CALITODAY (09/9/2025): Một số đài Truyền hình Mỹ loan tin rằng Donald Trump đang chuẩn bị ra tranh cử chức Tổng thống Hoa Kỳ nhiệm kỳ thứ 3 mà không vi phạm Hiến pháp. Theo tiết lộ nầy, Trump dự kiến sẽ ra tranh cử làm Phó Tổng thống cho Ứng cử viên Tổng thống Cộng hòa là Ron DeSantis, đương kim Thống đốc Cộng hòa bang Florida. Sau khi đắc cử thì Ron DeSantis sẽ làm Tổng thống Mỹ thứ 48 một thời gian ngắn rồi sẽ cáo bệnh rút lui để Donald Trump sẽ lên chức Tổng Thống thứ 49 Hoa Kỳ mà không hề vi phạm Hiến pháp.
Thẩm phán Tòa án Tối cao Amy Coney Barrett hôm nay Thứ Ba 09/9 đã lên tiếng về việc Tổng thống Trump gợi ý khả năng tranh cử nhiệm kỳ thứ ba, thừa nhận rằng Tu chính án thứ 22 ngăn cản tổng thống phục vụ nhiều hơn hai nhiệm kỳ.
Người dẫn chương trình “Special Report” của Fox News, Bret Baier, đã phỏng vấn Barrett trong buổi phát sóng hôm thứ Hai: “Tu chính án thứ 22 quy định rằng chỉ có thể tranh cử tối đa hai nhiệm kỳ.”
“Đúng vậy,” Barrett trả lời, bà là người do Trump đề cử trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Khi Baier hỏi liệu bà có nghĩ đó là “rõ ràng, dứt khoát” hay không, Barrett nói: “Thì, bạn biết đấy, đó chính là những gì bản tu chính án quy định, đúng không? Sau khi Franklin Delano Roosevelt có bốn nhiệm kỳ, bản tu chính án ấy đã ra đời và quy định như vậy.”
Cựu Tổng thống Franklin Delano Roosevelt đã đắc cử nhiệm kỳ thứ ba vào năm 1940 và qua đời trong nhiệm kỳ thứ tư năm 1945. Năm 1951, Quốc hội thông qua Tu chính án thứ 22, đưa truyền thống giới hạn hai nhiệm kỳ từ thời George Washington vào Hiến pháp.
Trong một lần xuất hiện trên chương trình “The View” của ABC, Thẩm phán Tòa án Tối cao theo khuynh hướng tự do Sonia Sotomayor được hỏi liệu bà có coi Tu chính án thứ 22 là luật đã được “đóng khung” hay chưa.
Sotomayor đồng ý rằng Hiến pháp là luật đã được khẳng định, nhưng cho rằng chưa ai từng thách thức Tu chính án thứ 22 liên quan đến việc tranh cử nhiệm kỳ thứ ba.
“Chưa có ai thử thách điều đó cả. Cho đến khi có người thử, ta không thể biết được. Vậy nên chưa thể gọi là ‘đã ngã ngũ’, vì chưa có vụ kiện nào về vấn đề này, nhưng nó nằm trong Hiến pháp,” bà nói.
“Và cần phải hiểu rằng không có luật nào cao hơn Hiến pháp Hợp chủng quốc Hoa Kỳ,” bà bổ sung.
Trump và một số đồng minh nhiều lần gợi ý khả năng ông có thể tranh cử nhiệm kỳ thứ ba. Đôi khi những phát biểu này bị coi là lời nói đùa, nhưng cũng có lúc Trump tỏ ra nghiêm túc hơn.
Tháng trước, ông nói rằng mình “có lẽ sẽ không” tranh cử nhiệm kỳ ba, nhưng thêm rằng ông “muốn được ra tranh cử.”
Đầu năm nay, ông cũng phát biểu: “Mọi người kêu gọi tôi ra tranh cử. Tôi không biết, tôi chưa từng tìm hiểu kỹ. Họ nói là có cách để làm điều đó, nhưng tôi không rõ lắm.”
Ông cũng cho rằng còn quá sớm để chọn người kế nhiệm đại diện cho đảng Cộng hòa vào năm 2028, nhưng thừa nhận Phó Tổng thống Vance là “ứng viên thừa kế có khả năng nhất.” Ngoài ra, ông còn gợi ý rằng Ngoại trưởng Marco Rubio, người từng tranh cử tổng thống năm 2016, có thể tạo thành một liên danh mạnh cùng Vance.
Tuy Donald Trump nói như thế, nhưng phía Đảng Dân chủ và các chính trị gia khác tiên đoán rằng việc Trump nắm Cảnh sát và đưa Vệ binh Quốc gia lập thành lực lượng quân sự hùng mạnh tại Washington DC là có chủ định sẽ bảo vệ Trump trong giai đoạn tới đây khi Trump không chịu rời quyền lực!
