(New York Times) – Vụ kiện mạ lỵ bom tấn $1,6 tỉ Mỹ kim chống tập  đoàn truyền thông bảo thủ Fox bất ngờ được giải quyết vào phút chót, đột ngột chấm dứt tranh chấp kéo dài lâu nay liên quan đến thông tin sai trái về bầu cử 2020 ngay khi phiên xét xử thu hút sự chú ý cao độ sắp bắt đầu. 

Fox đạt được thoả thuận dàn xếp đúng nghĩa vào phút chót, trước khi luật sư hai bên sắp trình phần mở đầu  trước bồi thẩm đoàn vào thứ Ba, chấm dứt vụ kiện mạ lỵ lịch sử được bắt đầu cách đây 2 năm và sau khi hàng trăm trang tài liệu được công bố, vén bức màn về công ty truyền thông vốn từ lâu chống lại sự dòm ngó từ bên ngoài. 

Fox sẽ trả cho Dominion Voting System $787,5 triệu Mỹ kim, ½ số tiền đòi bồi thường ban đầu. Ngoài ra, Thẩm phán Eric  Davis không tiết lộ thêm về các điều khoản dàn xếp. Tuy nhiên, theo một nguồn tin thông thạo thoả thuận, Fox News sẽ không phải xin lỗi hay thừa nhận tuyên truyền thông tin sai trái trên các chương trình của họ. 

Dàn xếp bất ngờ có nghĩa, công chúng sẽ không được nhìn thấy ông chủ đế chế truyền thông  Rupert Murdoch và các xướng ngôn viên ngôi sao Tucker Carlson, Sean Hannity, Maria Bartiromo trên bục nhân chứng. 

Toà khen ngợi công việc và sự chuyên nghiệp của toán pháp lý hai bên trước khi giải tán bồi thẩm đoàn. “Tôi sẽ lấy làm hãnh diện được làm thẩm phán của quý vị trong tương lai,” ông Davis nói. 

“Sự thật quan trọng. Dối trá có hậu quả,” Luật sư đại diện Dominion, Justin Nelson nói. “Hơn hai năm trước, một loạt những lời dối trá đã cuốn các viên chức bầu cử trên khắp quốc gia vào một vũ trụ thuyết âm mưu, gây thiệt hại nghiêm trọng cho Dominion và đất nước.” 

Dominion ban đầu đòi bồi thường thiệt hại $1,6 tỉ Mỹ kim. Nhưng Fox vẫn phải đối mặt với vụ kiện mạ lỵ khác cũng liên quan đến công ty kỹ thuật bầu cử – Smartmatic. “Vụ kiện của Dominion phơi bày một số hành vi sai trái và thiệt hại do chiến dịch bóp méo thông tin của Fox gây ra. Smartmatic sẽ phơi bày phần còn lại,” phát ngôn nhân công ty gởi ra tuyên bố sau khi toà thông báo dàn xếp giữa Dominion và Fox. 

“Chúng tôi thừa nhận phán quyết của toà phát giác ra một số tuyên bố cụ thể về Dominion sai trái,” Fox ghi trong tuyên bố sau thoả thuận. “Chúng tôi hy vọng quyết định giải quyết tranh chấp với Dominion một cách thân thiện, thay vì gay gắt trong phiên xét xử gây chia rẽ, cho phép quốc gia vượt qua khỏi những vấn đề này.”

Đây là bước ngoặt phi thường mới nhất trong một vụ án được xem sẽ có hậu quả nghiêm trọng nhất đối với một cơ quan truyền thông trong cả một thế hệ. Phiên tòa nếu diễn ra sẽ là điểm mốc quan trọng kiểm tra bảo vệ Tu chính Án thứ Nhất đối với báo chí và trách nhiệm quản bá thông tin sai trái. 

Dàn xếp được đánh giá bất ngờ nhưng không gây sốc cho giới quan sát và được xem là chiến thắng cho cả hai bên. Trong khi dàn xếp tránh được phiên toà kéo dài 6 tuần, nhưng nó vẫn là hậu quả hiếm hoi đối với những nỗ lực bác bỏ tính hợp pháp chiến thắng của Tổng thống Joe Biden. Rất ít người hay tổ chức nào đối mặt với hậu quả của những tuyên bố sai trái về gian lận bầu cử do cựu Tổng thống Donald Trump và những người ủng hộ ông thúc đẩy. 

Công ty kỹ thuật bầu cử đệ đơn kiện Fox vào tháng 3 năm 2021, cáo buộc hệ thống truyền thông bảo thủ khổng lồ cố tình phát sóng những lý thuyết âm mưu gắn máy bỏ phiếu của họ với lũng đoạn bầu cử tổng thống 2020. Những tuyên bố vô căn cứ, sai sự thật từ cựu Tổng thống Donald Trump nhận được sự tán thành của các xướng ngôn viên, bình luận viên, và khách mời trên làn sóng Fox News từ đêm này sang đêm khác. 

Fox cho rằng, họ chỉ đơn thuần tường trình những cáo buộc mang giá trị tin tức liên quan đến vấn đề được công chúng quan tâm, và chương trình cũng như  bình luận của họ được Tu chính Án thứ Nhất bảo vệ. 

Thẩm phán Davis trước đó cho rằng những tuyên bố trên sai trái, điều này có nghĩa bồi thẩm viên được giao nhiệm vụ xác định liệu Fox có hành động “chủ đích ác ý” hay không. Đây là một tiêu chuẩn trong luật phí báng, có nghĩa một bên cố tình phát tán những thông tin sai trái hoặc quá liều lĩnh, bất chấp chứng cớ rõ ràng cho thấy những tuyên bố đó không đúng sự thật. 

Thoả thuận dàn xếp $787,5 triệu Mỹ kim là một trong những dàn xếp lớn nhất từ trước đến nay. Vào năm 2017, ABC News trả ít nhất $177 triệu Mỹ kim cho một công ty chế biến thịt bò ở South Dakota để  dàn xếp vụ phát sóng tường trình về “chất nhờn màu hồng” được sử dụng trong sản phẩm thịt bò chế biến. 

Dominion có thể giải quyết vụ kiện này, nhưng những theo đuổi pháp lý của họ vẫn còn kéo dài. Công ty vẫn có các vụ kiện mạ lỵ liên quan đến cáo buộc gian lận bầu cử đối với các đối thủ cạnh tranh của Fox là Newsmax và OAN, cũng như với ông trùm ra gối MyPillow Mike Lindell, người sáng lập Overstock.com Patrick Byrne, và hai cựu luật sư của ông Donald Trump là Rudy Giuliani và Sidney Powell.

Một trong những luật sư của Dominion, ông Stephen Shackelford, cho hay, thỏa thuận với Fox chưa kết thúc nỗ lực bác bỏ những thông tin sai trái về công ty. “Chúng tôi vẫn chưa xong. Chúng tôi còn có một số người khác phải chịu trách nhiệm,” luật sư nói. 

Hương Giang (Theo New York Times)