội các và chính phủ thời Trump, các tay tham mưu thân cận của Trump. Ít nhất, họ đã “hỗ trợ và tiếp tay” cho những kẻ nổi dậy. Nhưng, quan trọng hơn, họ có khả năng đã thực hiện các hành vi xúi giục.
Tôi thường chia sẻ với quý vị thính giả về thực tế rằng ở bất kỳ quốc gia dân chủ nào khác, nếu một tổng thống hoặc thủ tướng đương nhiệm khuyến khích một cuộc đảo chính, họ sẽ ở tù chỉ trong vài ngày và chờ bị kết án vì tội phản quốc. Nhưng các chính trị gia ở cả hai bên tả và hữu của nước Mỹ đều bảo vệ chính họ, bảo vệ tương lai và sự nghiệp chính trị của họ, bảo vệ đảng của họ. Tôi tin rằng có rất nhiều nhà lập pháp trong Quốc hội liên bang ở Washington đều đã phạm một số tội ác nhất định, nhưng rất ít người bị trừng phạt vì những hành động bất hợp pháp của họ. Đáng buồn thay, trong chính phủ Mỹ, sự thật và niềm tin đã trở thành những từ trái nghĩa. Giờ đây chỉ có sự giả dối và bạo lực đang được bình thường hóa trong chính trường nước Mỹ.
Irving Zavaleta, giám đốc chương trình quốc gia của Mi Familia Vota, cho biết rằng: “Các Tổng chưởng lý và các quan chức bầu cử cấp tiểu bang nằm trong thẩm quyền của họ để cấm cựu Tổng thống Donald Trump tham gia bỏ phiếu. Tất cả chúng ta đều biết rằng Donald Trump đã kích động một cuộc nổi dậy để ngăn chặn chứng nhận của cuộc bầu cử năm 2020. Theo Mục Ba của Tu chính án thứ mười bốn, bất kỳ ai đã tuyên thệ nhậm chức để bảo vệ Hiến pháp và sau đó tham gia vào một cuộc nổi dậy đều bị loại khỏi chức vụ công trong tương lai. Trump phải bị loại và chúng tôi mạnh mẽ kêu gọi các quan chức bầu cử cấm ông ấy tham gia bỏ phiếu.”
Đó những con người rất tận tâm với nền dân chủ Mỹ, họ muốn dựa vào những gì được quy định trong Hiến pháp, họ muốn bất cứ ai sống tại Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ đều phải tuân thủ và làm đúng những gì Hiến pháp quy định, bất kể đó là ai và đã từng giữ chức vụ công nào.
Tôi đã có nói đến một Quốc hội với thế đa số của đảng Dân chủ trong hai năm nửa nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Biden đã bỏ phí cơ hội để tiến hành thủ tục này, đưa vụ việc sang Bộ Tư pháp chiếu theo luật Hiến pháp đưa ra mà làm, bất kể 6 nhân vật bảo thủ trong Tòa án Tối cao có muốn bảo vệ Trump cũng không thể được, vì nếu họ làm vậy, họ đã vạch áo lên cho tất cả người dân Mỹ thấy rằng, họ chỉ là những tên nô bộc cho đảng Cộng hòa, cho Tổng thống Cộng hòa, người đã bổ nhiệm họ ngồi vào những chiếc ghế béo bở này với bỗng lộc suốt đời, và giờ đây họ phải ra thân khuyển mã mà báo đền ơn sâu. Tôi không tin là họ dám đưa ra những phán quyết đi ngược lại Hiến pháp của quốc gia. Nhưng rất tiếc, một Quốc hội thuộc đảng Dân chủ, quá yếu đuối, nhu nhược, thiếu sự đoàn kết đã không vận dụng được cơ hội này.
Bây giờ các tổ chức dân sự, dân quyền, họ đang làm thay công việc của các nhà lập pháp yếu đuối, sợ trách nhiệm, sợ mất ghế, sợ mất nguồn tài trợ, sợ cử tri tẩy chay, sợ đủ thứ, họ phải biết mắc cỡ khi những tổ chức dân sự, dân quyền này lên tiếng để đòi Hiến pháp phải được thực thi, cất lên tiếng nói kêu gọi hành động, làm những công việc đúng ra thuộc về trách nhiệm của họ.