Hạ viện công bố cuốn sách của Jeffrey Epstein: Bên trong có gì?
Ủy ban Giám sát Hạ viện hôm thứ Hai đã công bố một cuốn sách bìa da được bàn tán nhiều, do bạn gái cũ kiêm đồng phạm của Jeffrey Epstein, Ghislaine Maxwell, biên soạn để tặng sinh nhật lần thứ 50 của Epstein vào năm 2003, cung cấp thêm cái nhìn mới về các mối quan hệ xã hội của nhà tài chính tai tiếng này trước khi ông ta đối mặt với cáo buộc buôn bán tình dục trẻ vị thành niên.
Cuốn sách, nằm trong bộ tài liệu mà Hạ viện có được thông qua trát đòi từ di sản của Epstein, bao gồm các ghi chú gửi Epstein được cho là của nhiều nhân vật nổi tiếng, trong đó có Tổng thống Trump và cựu Tổng thống Bill Clinton.
Tòa Bạch Ốc phủ nhận rằng Trump đã viết thông điệp có chữ ký đó, và Trump từ lâu khẳng định rằng ông đã cắt đứt quan hệ với Epstein nhiều năm trước khi các tội ác tình dục của Epstein bị công khai.
Epstein chết trong nhà tù liên bang khi đang chờ xét xử vào năm 2019, còn Maxwell đang thụ án 20 năm tù vì giúp Epstein thực hiện tội phạm buôn bán tình dục.
“Ý tưởng đằng sau cuốn sách này đơn giản chỉ là tập hợp những câu chuyện và ảnh cũ để gợi lại ký ức về nơi chốn, con người và những sự kiện khác nhau,” Maxwell viết trong phần mở đầu. “Một số lá thư chắc chắn sẽ đạt được mục đích đó — số khác thì… bạn sẽ phải tự đọc để thấy.”
Bà nói thêm:
“Tôi biết bạn sẽ thích xem qua cuốn sách này và hy vọng bạn có được niềm vui như tôi đã có khi biên soạn nó.”
Bên trong cuốn sách có gì?
- Hình ảnh Epstein từ thuở nhỏ, ảnh kỷ yếu, ảnh đời thường, ảnh cởi trần và mặc quần bơi.
- Trang nhạc, bản vẽ, hình ảnh phụ nữ ăn mặc hở hang và ảnh sư tử, ngựa vằn giao phối. Các ảnh động vật được ghi là của tỷ phú Nathan Myhrvold gửi.
- Một bức tranh vẽ tay (không ký tên) mô tả Epstein tặng bóng bay cho bé gái (1983), và ở khung tiếp theo (2003) ông ta đang được phụ nữ mặc bikini gợi cảm massage. Chú thích: “Thật là một đất nước tuyệt vời!”
Ngoài ra, có khoảng 50 ghi chú viết tay hoặc đánh máy từ những người quen biết Epstein qua nhiều năm.
- Một số ghi chú vô hại, như của hiệu trưởng cũ nói ông bất ngờ khi nhận được lời mời viết.
- Một số khác dung tục, chẳng hạn tỷ phú Les Wexner viết rằng muốn tặng Epstein “thứ anh ta thực sự muốn…” kèm hình phác họa giống bộ ngực phụ nữ.
Một hình ảnh lan truyền trên mạng cho thấy Epstein cầm tấm séc khổng lồ giả, chú thích: “Jeffrey sớm bộc lộ tài năng với tiền bạc và phụ nữ! Bán [đã chỉnh sửa] ‘khấu hao hết’ cho Donald Trump với giá 22.500 USD.”
Ai góp mặt trong đó?
Epstein nổi tiếng giao du trong giới thượng lưu New York và các nơi khác.
- Ông ta kiếm tiền từ quản lý tài sản của những khách hàng giàu có, trong đó có Wexner, đồng sáng lập Limited Brands.
- Từng là bạn thân của doanh nhân Trump trước khi cả hai cãi vã, Trump sau đó cấm Epstein lui tới khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago (Florida) vào đầu những năm 2000.
Trong sách sinh nhật 2003 có chữ ký và thông điệp của cả Clinton và Trump.
- Clinton viết tay ca ngợi “sự tò mò như trẻ nhỏ, khát vọng tạo ra khác biệt, và [chữ khó đọc] bạn bè” của Epstein.
- Ngoài ra có luật sư nổi tiếng Alan Dershowitz, Đại sứ Anh tại Mỹ Peter Mandelson, tỷ phú Leon Black và cựu Thượng nghị sĩ George Mitchell (D-Maine).
Dershowitz gửi kèm bìa giả tạp chí “Vanity Unfair”, đùa rằng ông đã khiến biên tập viên đổi chủ đề từ Epstein sang Clinton.
