(AP) — Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai bày tỏ lo ngại về tình hình nhân đạo ngày càng tồi tệ ở Gaza, kêu gọi Israel cung cấp thực phẩm cho người dân, dường như đang điều chỉnh lại lập trường của ông khi những hình ảnh trẻ em suy dinh dưỡng tại vùng chiến sự gây rúng động dư luận quốc tế.
Phát biểu tại Scotland, ông Trump nói rằng Mỹ và một số quốc gia khác đang gửi tiền và thực phẩm đến Gaza, nhưng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu “phải điều phối việc đó.”
“Tôi muốn ông ấy đảm bảo người dân nhận được thực phẩm,” Trump nhấn mạnh. “Tôi muốn chắc chắn rằng họ nhận được thực phẩm.”
Những phát biểu của ông Trump cho thấy thái độ cấp bách hơn so với tuần trước, khi ông tỏ ra buông xuôi sau khi đàm phán ngừng bắn giữa Israel và Hamas tại Qatar đổ vỡ. Đây cũng là dấu hiệu cho thấy sự khác biệt mới giữa Trump và Netanyahu, bất chấp việc hai nhà lãnh đạo từng xích lại gần nhau sau các cuộc không kích chung nhằm vào Iran.
Khi được hỏi về tuyên bố của ông Netanyahu rằng “không có chính sách bỏ đói người dân Gaza, và cũng không có nạn đói ở Gaza,” Trump đáp: “Tôi không chắc. Dựa vào những gì thấy trên truyền hình, tôi không nghĩ vậy, vì bọn trẻ trông rất đói.”
Trump: Mỹ sẽ thiết lập trung tâm phân phát lương thực tại Gaza
Trước làn sóng chỉ trích ngày càng mạnh từ cộng đồng quốc tế, quân đội Israel cuối tuần qua đã bắt đầu thả hàng cứu trợ từ trên không và tạm ngừng giao tranh trong 10 giờ mỗi ngày tại ba khu dân cư để hỗ trợ phân phối lương thực.
Hôm thứ Sáu, Trump tỏ ra bất lực trước tình hình Gaza sau khi Mỹ và Israel rút phái đoàn đàm phán khỏi Qatar. Khi đó, ông tuyên bố Hamas sẽ bị “săn lùng đến cùng,” và rằng Israel “sẽ phải chiến đấu và dọn dẹp mọi thứ.”
Tuy nhiên, đến thứ Hai, sau khi các báo cáo về tử vong do đói và hình ảnh trẻ em, kể cả sơ sinh, vật lộn tìm thức ăn lan truyền khắp thế giới, ông Trump tỏ ra muốn hành động rõ ràng hơn.
Phát biểu khi tiếp Thủ tướng Anh Keir Starmer tại sân golf Turnberry của mình, Trump nói Mỹ sẽ “thiết lập các trung tâm phát lương thực”, nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể. Tòa Bạch Ốc cũng chưa cung cấp thêm thông tin.
Làn sóng phẫn nộ toàn cầu lan rộng
Trong khi Trump thúc giục Netanyahu tăng cường viện trợ, bản thân ông cũng đối mặt với lời kêu gọi từ lãnh đạo các nước.
Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sissi, trong một bài phát biểu trên truyền hình, nói rằng Trump “là người duy nhất có thể chấm dứt chiến tranh, đưa hàng cứu trợ và kết thúc khổ đau.”
“Xin hãy làm tất cả những gì có thể để chấm dứt cuộc chiến và đưa hàng cứu trợ vào,” el-Sissi kêu gọi, trực tiếp nhắn gửi tới Trump: “Tôi tin đã đến lúc chiến tranh này phải kết thúc.”
Trump cho biết Hamas đã đánh cắp thực phẩm và hàng viện trợ, nhưng khi được hỏi về trách nhiệm của Israel trong việc giới hạn viện trợ, ông nói: “Israel có rất nhiều trách nhiệm.”
Tuy nhiên, ông cũng nói rằng Israel bị hạn chế hành động vì còn phải bảo vệ mạng sống của 20 con tin đang bị giam giữ tại Gaza.
Khi được hỏi Israel có thể làm gì thêm, Trump nói: “Tôi nghĩ Israel có thể làm nhiều thứ.” Tuy nhiên, ông không đi vào chi tiết và chuyển chủ đề sang Iran.
“Chúng ta phải hỗ trợ nhân đạo trước đã. Phải cho bọn trẻ ăn.” — Trump nhấn mạnh.
Thủ tướng Anh Starmer tỏ ra kiên quyết hơn, gọi tình hình tại Gaza là “thảm cảnh tuyệt vọng.”
“Người dân Anh phẫn nộ trước những gì họ thấy trên màn hình,” ông nói.
Phó Tổng thống JD Vance cũng lặp lại quan điểm của Trump khi phát biểu tại Canton, Ohio, nói rằng Mỹ lo ngại về “vấn đề nhân đạo nghiêm trọng ở Gaza và có rất nhiều trẻ em đang chết đói.”
“Israel cần làm nhiều hơn để cho phép viện trợ vào, và chúng ta cũng phải tiêu diệt Hamas – vì chính họ đang ngăn chặn thực phẩm đến với người dân,” ông Vance nói.
Mỹ – Anh bàn về Gaza, trong khi LHQ họp thúc đẩy giải pháp hai nhà nước
Trong khi đó, ông Starmer – dưới áp lực từ Đảng Lao động để công nhận Nhà nước Palestine như Pháp đã làm tuần trước – khẳng định Anh ủng hộ quy chế nhà nước cho Palestine, nhưng phải nằm trong khuôn khổ giải pháp hai nhà nước.
Trump tuần trước từng tuyên bố việc Pháp công nhận Palestine là “vô nghĩa.”
“Tôi sẽ không đưa ra lập trường gì,” Trump nói hôm thứ Hai về việc công nhận nhà nước Palestine. Về Starmer, ông nói: “Tôi không phản đối ông ấy đưa ra quan điểm riêng.”
Những phát biểu trên diễn ra khi Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khai mạc cuộc họp cấp cao trong hai ngày nhằm thúc đẩy giải pháp hai nhà nước cho xung đột Israel – Palestine kéo dài nhiều thập kỷ. Mỹ và Israel tuyên bố tẩy chay sự kiện này.