Để giữ cho Trump không bỏ phiếu sẽ là một trường hợp có thể được đưa lên tận Tòa án Tối cao. Họ có thể sẽ ra phán quyết có lợi cho Trump với một lý do mà họ cũng sẽ dựa vào Hiến pháp rằng bất kỳ ai kể cả những tội phạm bị kết án vì tội phản quốc, đều có thể tranh cử tổng thống. Những ông bà kẹ trong Tòa án Tối cao sẽ không nói quá nhiều về một ứng cử viên, mà là về nhận thức của công chúng về một ứng cử viên và người mà họ muốn bỏ phiếu. Nếu những người Cộng hòa muốn bầu lại Trump, đó là vấn đề của họ. Họ sẽ chuyển từ đảng của luật pháp và trật tự sang đảng bầu chọn những tên tội phạm bị buộc tội trong nỗ lực giành chiến thắng bằng mọi giá. Họ sẽ khiến quốc gia phải trả giá đắt với Trump, họ sẽ khiến những người Mỹ còn lại và nhiều thế hệ mai sau sẽ bị đàn áp và tước đoạt những điều tốt đẹp nhất họ đang hiện có.
Trump rõ ràng là một kẻ lừa đảo, một kẻ phản bội không tin vào luật pháp và trật tự cũng như Hiến pháp của đất nước, ông ta có thể sẵn sàng bán nước Mỹ cho kẻ trả giá cao nhất.
Những ai tạo điều kiện để Trump có thể tiếp tục được bỏ phiếu cũng chính là những người muốn xé bỏ Hiến pháp, họ đã không tôn trọng đến Mục 3 Tu chính án thứ 14 và không màng đến sự an nguy của nền dân chủ Mỹ.
Khi ông ta đúng, ông ta sẽ tranh luận quan điểm nhưng hiếm khi ông ta đúng, nhưng nếu ông ta sai, ông ta sẽ ngụy tạo những điều không đúng sự thật, thay đổi chủ đề và tấn công cá nhân người nói sự thật. Đó chính là những bản chất và cá tính xấu xa của Trump chỉ để dành chiến thắng vì Trump là người không bao giờ muốn trở thành người thua cuộc, ông ta đã thua cuộc một lần năm 2020 và ông ta chắc chắn bằng mọi cách sẽ không để bản thân trở thành người thua cuộc lần nữa vào năm 2024.
Nếu có thể chứng minh được rằng Trump đã vi phạm lời thề hiến pháp vì đã tham gia vào cuộc nổi dậy và nổi loạn, thì chính xác là ông ta sẽ không được bỏ phiếu. Nếu các Tổng thư ký hành chính của các tiểu bang vì nhiều lý do khác nhau mà họ không thể hay không muốn ngăn Trump được bỏ phiếu thì sao?
Đó là một sự xấu hổ đáng chê trách và làm mất lòng tin vào sự ngay thẳng của các quan chức dân cử và quan chức bầu cử đối với những người Mỹ còn lại, những người muốn gìn giữ nền dân chủ và những điều tốt đẹp của đất nước.
Tất cả các bằng chứng quan trọng và cần thiết đã được tất cả người dân Mỹ nhìn thấy vào ngày 6 tháng 1 của Trump chưa kể đến việc dẫn dắt chủ nghĩa quyến rũ thông qua các hành động tồi bại mà chính miệng Trump thừa nhận đã làm. Quyết định của các Tổng thư ký hành chính các tiểu bang sẽ không thể bị xem là những phán quyết chính trị, họ chỉ làm khi dựa vào Hiến pháp, chỉ có Trump mới là thuốc độc chính trị. Các Tổng thư ký hành chính của các tiểu bang sẽ đại diện cho nhiều người Mỹ để bảo vệ và duy trì hiến pháp và truyền thống đúng đắn của họ bằng cách không cho Trump bỏ phiếu.
