Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Tư bay đến Hàn Quốc, chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến công du châu Á, với các cuộc gặp cấp cao dự kiến với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung.
Sau khi rời Tokyo — nơi ông vừa ký thỏa thuận về khoáng sản đất hiếm với tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi — Trump sẽ phát biểu tại diễn đàn lãnh đạo doanh nghiệp APEC và gặp ông Lee tại thành phố Gyeongju, một vùng đất cổ yên bình nổi tiếng với các cung điện và lăng mộ hoàng gia.
Đàm phán thương mại Mỹ – Hàn vẫn bế tắc
Chủ đề chính trong chuyến thăm là thỏa thuận thương mại còn dang dở giữa Washington và Seoul.
Hai bên từng tuyên bố vào tháng 8 rằng Hàn Quốc sẽ tránh được mức thuế cao của Mỹ bằng cách đầu tư 350 tỷ USD vào Hoa Kỳ, nhưng các cuộc thương lượng về cơ cấu đầu tư đã rơi vào bế tắc. Giới chức hai nước cho biết Trump và Lee khó có thể hoàn tất thỏa thuận trong lần gặp này.
Trump cũng gây áp lực buộc đồng minh tăng chi tiêu quốc phòng, trong khi Hàn Quốc yêu cầu Washington nới lỏng luật nhập cư để đưa thêm công nhân sang Mỹ xây dựng các nhà máy — sau vụ đột kích nhà máy pin của Hyundai tại bang Georgia.
Triều Tiên phóng tên lửa trước chuyến thăm
Ngay trước khi Trump đến Seoul, Triều Tiên thông báo đã thử nghiệm tên lửa hành trình có khả năng mang đầu đạn hạt nhân.
Theo hãng tin KCNA, quan chức giám sát vụ thử nói:
“Đây là nhiệm vụ và trách nhiệm của chúng ta — không ngừng củng cố tư thế tác chiến hạt nhân.”
Tuần trước, Bình Nhưỡng cũng đã phóng tên lửa đạn đạo đầu tiên kể từ tháng 5.
Trump nhiều lần kêu gọi gặp lãnh tụ Kim Jong Un, kể cả trong chuyến đi này, nhưng phía Triều Tiên vẫn im lặng. Ông Kim từng tuyên bố sẵn sàng đối thoại nếu Washington ngừng ép buộc Bình Nhưỡng từ bỏ vũ khí hạt nhân.
Trump tránh hội nghị APEC, ưu tiên gặp riêng lãnh đạo
Gyeongju, nơi diễn ra Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC), được bố trí hàng ngàn cảnh sát và binh sĩ để đảm bảo an ninh. Tuy nhiên, Trump sẽ không dự phiên họp thượng đỉnh của lãnh đạo APEC cuối tuần này.
“Trump không thích các hội nghị quốc tế đông người, ông ưa gặp trực tiếp lãnh đạo từng nước,” chuyên gia Christopher Padilla tại Washington nhận định. “Trong khi Mỹ rút lui, phần lớn thế giới vẫn coi đây là nền tảng hữu ích cho hợp tác quốc tế.”
Thay vào đó, Trump sẽ phát biểu tại hội nghị CEO APEC, gặp song phương với nhiều lãnh đạo, trong đó có Chủ tịch Tập Cận Bình, và dự tiệc tối với Tổng thống Lee.
Cuộc gặp Trump – Tập: Trọng tâm của tuần lễ ngoại giao
Theo các quan chức Mỹ, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã đạt khung thỏa thuận tạm dừng thuế quan mới và nới lỏng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc, giúp chứng khoán châu Á tăng vọt lên kỷ lục.
Tổng thống Đài Loan Lâm Gia Long nói ông “không lo ngại Trump sẽ bỏ rơi Đài Loan” trong cuộc gặp với ông Tập.
Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1, Trump dao động trong lập trường với Đài Loan, vừa tìm cách đạt thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh, vừa tuyên bố ông Tập đảm bảo sẽ không tấn công Đài Loan trong nhiệm kỳ của mình. Tuy vậy, Washington chưa phê duyệt thêm thương vụ vũ khí nào cho Đài Bắc.
Chặng cuối đầy thử thách
Gyeongju đánh dấu điểm dừng cuối cùng trong chuyến công du châu Á của Trump — khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề bởi chính sách thuế quan và cạnh tranh Mỹ – Trung.
Tại Malaysia, ông chứng kiến việc ký kết nhiều hiệp định thương mại và trung gian thỏa thuận ngừng bắn giữa Thái Lan và Campuchia.
Tại Tokyo, ông ca ngợi Thủ tướng Takaichi — nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật — vì cam kết tăng cường quốc phòng, ký các thỏa thuận thương mại và khoáng sản đất hiếm, và được bà Takaichi tuyên bố sẽ đề cử Trump cho giải Nobel Hòa bình.
Nhật Bản và Mỹ cũng công bố danh mục dự án trị giá 400 tỷ USD đầu tư vào năng lượng, trí tuệ nhân tạo và khoáng sản chiến lược. Tokyo đã cam kết 550 tỷ USD đầu tư và bảo lãnh tại Mỹ để tránh mức thuế mới.
Washington hiện đang yêu cầu Hàn Quốc đưa ra cam kết tương tự, song Seoul cho biết không thể chi trả ngay 350 tỷ USD và đề xuất hình thức đầu tư chia giai đoạn và cho vay hỗ trợ.
Ngoại trưởng Hàn Quốc Cho Hyun cho biết hôm thứ Ba rằng “một nhượng bộ cuối cùng từ phía Mỹ” có thể mở đường cho một thỏa thuận.
Nguồn reuters
