Tóm lược
- Trump cho rằng Hamas đã sẵn sàng cho hòa bình, kêu gọi Israel ngừng ném bom.
- Hamas phản hồi kế hoạch Gaza mà Israel trước đó đã chấp nhận.
- Israel tuyên bố chuẩn bị thực thi giai đoạn đầu của kế hoạch Trump.
- Trump từng cảnh báo hậu quả nếu Hamas bác bỏ đề xuất.
3/10 (Reuters) – Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Sáu kêu gọi Israel lập tức ngừng ném bom Gaza sau khi Hamas đồng ý thả con tin và chấp nhận một số điều khoản trong kế hoạch của Mỹ nhằm chấm dứt chiến tranh, dù các vấn đề gai góc như giải giáp vẫn chưa được giải quyết.
Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết nước này đang chuẩn bị cho việc “thực thi ngay” giai đoạn đầu kế hoạch Gaza của Trump, bao gồm việc thả các con tin Israel theo phản hồi từ Hamas.
Hamas hôm thứ Sáu đã công bố phản hồi đối với kế hoạch 20 điểm của Trump, sau khi tổng thống Mỹ đưa ra hạn chót đến Chủ nhật để chấp nhận, nếu không sẽ đối mặt với “hậu quả nghiêm trọng”.
Trump, người tự khẳng định mình là nhân vật duy nhất có thể mang lại hòa bình cho Gaza, đã đầu tư nhiều vốn chính trị để chấm dứt cuộc chiến kéo dài hai năm khiến hàng chục ngàn người thiệt mạng và làm đồng minh Israel ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế.
“Israel phải lập tức ngừng ném bom Gaza để chúng ta có thể đưa các con tin ra ngoài an toàn và nhanh chóng!” Trump viết trên Truth Social. “Chúng ta đã bắt đầu thảo luận chi tiết. Đây không chỉ là vấn đề của Gaza, mà là hòa bình lâu dài ở Trung Đông.”
Văn phòng Netanyahu tuyên bố Israel “sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Tổng thống và ê-kíp của ông để chấm dứt chiến tranh, phù hợp với các nguyên tắc do Israel đề ra và gắn liền với tầm nhìn của Tổng thống Trump.”
Thực địa căng thẳng
Người dân Gaza cho biết, sau thông điệp của Trump, xe tăng Israel vẫn pháo kích vào đường Talateeni – tuyến huyết mạch của Gaza City – và máy bay quân sự tiếp tục không kích nhiều khu nhà tại quận Remal.
Tại Khan Younis cũng ghi nhận nhiều đợt không kích, dù chưa có báo cáo thương vong.
Lãnh đạo đối lập Israel Yair Lapid kêu gọi Netanyahu ủng hộ kế hoạch: “Israel cần tuyên bố tham gia thảo luận do Tổng thống Trump dẫn dắt để hoàn tất thỏa thuận.”
Gia đình các con tin Hamas đang giam giữ cũng thúc giục Netanyahu “lập tức ra lệnh đàm phán để đưa tất cả con tin trở về.”
Áp lực quốc tế
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viết trên X rằng: “Cam kết của Hamas cần được theo sát ngay lập tức,” nhấn mạnh nỗ lực quốc tế nhằm kết thúc chiến sự.
Israel phát động chiến dịch tại Gaza sau cuộc tấn công do Hamas dẫn đầu ngày 7/10/2023 khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng và 251 người bị bắt làm con tin. Theo số liệu Israel, hiện còn 48 con tin, trong đó 20 người còn sống.
Chiến dịch quân sự Israel đã khiến hơn 66.000 người Gaza thiệt mạng, đa số là dân thường, theo Bộ Y tế Gaza. Phần lớn dải đất này bị tàn phá, trong khi các hạn chế viện trợ đã gây nạn đói nghiêm trọng. Liên Hiệp Quốc và nhiều chuyên gia nhân quyền kết luận Israel đã phạm tội diệt chủng, nhưng chính phủ Netanyahu khẳng định họ chỉ tự vệ.
Những điểm còn bất đồng
Trong phản hồi, Hamas không cam kết giải giáp và phi quân sự hóa Gaza như yêu cầu của Mỹ và Israel, đồng thời bác bỏ rút quân theo từng giai đoạn thay vì rút ngay toàn bộ.
Một quan chức Hamas nói với Al Jazeera: “Chúng tôi sẽ không giải giáp cho đến khi Israel chấm dứt chiếm đóng Gaza.”
Kế hoạch của Trump bao gồm: ngừng bắn ngay lập tức, trao đổi toàn bộ con tin Hamas giữ với tù nhân Palestine trong nhà tù Israel, Israel rút quân theo lộ trình, Hamas giải giáp, và thiết lập một chính quyền chuyển tiếp do quốc tế giám sát.
Hamas trong phản hồi cho biết sẵn sàng bàn giao việc quản lý Gaza cho một “cơ quan kỹ trị độc lập của Palestine” được sự hậu thuẫn của các nước Arab và Hồi giáo, nhưng vẫn yêu cầu được tham gia vào các cuộc thảo luận về tương lai Gaza.
Trước đó trong ngày, Trump cảnh báo rằng “Địa ngục sẽ bùng nổ” nếu Hamas không chấp nhận kế hoạch trước 6 giờ chiều Chủ nhật (giờ Mỹ).
Qatar cho biết đang phối hợp cùng Ai Cập và Mỹ để tiếp tục đàm phán triển khai kế hoạch.
