ATLANTA (AP) — Đại bồi thẩm đoàn đặc biệt điều tra nỗ lực của ông Donald Trump và đồng minh đảo ngược kết quả bầu cử Georgia năm 2020 đề nghị truy tố gấp đôi số bị cáo cuối cùng trong bản cáo trạng 41 tội danh của Biện lý quận Fulton Fani Willis, trong đó có Thượng nghị sĩ South Carolina Lindsey Graham.
Báo cáo điều tra của đại bồi thẩm đoàn đặc biệt được công bố vào thứ Sáu cho thấy, họ đề nghị những cáo buộc tội phạm có tổ chức đối với 39 người, trong đó có Graham, cựu Thượng nghị sĩ Kelly Loeffler (Georgia) và David Perdue (Georgia), và cựu cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump, Michael Flynn. Bồi thẩm đoàn đặc biệt đề nghị truy tố những cáo buộc khai man, khai man trên giấy tờ, gây ảnh hưởng nhân chứng, gạ gẫm phạm tội gian lận bầu cử.
Được công bố theo yêu cầu của đại bồi thẩm đoàn đặc biệt, báo cáo cho công chúng hiểu thêm về một trong những cuộc điều tra sâu rộng ông Trump, người hiện đang đối mặt với 2 bản cáo trạng hình sự liên bang cùng với một cáo trạng ở Manhattan. Trong khi giới chỉ trích tố cáo Fani Willis mở một cuộc điều tra quá rộng lớn, quá phức tạp, nhưng báo cáo cho thấy bà sử dụng thẩm quyền riêng để sắp xếp hợp lý vụ án.
Có nhiều lý do Willis có thể đã chọn không truy tố tất cả theo đề nghị, trong đó có những thoả thuận miễn tố với một số, sự bảo vệ liên bang đối với những người khác, hay không đủ chứng cớ thuyết phục trước bồi thẩm đoàn.
Giáo sư luật trường Đại học Georgia State theo dõi vụ Georgia sít sao, ông Anthony Michael Kreis suy đoán, Willis lấy số phiếu cụ thể của đại bồi thẩm đoàn đặc biệt để cân nhắc khi quyết định sẽ truy tố ai. “Nếu có một bồi thẩm đoàn, và một nhóm người nghiền ngẫm chứng cớ trong 8 tháng, mà phiếu vẫn 50/50, hay ⅔ … thì tôi không nghĩ đó là điều mà người ta nhìn vào và nói: chúng ta có khả năng cao sẽ truy tố ở đó,” Kreis nói.
Đại bồi thẩm đoàn trong hơn 7 tháng đã lắng nghe lời khai từ 75 nhân chứng, trước khi đưa ra báo cáo kết luận điều tra vào tháng 12, với những đề nghị truy tố. Fani Willis không có nghĩa vụ phải nghe theo đề nghị của họ, và Biện lý cuối cùng quyết định triệu tập đại bồi thẩm đoàn thông thường để có được cáo trạng.
Trong 19 người bị truy tố, chỉ có duy nhất một bị cáo không nằm trong danh sách đề nghị từ đại bồi thẩm đoàn đặc biệt. Cựu phụ tá Toà Bạch Ốc, Michael Roman – Giám đốc hoạt động Ngày Bầu cử của ông Trump – bị cáo buộc dính líu đến những nỗ lực lập danh sách đại cử tri giả sau bầu cử 2020.
Đại bồi thẩm đoàn đặc biệt tố cáo Graham và những người khác vi phạm Đạo luật chống Tội phạm có Tổ chức của Georgia, cáo buộc họ tìm cách đảo ngược bầu cử Georgia năm 2020, sau khi Donald Trump thua cử Tổng thống Joe Biden tại đây. Thượng nghị sĩ Cộng hoà lúc đó là Chủ tịch Uỷ ban Tư pháp Thượng viện đã gọi cho Chánh Thư ký tiểu bang Brad Raffensperger ngay sau bầu cử vào tháng 11. Raffensperger cho biết, Graham hỏi ông liệu có thẩm quyền phản đối những lá phiếu khiếm diện cụ thể hay không.
Perdue và Loeffler vào lúc đó là Thượng nghị sĩ liên bang nhưng không đủ phiếu trong tổng tuyển cử vào tháng 11, và buộc phải tranh cử vòng đặc biệt vào tháng 1 năm 2021, nhưng cả hai đều thất bại. Trong những tuần sau khi ông Trump thua cử, và họ vào vòng tranh cử đặc biệt, cả hai gieo rắc nghi ngờ về kết quả bầu cử.
Trong một cuộc phỏng vấn trên kênh truyền thông cánh hữu vào giữa tháng 12 năm 2020, Michael Flynn tuyên bố, Trump “có thể sử dụng quân đội,” và triển khai họ đến những tiểu bang trọng yếu, và “trên căn bản, tái tổ chức bầu cử ở những tiểu bang đó.” Ông ta vào tháng 11 năm 2020 đến South Carolina gặp luật sư bảo thủ Lin Wood để bàn về việc làm thế nào gây ảnh hưởng kết quả bầu cử ở Georgia, và những nơi khác. Đại bồi thẩm đoàn đặc biệt cũng đề nghị truy tố Lin Wood.
Cựu Tổng thống vào thứ Sáu lên mạng xã hội Truth Social chỉ trích, “Họ muốn truy tố bất cứ ai tình cờ còn sống vào lúc đó.”
Graham phủ nhận việc làm sai trái. Thượng nghị sĩ cho rằng, “Việc một viên chức liên bang dân cử, đặc biệt là Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, người sẽ phải bỏ phiếu để chứng nhận bầu cử tổng thống, đặt nghi vấn để bảo đảm tính liêm chính của cuộc bầu cử đó không bao giờ là việc làm bất chính.”
Đại bồi thẩm đoàn đặc biệt ở Georgia tương đối hiếm khi diễn ra, và trên căn bản là công cụ điều tra. Họ có thể tống trát đòi nhân chứng và chứng cớ, nhưng không có thẩm quyền truy tố. Thay vào đó, họ có thể đưa ra báo cáo kết luận điều tra với những đề nghị truy tố không mang tính ràng buộc.
Việc công bố danh tánh những người bị đề nghị truy tố được xem bất thường, khác với giao thức đại bồi thẩm đoàn thông thường, vốn quy định công tố viên không tiết lộ danh tánh những người bị điều tra, nhưng không bị truy tố nhằm ngăn chặn những đối tượng vô tội bị ác ý quá mức.
Hương Giang (Theo AP)