Mandelson gọi Epstein là “người bạn thân nhất” trong bức thư dài 10 trang kèm ảnh nghỉ dưỡng.
Mitchell viết rằng Epstein “có may mắn được sống một cuộc đời trọn vẹn, sôi động và đa dạng tuyệt vời.”
Tất cả tên và khuôn mặt phụ nữ đều bị xóa trong tài liệu công bố, ngoại trừ Maxwell và mẹ Epstein, Paula Stolofsky (mất năm 2004).
Wall Street Journal cho biết một lá thư nằm trong mục “bạn gái” (tên bị xóa) thực ra do nhà thiết kế Vera Wang viết, bà bày tỏ hối hận vì từng liên quan đến Epstein.
Các tên bị xóa chủ yếu trong mục “bạn gái”, “người yêu cũ” và “trợ lý đặc biệt”. Có cả mục “trẻ em” với nhiều tên bị che, dù Epstein không có con.
Ai vẽ bức đó?
Thông điệp gây chú ý nhất là một ghi chú đánh máy được cho là của Trump, viết như cuộc trò chuyện ngắn giữa ông và Epstein, viền ngoài là hình phác họa bóng người phụ nữ khỏa thân.
Trump nhiều lần phủ nhận viết bức thư này và từ chối bình luận với NBC News:
“Tôi không bình luận về chuyện đã khép lại. Tôi đã để nhân viên phát biểu hết rồi. Đây là chuyện đã chết.”
Đoạn hội thoại “Jeffrey” – “Donald” trong sách nhắc đến việc cả hai có “một số điểm chung”:
“Có một người bạn là điều tuyệt vời. Chúc mừng sinh nhật — mong mỗi ngày đều là một bí mật tuyệt vời khác.”
Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt viết trên X rằng câu chuyện “thiệp sinh nhật” là sai:
“Rõ ràng Tổng thống Trump không vẽ hình này, cũng không ký tên. Đội pháp lý của ông sẽ tiếp tục kiện tụng mạnh mẽ.”
Wall Street Journal từng tiết lộ vào tháng 7 về sự tồn tại của cuốn sách và lá thư bị cho là của Trump. Trump phủ nhận và đã kiện tờ báo.
Hôm thứ Hai, tờ báo công bố phân tích hình ảnh, so sánh chữ ký trong thư với chữ ký thật của Trump, đồng thời so sánh nét vẽ phụ nữ với những bức phác họa từng được cho là của Trump trước đây.
Tòa Bạch Ốc: Trump không phải là người cung cấp tin cho FBI trong vụ Epstein
Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt hôm thứ Ba khẳng định Tổng thống Trump không phải là người cung cấp tin cho FBI trong vụ Jeffrey Epstein, sau khi Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa – Louisiana) tuần trước gợi ý rằng ông có thể từng như vậy.
“Tôi có thể khẳng định điều đó không đúng,” Leavitt nói khi được hỏi về bình luận của Johnson. “Tôi nghĩ Chủ tịch chỉ muốn nhắc đến việc Tổng thống Trump đã đuổi Jeffrey Epstein ra khỏi khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago vì những lý do mà Tổng thống đã từng nói đến.”
Trump đã nhiều lần bị gây sức ép từ phía Đảng Dân chủ và một số thành viên Cộng hòa yêu cầu công bố thêm thông tin về Epstein, tay tài phiệt tài chính ô nhục và phạm tội tình dục. Một số nghị sĩ Dân chủ cho rằng Trump có thể đang che giấu điều gì đó vì mối quan hệ trước đây với Epstein.
Johnson nói với Manu Raju của CNN vào thứ Sáu tuần trước rằng Trump “đã từng là người cung cấp tin cho FBI để tìm cách triệt hạ chuyện này,” ám chỉ đến việc Trump cắt đứt quan hệ với Epstein gần 20 năm trước.
Sau đó, Johnson đã cố làm rõ phát biểu của mình, cho rằng ông đã nói nhầm hoặc không dùng đúng thuật ngữ.
“Tôi không chắc mình đã dùng từ đúng chưa,” Johnson nói với báo giới hôm thứ Hai. “Tôi đã nói ‘người cung cấp tin cho FBI’ nhưng tôi không chắc. Tôi không có mặt ở đó — chuyện này không thuộc lĩnh vực của tôi.”
Trump vào tháng 7 cho rằng mâu thuẫn giữa ông và Epstein bắt nguồn từ việc Epstein “lôi kéo nhân viên” từ spa ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông.
“Hắn đã lấy đi nhân viên của tôi. Tôi nói, ‘Đừng bao giờ làm vậy nữa.’ Hắn lại làm thêm lần nữa, và tôi đã đuổi hắn ra khỏi đó,” Trump nói.
