Khởi tố Lê Trung Khoa, Nguyễn Văn Đài: sóng dư luận và nghi vấn Vingroup
Trong mấy ngày qua, nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam mà cụ thể ở đây là Cơ quan Bộ Công An như đang nổi cơn điên cuồng khi liên tiếp ra quyết định khởi tố và lệnh bắt tạm giam đối với những công dân Việt đang sinh sống và làm việc tại nước ngoài.
Cụ thể việc khởi tố Lê Trung Khoa, Đỗ Văn Ngà và luật sư Nguyễn Văn Đài trong tháng 11 năm 2025 đã tạo nên một lớp sóng dư luận phức tạp, không chỉ vì tội danh theo Điều 117 Bộ luật Hình sự vốn luôn gây tranh cãi, mà còn bởi sự giao thoa giữa pháp lý trong nước, truyền thông mạng xã hội và những vụ kiện dân sự quốc tế liên quan đến Vingroup. Khi cả ba nhân vật đều có hoạt động công khai, thường xuyên bày tỏ quan điểm về chính trị và các tập đoàn lớn, câu chuyện trở nên nhiều tầng, khó bóc tách rạch ròi giữa động cơ, bằng chứng và hệ quả.
Trước đó, vào n gày 8 tháng 11 năm 2025, Lê Trung Khoa và Đỗ Văn Ngà bị khởi tố với cáo buộc làm, tàng trữ, phát tán thông tin nhằm chống Nhà nước. Khoảng 10 ngày sau, tức là vào ngày 18 tháng 11 đến phiên luật sư Nguyễn Văn Đài cũng bị khởi tố với cùng tội danh. Thời điểm bị Bộ Công An cộng sản Việt Nam khởi tố, ông Khoa và ông Đài hiện đang sinh sống và làm việc tại đất nước Đức.
Theo các thông báo chính thức, cơ quan an ninh điều tra cộng sản Việt Nam coi đây là những vụ án nghiêm trọng, liên quan đến việc phát tán nội dung gây nguy hại đến an ninh quốc gia. Những cáo buộc này, theo cách diễn giải của pháp luật Việt Nam, thường bao gồm các bài viết, video, tài liệu lan truyền trên mạng xã hội hoặc nền tảng quốc tế. Tuy nhiên, ngoài các thông tin công bố ngắn gọn, chi tiết điều tra chưa được công khai nên dư luận chỉ có thể dựa vào các sự kiện đã biết để phân tích.
Điểm đáng chú ý là trước khi bị khởi tố trong nước, Lê Trung Khoa đã vướng vào một vụ kiện dân sự tại Đức, trong đó Vingroup và VinFast cáo buộc ông vu khống, tuyên truyền những thông tin không có bằng chứng về việc hối lộ và tổ chức theo mô hình mafia. Tòa Berlin đã ra phán quyết khẩn cấp buộc Khoa ngừng phát tán các nội dung bị cho là vu khống và cảnh báo mức phạt tài chính hoặc tù giam nếu ông tái phạm. Việc Khoa tiếp tục bị khởi tố ở Việt Nam ngay sau phán quyết tại Đức khiến một bộ phận dư luận đặt vấn đề về sự liên thông giữa hai sự kiện, dù về mặt pháp lý đây là hai lĩnh vực hoàn toàn khác nhau: một bên là dân sự, một bên là hình sự.
Có hay không Chính Phủ cộng sản Việt Nam đã đứng sau Tập đoàn Vingroup khi ra những quyết định khởi tố này? Không thể phủ nhận rằng vụ kiện liên quan Vingroup đã làm gia tăng sức nóng xung quanh những nội dung mà Khoa từng công bố. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng Việt Nam không nhắc đến Vingroup trong thông báo khởi tố, mà chỉ nêu chung là hành vi tuyên truyền chống Nhà nước. Điều này cho thấy, ít nhất trên phương diện chính thức, nhà chức trách xem vụ án nằm trong nhóm hành vi ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, chứ không liên quan trực tiếp đến tranh chấp riêng giữa cá nhân và doanh nghiệp. Trường hợp của luật sư Nguyễn Văn Đài cũng tương tự: dù ông từng nổi tiếng với nhiều hoạt động pháp lý và nhân quyền, quyết định khởi tố lần này vẫn được gắn với hành vi tuyên truyền theo Điều 117.