Nhưng công bằng mà nói, nhìn vào vấn đề từ nhiều khía cạnh khác nhau trong tình hình hiện tại thì tôi cho rằng sẽ rất khó có khả năng ngăn chặn được Trump, ngoại trừ khi chiến lược của giới tinh hoa đảng Cộng hòa chuyển hẳn sự ủng hộ một nhân vật khác và đưa ra một lựa chọn bất ngờ trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa.
Ngoài ra, đối với những vấn đề liên quan kể cả những cáo trạng, những phiên tòa xét xử hay những bản án tù vẫn không đủ để cản bước chân Trump tiến về Washington DC. Chỉ còn trông mong vào quyết định tối hậu của giới tinh hoa đảng Cộng hòa mà thôi.
Phía đảng Dân chủ thì đang hoảng loạn và tuyệt vọng, họ vừa lo sợ sự hình thành của một đảng No Labels, là cánh tay nối dài của đảng Cộng hòa vừa lo sợ làn sóng đỏ của Trump tiến thẳng về Washington. Đảng Dân chủ dường như không đủ sức để bảo vệ nền dân chủ, không có kế hoạch nào đủ mạnh. Quý vị cứ nhìn vào các cuộc thăm dò để hiểu tại sao đảng Dân chủ đang tuyệt vọng để ngăn người dân Mỹ bầu lại Donald Trump. Họ muốn ngăn người Mỹ phạm lại sai lầm của năm 2016 nhưng họ lại không đưa ra được một kế hoạch khả dĩ tốt hơn để người Mỹ lựa chọn, họ chỉ biết cầu xin người Mỹ đừng bầu cho Trump, hãy nghĩ về tương lai của nền dân chủ.
Lời kết:
‘Quyền tranh cử’ của Trump không phải là vô hạn.
Nếu ông ta là một người theo chủ nghĩa nổi dậy với trái tim của một kẻ theo chủ nghĩa quyến rũ, bác bỏ hiến pháp, thì rõ ràng ông ta không đủ tư cách.
Nếu ông ta cố tình gian lận và đánh cắp cuộc bầu cử quốc gia, thì rõ ràng ông ta không đủ tư cách.
Trump không có quyền bất khả xâm phạm để trở thành tổng thống hoặc tranh cử một lần nữa. Nếu các Tổng thư ký hành chính các tiểu bang và phớt lờ, để yên cho Trump tiếp tục tranh cử, bỏ phiếu, xem như họ đã tự xé bỏ Hiến pháp.
Nói một cách cay đắng hơn, là Trump đã vi phạm Hiến pháp 1.460 ngày là thời gian ông ta tại vị trong 4 năm. Từ cản trở công lý đến vi phạm quyền cá nhân với các hành động phân biệt chủng tộc và cố chấp, Trump không bao giờ bỏ lỡ một ngày nào nhổ nước bọt vào Hiến pháp của đất nước này.
Tôi có một câu hỏi trung thực cho bất kỳ người đàn ông hay phụ nữ người Mỹ gốc Việt nào, còn đang tiếp tục ủng hộ người tổng thống tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, rằng: “Tại sao ông/bà muốn kẻ nói láo tệ hại này trở lại Tòa Bạch Ốc một lần nữa?“. Tổng thống Joe Biden đã làm được nhiều hơn cho đất nước chỉ trong vòng chưa đầy 10 tháng so với Trump đã làm trong toàn bộ nhiệm kỳ. Trump không đạt được gì trong bốn năm ngoại trừ việc đưa ra một lý do để những người theo chủ nghĩa thượng đẳng da trắng bò ra từ dưới những tảng đá của họ giữa ánh sáng ban ngày và giảm thuế lớn cho các tập đoàn lớn và giàu có, gần như phá sản ngân khố quốc gia của nước Mỹ. Trong khi các vị không có nước da trắng, các vị không phải người giàu có, vậy thì lý do gì các vị tiếp tục ủng hộ một kẻ bất xứng như vậy?
Việt Linh, 14.07.2023