Trump gợi ý ‘một trận cãi vã nhỏ với vợ’ không nên được tính vào thống kê tội phạm ở DC
Tổng thống Trump hôm thứ Hai gợi ý rằng “một trận cãi vã nhỏ với vợ” không nên được tính vào thống kê tội phạm ở Washington, D.C., trong bối cảnh ông đang tăng cường chống tội phạm tại thủ đô.
“Bạn có thể tưởng tượng thủ đô của chúng ta lại là thành phố bạo lực nhất? Nhưng thực tế là — nó rất tệ, trước đây vào một khu vực hoàn toàn an toàn. Nó được gọi là thành phố khu vực an toàn. Không có tội phạm. Họ nói, ‘Tội phạm đã giảm 87 phần trăm,’ tôi nói, ‘Không, không, không, nó còn hơn 87%, gần như không còn gì,’” Trump nói trong một sự kiện tại Bảo tàng Kinh Thánh ở DC.
“Và những chuyện nhỏ hơn, những việc xảy ra trong gia đình, họ cũng gọi là tội phạm,” ông bổ sung. “Bạn biết đấy, họ sẽ làm mọi cách để tìm ra cái gì đó. Nếu một người đàn ông cãi nhau một chút với vợ, họ nói, ‘Đây là tội phạm, thấy chưa?’ Vậy là bây giờ tôi không thể tự nhận 100% được.”
Những phát biểu này là một phần trong bài diễn thuyết mà ông Trump thực hiện tại cuộc họp của Ủy ban Tự do Tôn giáo hôm thứ Hai.
Tuần trước, Trump tuyên bố rằng Quận Columbia giờ đây là “vùng không tội phạm” và thúc giục các thành phố do đảng Dân chủ điều hành hợp tác với chính quyền của ông để giảm tỷ lệ tội phạm ở khu vực của họ.
Kể từ ngày 7 tháng 8, khi Trump ra lệnh tăng cường lực lượng thực thi pháp luật liên bang tại thủ đô, tổng thể tội phạm ở đây đã giảm 14% và tội phạm bạo lực giảm 39% so với cùng kỳ 25 ngày trong năm 2024, theo dữ liệu của Sở Cảnh sát Thủ đô (MPD) công bố ngày 1 tháng 9.
Trong hạng mục “tội phạm bạo lực”, số vụ giết người giảm 58%, cướp giảm 57% và tội phạm xâm hại tình dục giảm 40%, trong khi các vụ tấn công bằng vũ khí chết người tăng 8%. Cướp xe, một loại cướp con, giảm 82%.
Số vụ bắt giữ của MPD cũng tăng 25%, số vũ khí thu hồi tăng 20% và số cuộc gọi yêu cầu hỗ trợ tăng 14%.
Thành phố cũng ghi nhận mức giảm rõ rệt theo năm đối với tội phạm tài sản: trộm nhà giảm 49%, trộm xe giảm 35%, trộm tài sản từ xe giảm 8%, trong khi các vụ trộm khác tăng 1%.
Tuần trước, tổng thống đã ca ngợi Thị trưởng DC Muriel Bowser (D) là “rất được ưa chuộng” trong một bài đăng trên Truth Social và thúc giục các đảng viên Dân chủ khác làm theo bà trong việc chấp nhận hỗ trợ liên bang.
“Wow! Thị trưởng Muriel Bowser của DC đã trở nên rất được ưa chuộng vì bà ấy đã hợp tác với tôi và đội ngũ tuyệt vời của tôi trong việc giảm TỘI PHẠM gần như về con số KHÔNG ở DC,” Trump viết.
“Những tuyên bố và hành động của bà ấy là tích cực, khác với những người khác như Pritzker, Wes Moore, Newsom, và thị trưởng Chicago với tỷ lệ ủng hộ 5%, những người chỉ dành thời gian để biện minh cho tội phạm bạo lực, thay vì hợp tác với chúng tôi để loại bỏ hoàn toàn, điều mà chúng tôi đã làm ở Washington, DC, NGAY BÂY GIỜ LÀ VÙNG KHÔNG TỘI PHẠM,” ông nói thêm.
Trong một cuộc họp báo tháng này, Bowser nhấn mạnh nhu cầu tăng thêm cảnh sát trong thành phố, nói rằng sự tăng cường lực lượng liên bang đã cung cấp sự hỗ trợ bổ sung mà các sĩ quan MPD đã cần từ lâu. Nhưng bà cũng chỉ ra rằng sự hiện diện của các đặc vụ ICE đeo mặt nạ và lính Vệ binh Quốc gia từ ngoài thành phố là “không hiệu quả.”
Đảng Dân chủ và một số cư dân đã phản đối chiến dịch chống tội phạm của tổng thống ở DC, diễn ra vài tháng sau khi lực lượng liên bang được triển khai tương tự ở Los Angeles.