Ở góc độ truyền thông quốc tế, các tổ chức nhân quyền có thể sẽ theo dõi sát sao diễn biến điều tra, bởi cả Đài, Khoa và Ngà đều là những nhân vật được chú ý trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Trong khi đó, ở trong nước, câu chuyện lại nằm ở một phạm trù hoàn toàn khác: giữa yêu cầu siết chặt thông tin, xử lý các nội dung bị cho là xuyên tạc, và vấn đề minh bạch khi cơ quan điều tra không công bố rõ ràng bằng chứng.
Dù chưa thể kết luận mức độ liên quan trực tiếp giữa vụ kiện Vingroup và việc khởi tố tại Việt Nam, nhưng sự trùng hợp về thời điểm, nội dung chỉ trích, cùng tính nhạy cảm của các chủ đề mà các nhân vật này đề cập khiến dư luận khó có thể xem đây là những sự kiện hoàn toàn tách biệt./.
Chấn động! Nhóm phạm nhân người Việt nổ súng trốn tòa ở Campuchia
Một sự cố nghiêm trọng vừa diễn ra tại Campuchia và thu hút chú ý khi giới chức nước này khẳng định nhóm phạm nhân nổ súng bỏ trốn khỏi tòa án là người Việt Nam. Sự việc xảy ra vào sáng ngày 18 tháng 11 năm 2025 tại tòa án tỉnh Svay Rieng, khi 6 bị cáo thuộc đường dây cờ bạc trực tuyến được áp giải đến dự phiên xử và bất ngờ trốn thoát bằng vũ khí.
Theo báo cáo từ cảnh sát Campuchia, ngay khi xe chở nhóm phạm nhân dừng lại để đưa họ xuống, một phụ nữ mặc đồ đen, đội mũ lưỡi trai và bịt khẩu trang đã đứng sẵn trong sân tòa. Người này tiếp cận một trong những bị cáo, trao cho anh ta một khẩu súng. Sau khi nhận được vũ khí, một phạm nhân lập tức chĩa súng vào cảnh sát, nã ít nhất hai phát để đe dọa lực lượng bảo vệ.
Hình ảnh từ camera an ninh ghi lại khoảnh khắc hỗn loạn: các nhân viên bảo vệ không vũ trang hoảng loạn, có người vấp ngã rồi bò nép sau ô tô để tránh đạn. May mắn là không có ai bị thương trong vụ tẩu thoát. Giới chức Campuchia xác nhận cảnh sát đã nổ súng đáp trả và triển khai lực lượng truy bắt gắt gao.
Sau nhiều giờ truy đuổi, lực lượng an ninh bắt giữ lại ít nhất một thành viên được cho là “thủ lĩnh” của nhóm vượt ngục, sau khi xe của đối tượng lao xuống một ruộng nước. Tuy nhiên, 5 phạm nhân còn lại cùng nữ đồng phạm vẫn đang lẩn trốn.
Theo tờ Thanh Niên dẫn nguồn Khmer Times, Phó giám đốc Công an tỉnh Svay Rieng, đại tá Kem Vannareth, cho biết người phụ nữ tiếp sức cho nhóm tội phạm có thể là người Việt Nam, giả dạng thân nhân để lẻn vào khuôn viên tòa. Cảnh sát đã bắn chỉ thiên nhưng không kịp ngăn chặn khi các bị cáo, kể cả người bị còng tay, chạy vào những chiếc xe chờ sẵn bên ngoài để tẩu thoát.
Tối cùng ngày, theo lời phát ngôn viên Tổng cục Trại giam Campuchia, cả 5 phạm nhân Việt Nam và 1 tù nhân Campuchia cuối cùng đều bị bắt lại ở ngoại ô thành phố Svay Rieng.
Vụ việc đặt ra nhiều câu hỏi về an ninh tại hệ thống tòa án và trại giam Campuchia, cũng như mối liên hệ giữa các nhóm tội phạm người Việt tại nước ngoài. Đặc biệt, việc cho phép một phụ nữ lẻn vào khu xử án và tiếp tế vũ khí cho tù nhân là điều khó tưởng tượng nếu không có sự hỗ trợ bên trong, làm dấy lên nghi vấn về khả năng có tổ chức hoặc mạng lưới hỗ trợ vượt ngục tinh vi.
Sự cố này càng khiến dư luận quan tâm trong bối cảnh trước đó, Campuchia đã bị chỉ trích vì các trung tâm tội phạm xuyên quốc gia, trong đó nhiều băng nhóm người Việt tham gia đường dây đánh bạc hoặc lừa đảo tại các đặc khu./.
Dự thảo nâng ngưỡng kê khai tài sản cán bộ gây tranh cãi nóng Quốc Hội
Dự thảo sửa đổi Luật Phòng, chống tham nhũng của Việt Nam vừa đề xuất một quy định mới gây nhiều tranh luận: nếu tài sản hoặc thu nhập của cán bộ biến động trên 1 tỷ đồng mỗi năm thì phải kê khai bổ sung. Điều này nâng ngưỡng so với quy định hiện hành là 300 triệu đồng mỗi năm, và nhiều đại biểu cảnh báo rằng nó có thể tạo ra khoảng trống để né kê khai.
Theo Thanh tra Chính Phủ cộng sản Việt Nam, việc tăng ngưỡng khai báo xuất phát từ hai lý do chính: kể từ năm 2018 đến nay, lương cơ sở đã được điều chỉnh tăng ba lần; đồng thời, giá cả thị trường và điều kiện kinh tế-xã hội đã biến động mạnh, khiến giá trị thực của các ngưỡng kê khai cũ trở nên lạc hậu. Cụ thể, dự thảo quy định giá trị tài sản hoặc thu nhập cá nhân cần kê khai lần đầu, kê khai hằng năm hoặc kê khai phục vụ công tác cán bộ sẽ tăng từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng cho từng loại tài sản giá trị như kim khí quý, đá quý, tiền mặt, giấy tờ giá trị và các tài sản khác.
Phần kê khai bổ sung, tức khi tài sản hoặc thu nhập biến động lớn trong năm, ngưỡng cũng được nâng từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng. Quy định này được thiết kế để kiểm soát những biến động đáng kể, và nếu người kê khai không giải trình hợp lý nguồn gốc biến động, cơ quan chức năng có thể tiến hành xác minh.
Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc Hội cộng sản Việt Nam bày tỏ lo ngại. Nếu chỉ quy định ngưỡng 1 tỷ đồng mà không yêu cầu giải trình cho những biến động nhỏ hơn, người kê khai có thể chia nhỏ giao dịch, chia nhỏ tài sản để tránh phải kê khai. Một số đại biểu đề xuất nên luật hóa nguyên tắc: mọi biến động bất thường, không phù hợp với thu nhập, dù dưới 1 tỷ đồng cũng cần được giải trình.
Một vấn đề khác được đặt ra là khả năng theo dõi và kiểm soát biến động tài sản. Việc nâng ngưỡng kê khai cần đi kèm với một hệ thống dữ liệu liên ngành, kết nối cơ sở dữ liệu phòng chống tham nhũng với các nguồn như đất đai, ngân hàng, thuế, đăng ký doanh nghiệp để dễ dàng phát hiện giao dịch bất thường. Về phía cơ quan soạn thảo, Tổng Thanh tra Chính Phủ cộng sản Việt Nam khẳng định quy định biến động tài sản chỉ áp dụng cho phần phát sinh trong năm, không tính số dư từ năm trước chuyển sang. Danh mục tài sản phải kê khai sẽ gồm quyền sử dụng đất, nhà ở, tài sản đứng tên chung, và chi tiết sẽ được hướng dẫn qua nghị định.