Trump và các quan chức khác trong chính quyền cũng gợi ý khả năng can thiệp của lực lượng liên bang tại Chicago và các thành phố do đảng Dân chủ điều hành khác.
Trong phát biểu hôm thứ Hai, Trump nói ông không hiểu tại sao “Chicago không gọi cho chúng tôi và nói, xin hãy giúp đỡ.” Những phát biểu này diễn ra khi Bộ An ninh Nội địa (DHS) triển khai chiến dịch kiểm soát nhập cư mới, nhắm vào Chicago.
CDC cảnh báo về căn bệnh nguy hiểm do “bọ hôn” gây ra: Những điều cần biết
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) đã công bố một báo cáo vào thứ Ba nhằm nâng cao nhận thức về căn bệnh nguy hiểm do “bọ hôn” gây ra, còn được gọi là bệnh Chagas.
Bệnh Chagas có thể gây mệt mỏi nghiêm trọng trong giai đoạn đầu, ngoài ra còn có thể dẫn đến các vấn đề về tim mạch và tiêu hóa trong giai đoạn mãn tính. Côn trùng hút máu gọi là triatominae hay “bọ hôn” – vật truyền bệnh – đã được báo cáo xuất hiện ở 32 tiểu bang của Mỹ.
Các tiểu bang khác có trường hợp mắc bệnh ở người gồm California, Arizona, Tennessee, Louisiana, Missouri, Mississippi và Arkansas.
Dưới đây là những điều bạn cần biết về căn bệnh do côn trùng này truyền.
Các tiểu bang miền Nam
Ký sinh trùng từ “bọ hôn” thường được báo cáo ở các vùng phía Nam, tương tự như ở các nước Nam Mỹ, Trung Mỹ và Mexico.
CDC cho biết:
“Mặc dù dữ liệu hiện có chưa đủ để chứng minh rằng triatomines đang gia tăng về phân bố địa lý hoặc số lượng, phần lớn là do thiếu giám sát tiêu chuẩn hóa theo thời gian, nhưng triatomines ngày càng được chú ý nhiều hơn nhờ sự tiếp xúc thường xuyên với con người trong môi trường sinh sống và nghiên cứu tăng lên.”
“Xâm nhập vào nhà, cắn người, phản ứng dị ứng tiếp theo hoặc tiếp xúc với ký sinh trùng T. cruzi, cùng với việc chẩn đoán tăng lên ở chó, đã khiến công chúng ngày càng nhận thức về vấn đề này,” cơ quan này cho biết thêm.
Cho đến nay, các ca nhiễm bệnh ở vật nuôi, như chó và mèo nhà hoặc chó làm việc, đã được phát hiện ở 23 tiểu bang, cũng như ở Washington, DC và Quần đảo Virgin của Mỹ. CDC lưu ý rằng các trường hợp nhiễm ở chó tại các tiểu bang phía Bắc có khả năng phản ánh việc di chuyển từ các vùng có vật truyền bệnh.
Ở Texas, tiểu bang duy nhất có quy định báo cáo bệnh Chagas ở động vật, đã có 431 trường hợp ở chó được ghi nhận từ 2013–2015, cùng với các ca ở hai con mèo, một con ngựa, một con chuột, ba con tinh tinh và một con hải mã, theo cơ quan y tế.
Lây nhiễm qua vết cắn của côn trùng
Bệnh Chagas thường lây qua vết cắn của côn trùng trên khuôn mặt người. CDC cho biết đã có khoảng 280.000 ca mắc bệnh “bọ hôn” ở người tại Mỹ.
“Bọ hôn, còn được gọi là bọ triatomine, cắn và hút máu từ động vật hoặc người bị nhiễm. Đây là cách bọ nhận ký sinh trùng T. cruzi,” CDC viết. “Sau khi cắn, bọ thải ký sinh trùng ra phân. Nếu phân này xâm nhập cơ thể qua vết cắt trên da, gần mắt hoặc miệng, nó có thể dẫn đến nhiễm trùng.”
“Con người có thể gãi hoặc chà phân bọ vào vết cắn, mắt hoặc miệng mà không nhận ra, tạo cơ hội để ký sinh trùng xâm nhập cơ thể,” quan chức CDC cho biết thêm.
Nhiều người chuyển từ vùng nông thôn lên thành phố đã mắc bệnh mà không biết.
Bệnh Chagas cũng có thể lây qua truyền máu, cấy ghép cơ quan, ăn thực phẩm sống bị nhiễm phân bọ, tiếp xúc tình cờ trong phòng thí nghiệm và từ mẹ sang con.
Triệu chứng bao gồm sốt, đau cơ thể
Bệnh có hai giai đoạn, từ cấp tính đến mãn tính. Vài tuần hoặc vài tháng sau khi nhiễm, một số người có thể bị sốt, đau cơ thể, đau đầu, phát ban hoặc chán ăn.