Từ góc độ chuyên gia, nhiều người đánh giá ngưỡng 1 tỷ đồng là hợp lý trong bối cảnh hiện nay: cao hơn nhiều so với trước nhưng vẫn đủ để phát hiện biến động đáng kể, giúp kiểm soát rủi ro tham nhũng hiệu quả hơn. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng việc giải trình nguồn gốc tài sản là rất quan trọng; nếu không có quy trình kiểm tra minh bạch, rất khó xác định điều gì là giải trình hợp lý và ai chịu trách nhiệm xác minh.
Đề xuất nâng ngưỡng kê khai biến động tài sản lên 1 tỷ đồng mỗi năm là một bước điều chỉnh đáng kể, phản ánh thực tế kinh tế hiện nay. Nhưng nếu chỉ đặt ngưỡng cao mà không gắn với cơ chế giải trình và kiểm soát phù hợp, nguy cơ né kê khai vẫn hiện hữu và đây đang là chủ đề nóng trong thảo luận của Quốc Hội cộng sản Việt Nam./.
Quy định đi bộ ngược chiều trên đường không vỉa hè gây tranh luận
Sáng ngày 17 tháng 11 năm 2025, tại phiên thảo luận về dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật liên quan đến an ninh, trật tự diễn ra tại hội trường Quốc Hội cộng sản Việt Nam, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) gây chú ý khi đề xuất bổ sung quy định yêu cầu người đi bộ phải đi ngược chiều dòng xe trên các tuyến đường không có vỉa hè. Theo ông Cảnh, đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật giao thông mà còn là biện pháp nhằm giảm thiểu rủi ro tai nạn trong bối cảnh nhiều vùng nông thôn của Việt Nam thiếu hành lang an toàn cho người đi bộ.
Lập luận của đại biểu dựa trên hai cơ sở. Thứ nhất là khuyến nghị của Công ước Vienna 1968 về giao thông đường bộ, trong đó nêu rõ pháp luật quốc gia nên quy định người đi bộ đi dưới lòng đường phải đi về phía đối diện với chiều lưu thông, trừ khi cách đi đó gây nguy hiểm cho họ. Thứ hai, ông dẫn một nghiên cứu thực hiện tại vùng nông thôn Phần Lan cho thấy việc đi bộ ngược chiều dòng xe có thể làm giảm 77% số vụ tai nạn liên quan đến người đi bộ. Trong điều kiện người và xe phải chia sẻ cùng mặt đường, việc quan sát trực diện được cho là giúp người đi bộ chủ động phòng tránh hơn.
Tại Việt Nam, nhiều tuyến đường liên xã, liên thôn, thậm chí đường ở ngoại ô đô thị vẫn không có vỉa hè hoặc lề đường đủ rộng. Người đi bộ, đặc biệt là học sinh và người cao tuổi, thường buộc phải đi xuống lòng đường, nơi mật độ xe máy cao và tốc độ di chuyển khó kiểm soát. Theo ông Cảnh, việc thiếu hạ tầng cơ bản khiến nguy cơ tai nạn luôn hiện hữu. Đề xuất vì vậy được ông xem là giải pháp tình thế có thể giảm rủi ro trước mắt.
Tuy nhiên, tính khả thi của đề xuất đang gây nhiều tranh luận trong giới chuyên gia giao thông. Thực tế hạ tầng đường bộ của Việt Nam khác biệt lớn so với Phần Lan – nơi nghiên cứu được viện dẫn. Mặt đường ở các vùng nông thôn Việt Nam thường hẹp, không có dải phân cách, xe máy lấn sát mép đường và thường xuyên vượt ẩu. Việc yêu cầu người đi bộ đi ngược chiều trong bối cảnh đó khiến họ phải đối mặt trực tiếp với các phương tiện tốc độ cao, giảm thời gian phản ứng trong các tình huống bất ngờ, đặc biệt vào ban đêm khi hệ thống chiếu sáng thiếu hoặc không có.