Tiêu chảy và nôn mửa cũng là triệu chứng sớm của nhiễm bệnh.
Trong giai đoạn mãn tính, hầu hết người bệnh không có triệu chứng, theo CDC.
Tuy nhiên, khoảng 20–30% người nhiễm bệnh phát triển các vấn đề nghiêm trọng như tim to, suy tim, nhịp tim bất thường hoặc đột tử.
Vấn đề tiêu hóa cũng xuất hiện ở những người mắc bệnh, như thực quản hoặc đại tràng giãn, gây khó khăn khi ăn uống hoặc đi vệ sinh.
Cách phòng ngừa:
CDC khuyến cáo mọi người bảo vệ bản thân khỏi bệnh “bọ hôn” khi đi du lịch bằng cách ở những nơi xây dựng chắc chắn, như khách sạn có điều hòa hoặc lưới chống côn trùng, phun thuốc trừ côn trùng lâu dài tại nơi lưu trú và ngủ dưới màn chống muỗi.
Các chuyên gia cũng gợi ý tránh ăn salad, rau sống, trái cây không gọt vỏ và nước ép trái cây chưa tiệt trùng ở những khu vực có khả năng xuất hiện bệnh.
Mặc quần áo dài và sử dụng thuốc xịt côn trùng cũng được khuyến nghị.
Mỹ đảo lộn vai trò cảnh sát chống ma túy trên biển với một cuộc tấn công quân sự vào tàu Venezuela
Cảnh sát biển Mỹ mỗi năm phát hiện và bắt giữ hàng chục tàu buôn lậu ma túy ở vùng Caribbean trong vai trò “cảnh sát ma túy toàn cầu” trên biển khơi.
Hiện tại, nhiệm vụ chống ma túy này có thể sẽ thay đổi hoàn toàn sau một cuộc tấn công quân sự của Mỹ vào một tàu ngoài khơi Venezuela. Các quan chức chính quyền Trump tuần trước khẳng định rằng các thành viên băng đảng đang buôn lậu ma túy hướng về Mỹ.
Chính quyền Trump cho biết có thể sẽ có thêm các cuộc tấn công quân sự vào các mục tiêu ma túy, với lý do họ muốn “phát động chiến tranh” chống lại các băng đảng Mỹ Latinh bị cáo buộc tràn ngập Mỹ với cocaine, fentanyl và các loại ma túy khác. Tuy nhiên, chính quyền đang đối mặt với nhiều câu hỏi về tính hợp pháp của cuộc tấn công cũng như bất kỳ sự leo thang nào, điều này đảo ngược hàng thập kỷ quy trình trong việc ngăn chặn các tàu nghi ngờ buôn ma túy.
“Khiến mọi nỗ lực đầu tư lớn của Mỹ trong hàng thập kỷ qua để xây dựng một cơ sở pháp lý vững chắc nhằm bắt giữ và truy tố các nghi phạm buôn lậu ma túy bị đảo lộn hoàn toàn,” bà Kendra McSweeney, nhà địa lý tại Đại học Bang Ohio, người nhiều năm nghiên cứu cơ sở pháp lý của các hoạt động ngăn chặn ma túy trên biển của Mỹ, nhận xét.
Lấy lý do tự vệ và ‘đe dọa ngay lập tức’
Ngoại trưởng Marco Rubio khi thăm Mỹ Latinh tuần trước khẳng định rằng các băng đảng ma túy “đặt ra mối đe dọa ngay lập tức đối với Mỹ” và Tổng thống Donald Trump “có quyền, trong những tình huống cấp bách, loại bỏ các mối đe dọa sắp xảy ra đối với Mỹ.”
Một quan chức Mỹ quen thuộc với lý do pháp lý cũng trích dẫn tự vệ là cơ sở hợp pháp cho cuộc tấn công mà chính quyền cho biết đã tiêu diệt 11 thành viên băng đảng Tren de Aragua của Venezuela, nhóm đã bị gán danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài. Quan chức này giấu tên để tránh bị trả đũa.
Chính quyền đã sử dụng lập luận tương tự vài tháng trước để biện minh cho chiến dịch ném bom dữ dội nhằm vào phiến quân Houthi ở Yemen. Tuy nhiên, phía sau hậu trường, lý do cho các cuộc tấn công vào băng đảng có vẻ phức tạp hơn nhiều.
Ca ngợi cuộc tấn công nhưng không tiết lộ chi tiết
Phó Tổng thống JD Vance ăn mừng cuộc tấn công vào cuối tuần, gợi ý rằng việc sử dụng vũ lực là cần thiết để bảo vệ các gia đình Mỹ khỏi ma túy chết người.
“Tiêu diệt các thành viên băng đảng đầu độc công dân của chúng ta là cách sử dụng quân đội hiệu quả nhất,” Vance nói trên X.
Một số nghị sĩ Đảng Dân chủ và cả một số đồng minh Cộng hòa đã chỉ trích bình luận của Vance. Các lãnh đạo Quốc hội cũng yêu cầu cung cấp thêm thông tin về lý do chính quyền tiến hành hành động quân sự.
Bộ Quốc phòng chưa tiết lộ bất kỳ chi tiết nào về cuộc tấn công. Các quan chức quân sự không công bố lực lượng thực hiện, vũ khí sử dụng hay cách xác định tàu thuộc Tren de Aragua hoặc chở ma túy.
Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tuần trước nói: “Các tổ chức khủng bố nước ngoài đã được chỉ định, chúng ta có thẩm quyền đó, và đó là để bảo vệ người dân Mỹ. Không có lý do gì để tôi cung cấp thêm thông tin cho công chúng hoặc đối thủ.”
Các quan chức Lầu Năm Góc không trả lời các câu hỏi trực tiếp về cơ sở pháp lý của cuộc tấn công và liệu quân đội có coi mình đang trong tình trạng chiến tranh với chính phủ Tổng thống Nicolás Maduro hay không.
Hegseth đã đến Puerto Rico hôm thứ Hai, nơi binh sĩ triển khai cho một cuộc tập trận và Mỹ đang đưa 10 máy bay chiến đấu F-35 đến thực hiện các hoạt động chống băng đảng ma túy.
‘Không có thẩm quyền gì cho việc này’
Claire Finkelstein, giáo sư luật an ninh quốc gia tại Đại học Pennsylvania, cho rằng “giết người ngoài tư pháp” sẽ là thuật ngữ thích hợp hơn để mô tả cuộc tấn công. Bà coi đây là hậu quả của việc mờ nhạt ranh giới giữa thực thi pháp luật và xung đột vũ trang trong hai thập kỷ qua.
Sau các vụ tấn công ngày 11/9/2001, Mỹ bắt đầu chỉ định các thành viên tổ chức khủng bố nước ngoài, như al-Qaida và Taliban, là chiến binh phi pháp, khiến họ trở thành mục tiêu tấn công của Mỹ ngay cả khi không trực tiếp tham chiến.
Trump đã chỉ định một số băng đảng Mỹ Latinh, bao gồm Tren de Aragua của Venezuela, là tổ chức khủng bố nước ngoài. Nhưng điều đó không đồng nghĩa việc tấn công các thành viên nghi ngờ của nhóm là hợp pháp, theo Finkelstein. Quốc hội chưa cho phép sử dụng vũ lực chống Venezuela, và cũng không có nghị quyết Liên Hợp Quốc nào biện minh cho hành động của Mỹ.
“Không có thẩm quyền gì cho việc này theo luật quốc tế,” bà nói. “Đây không phải là hành động tự vệ. Nó không xảy ra trong lúc chiến tranh. Không có mối đe dọa sắp xảy ra với Mỹ.”
Một cặp máy bay Venezuela có vũ trang bay sát một tàu chiến Mỹ ở Caribbean vài ngày sau cuộc tấn công, và Trump cảnh báo rằng các chuyến bay tương lai sẽ bị bắn hạ.
Cuộc tấn công “có thể coi là hành động chiến tranh chống Venezuela và họ có thể biện minh để đáp trả bằng vũ lực,” Finkelstein nhận định. “Bạn có thể tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra nếu hải quân họ xuất hiện cách bờ biển Mỹ 12 hải lý không?”
Hướng ra biển trong “cuộc chiến ma túy”
Việc tìm kiếm và thu giữ trên biển là hoạt động thường xuyên trong “cuộc chiến mãi mãi đầu tiên” của Mỹ – cuộc chiến ma túy, mà Tổng thống Richard Nixon tuyên bố vào năm 1971.
Năm 1986, khi băng đảng Medellin của Pablo Escobar mạnh nhất, Quốc hội thông qua Đạo luật Thực thi Luật Ma túy Hàng hải, xác định buôn lậu ma túy trên vùng biển quốc tế là tội phạm chống Mỹ và trao quyền bắt giữ đặc biệt cho Mỹ.
Thông thường, các cơ quan dừng và lên tàu, bắt thủy thủ đoàn và thu giữ hàng lậu. Hoạt động này do Cảnh sát biển Mỹ dẫn đầu với sự hỗ trợ từ Lầu Năm Góc, Bộ Ngoại giao, Cơ quan Phòng chống Ma túy (DEA) và FBI, cũng như các đồng minh từ Anh, Pháp, Hà Lan và khắp Mỹ Latinh.