Nhiều tuyến đường ở Việt Nam còn bị che khuất tầm nhìn bởi hàng quán, cây cối, mương nước hoặc xe đậu đỗ. Người đi bộ đi ngược chiều có thể đối diện với dòng xe lao tới mà không có lề đường để tránh. Một cú tránh ổ gà hoặc vượt xe của tài xế có thể đẩy người đi bộ vào vị trí nguy hiểm ngay lập tức. Điều này khác xa điều kiện đường sá nông thôn châu Âu – nơi ít phương tiện, tốc độ thấp và hạ tầng tiêu chuẩn.
Các chuyên gia giao thông nhận định nếu muốn bảo vệ người đi bộ, điều quan trọng không phải ép họ thay đổi cách đi, mà phải cải thiện điều kiện hạ tầng tối thiểu. Chỉ với những biện pháp cơ bản như mở rộng lề đường, lắp dải phản quang, đặt biển cảnh báo và xử lý triệt để tình trạng lấn chiếm vỉa hè, an toàn của người đi bộ sẽ được nâng cao thực chất hơn. Trong khi đó, quy định buộc người đi bộ đi ngược chiều chỉ là giải pháp tạm thời và có thể tạo ra rủi ro mới nếu áp dụng máy móc.
Về phía dư luận quan sát đã bổ sung thêm nhiều lập luận và cũng khẳng định rằng yêu cầu người đi bộ đi ngược chiều xe khi đường không có vỉa hè nghe có vẻ hợp lý trên lý thuyết, nhưng thực tế Việt Nam khiến giải pháp này khó khả thi và tiềm ẩn rủi ro cao hơn. Trước hết, điều kiện hạ tầng giao thông nông thôn lẫn đô thị Việt Nam khác xa Phần Lan – nơi nghiên cứu được trích dẫn. Ở ta, lòng đường hẹp, xe máy phóng nhanh, xe tải chiếm phần lớn lưu thông và ý thức tuân thủ tốc độ còn rất thấp. Bắt người đi bộ “đối mặt” với luồng xe hỗn hợp này không những không giảm tai nạn mà còn khiến người đi bộ thành đối tượng dễ tổn thương nhất trong mọi tình huống.
Thứ hai, các tuyến đường không vỉa hè thường thiếu ánh sáng, không có biển báo và tầm nhìn bị che khuất bởi cây cối, hàng quán, phương tiện đậu đỗ. Trong môi trường đó, việc buộc người đi bộ đi dưới lòng đường – dù thuận hay ngược chiều – đều nguy hiểm; nhưng đi ngược chiều khiến họ chịu áp lực trực diện từ dòng xe lao tới, giảm thời gian phản ứng trong các tình huống bất ngờ.
Cuối cùng, thay vì điều chỉnh cách đi bộ, điều cấp bách là buộc địa phương cải tạo tối thiểu lề đường, gắn phản quang, mở hành lang an toàn và xử lý xe lấn chiếm. Giải pháp đúng phải là bảo vệ người đi bộ, không phải đẩy họ xuống mặt đường để thích nghi với hạ tầng yếu kém.Đề xuất của ông Cảnh được xem là thiện chí và có cơ sở tham khảo quốc tế, song câu hỏi lớn đặt ra là liệu nó có phù hợp với thực tế giao thông Việt Nam hay không. Khi hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu cơ bản, mọi quy định yêu cầu người đi bộ hòa vào dòng xe đều cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Điều người dân mong đợi không phải là việc phải đi theo chiều nào, mà là được đi trên một con đường an toàn hơn./.
NGƯỜI QUAN SÁT