Hiện Rubio cảnh báo các hoạt động kiểu như cuộc tấn công “sẽ xảy ra lần nữa,” và Trump “muốn phát động chiến tranh chống các nhóm này vì họ đã phát động chiến tranh chống chúng ta suốt 30 năm mà không ai đáp trả.”
Theo luật thực thi ma túy hàng hải, 127 vụ truy tố mới đã được khởi kiện trong 9 tháng đầu năm tài chính hiện tại, theo Syracuse University’s Transactional Records Access Clearinghouse, cơ quan thu thập dữ liệu Bộ Tư pháp. Con số này so với 131 vụ của toàn bộ năm 2024.
Vì mỗi vụ liên quan nhiều bị cáo, số người nước ngoài bị bắt trên biển thực tế có thể cao hơn nhiều.
Cảnh sát biển Mỹ thông báo tháng trước về “kho ma túy lớn nhất từ trước đến nay” từ nhiều vụ bắt giữ trong hai tháng. Một số vụ thu giữ được thực hiện bởi lực lượng thực thi của Cảnh sát biển trên tàu hải quân Hà Lan ở Caribbean.
“Dù không ai đồng cảm với cảnh ngộ của những kẻ buôn ma túy, lý do chúng ta làm việc này qua hệ thống tư pháp, hợp tác với các quốc gia khác, là để thu thập bằng chứng cho phép chúng ta xây dựng các vụ án lớn hơn và truy đuổi các trùm băng đảng,” James Story, từng là đại sứ Mỹ tại Venezuela trong chính quyền Trump đầu tiên, nói.
Story, trước đó điều hành Cục chống ma túy Bộ Ngoại giao Mỹ tại Colombia và Mỹ Latinh, cho biết 20 quốc gia có đại diện tại lực lượng đa cơ quan đặt tại Trạm Không quân Hải quân Key West, Florida, nơi điều phối các hoạt động lên tàu trên biển.
“Mọi thứ có thể gây nguy hiểm cho những mối quan hệ đó sẽ làm chúng ta kém hiệu quả về lâu dài,” ông nói.
Gabbard rút lại báo cáo tình báo về Venezuela
Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard được cho là đã rút lại báo cáo tình báo liên quan đến các giao dịch của chính quyền Trump với chính phủ Venezuela.
Đặc phái viên Richard Grenell được liệt kê là một đối tượng trong bản ghi nhớ, trong đó nêu chi tiết các cuộc trò chuyện sâu với các đồng cấp ở nước ngoài, theo The New York Times.
Grenell, người cũng quản lý Trung tâm Kennedy, được cho là đã thương thảo với các quan chức cấp cao trong chế độ của Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro nhằm đảm bảo lợi ích cho các công ty năng lượng Mỹ, theo Times.
“Báo cáo là chính xác và phù hợp với tất cả các chính sách, chỉ thị và hướng dẫn của Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA); tuy nhiên, D.N.I. đã chỉ đạo NSA thu hồi báo cáo,” thông báo thu hồi nêu rõ, theo nguồn tin.
The New York Times cho biết báo cáo cuối cùng bị rút lại để bảo vệ Grenell, điều này thường được thực hiện để giữ danh tính của công dân Mỹ trong các báo cáo tình báo.
Các cuộc trò chuyện của Grenell, được cơ quan tình báo ghi lại, nhằm hướng tới việc xây dựng một thỏa thuận có thể tăng cường hoạt động khai thác dầu của Chevron tại Venezuela, phần nào là nguồn tài chính lớn cho chính phủ, theo Times. Thỏa thuận này sẽ được thực hiện để đổi lấy việc trả tự do cho con tin.
Ngoại trưởng Marco Rubio được cho là phản đối thỏa thuận và chọn phương án quân sự đối với chế độ Maduro.
Alexa Henning, phó chánh văn phòng của Gabbard, nói với NewsNation, kênh liên kết của The Hill, rằng việc rút lại “không liên quan đến nội dung mà là về việc tiết lộ danh tính công dân Mỹ và bảo vệ quyền dân sự, điều mà chính quyền trước đây đã lạm dụng và sử dụng như công cụ chính trị.”
“Một việc chỉnh sửa hành chính đối với các báo cáo hiện có là thực hành cực kỳ phổ biến,” một quan chức cấp cao của NSA nói với The Hill. “Báo cáo này vẫn có sẵn cho cộng đồng tình báo — gọi nó là ‘rút lại’ là phóng đại.”
Việc rút báo cáo được đưa ra trong bối cảnh Mỹ tăng cường hiện diện tại Caribe, gia tăng áp lực đối với các băng đảng ma túy trong khu vực. Maduro mô tả việc triển khai nhiều tàu Mỹ, một tàu ngầm và lính Thủy quân Lục chiến là “một mối đe dọa phung phí, vô lý, phi đạo đức và hoàn toàn tội phạm, đẫm máu.”
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
