Cuộc đấu quyền lực tại Việt Nam chưa bao giờ trở nên nghẹt thở như lúc này. Khi mà mấy ngày trước, mạng xã hội tại Việt Nam lan truyền từ một cuộc bỏ phiếu nội bộ được cho là của Bộ Chính Trị cộng sản Việt Nam, bức màn vốn dày đặc của nền chính trị khép kín bỗng hé mở vừa đủ để dư luận thấy rõ một điều: thế công an trị tưởng như bất khả chiến bại đang rung chuyển, người đang cầm trịch là Tổng Bí Thư Tô Lâm trước nguy cơ gục ngã.
Ngày 25 tháng 10 năm 2025, khi mọi ánh nhìn đều hướng về Đại Hội toàn quốc của Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 14, những tin tức rò rỉ từ nội bộ Đảng khiến cả hệ thống quyền lực rúng động. Theo đó, trong một cuộc “thử phiếu” mang tính tham khảo giữa 16 ủy viên Bộ Chính Trị, kết quả cho thấy: Phan Văn Giang nhận 9 phiếu, Tô Lâm 6 phiếu, và Phạm Minh Chính chỉ còn lại 1. Một bảng điểm tưởng đơn giản nhưng đủ để bóc trần những chuyển động dữ dội trong lòng Đảng, nơi từng phe, từng nhóm đang giằng co giành từng tấc quyền lực trước thềm chia lại trật tự quyền lực tối cao.
Từ nhiều tháng nay, Tô Lâm đã ở vị thế vừa quyền uy vừa mong manh. Ông là Tổng Bí Thư, là người đứng đầu Đảng lại nắm trong tay bộ máy công an – công cụ kiểm soát an ninh, thông tin và cả nhân sự. Nhưng quyền lực ấy không còn tuyệt đối. Sự trỗi dậy của quân đội, do Phan Văn Giang có sự hậu thuẫn của Chủ Tịch Nước Lương Cường dẫn dắt, đang làm lung lay thế thống trị của công an trị vốn tồn tại suốt một thập niên. Giữa hai khối quyền lực, Chính Phủ cộng sản Việt Nam dưới tay Phạm Minh Chính gần như bị đẩy ra rìa, chỉ còn đóng vai “người điều hành tạm thời”, không còn thực quyền trong bàn cờ lớn.
Trong suốt chặng đường từ Bộ Trưởng Công an đến Tổng Bí Thư, Tô Lâm dựng lên một mạng lưới an ninh bao trùm, kiểm soát từng nhân sự, từng vụ án, từng tiếng nói trong hệ thống. Công an không chỉ là lực lượng bảo vệ chế độ – họ trở thành người định hình, điều phối và cả trừng phạt trong hậu trường chính trị. Nhưng càng siết chặt, sự ngờ vực càng lan rộng. Nhiều ủy viên Bộ Chính Trị bắt đầu có tâm lý lo sợ một kịch bản mà quyền lực tập trung vào tay duy nhất vào ngành công an, sẽ khiến toàn bộ hệ thống mất cân bằng, và đó chính là lý do tại sao Tô Lâm thất bại trước Phan Văn Giang trong cuộc bỏ phiếu kín để bầu chọn người ngồi ghế Tổng Bí Thư nhiệm kỳ tới, một lời cảnh báo đanh thép.
Trong khi đó, chiến thắng của Phan Văn Giang là kết quả của một chiến lược được chuẩn bị kỹ lưỡng. Quân đội, vốn từng bị xem là “kẻ đứng ngoài” chính trường sau thời Trần Đại Quang, đang tái cấu trúc lại sức mạnh của mình. Từ các viện nghiên cứu, học viện quốc phòng cho đến hệ thống địa phương, ảnh hưởng của quân đội lan tỏa trở lại. Giang, một tướng lĩnh lạnh lùng, hiểu rằng ông không cần phải tấn công công khai, chỉ cần thể hiện rằng quân đội vẫn là trụ cột cuối cùng của quốc gia trong những thời điểm bất ổn, ông sẽ được tin tưởng.
Tuy nhiên “ba mươi chưa phải là Tết”, Đại Hội 14 chưa diễn ra nên cuộc chơi chưa kết thúc. Với Tô Lâm, thất thế không có nghĩa là thất bại. Ông vẫn còn trong tay bộ máy khổng lồ có khả năng kiểm soát thông tin, điều tra, thậm chí là tái định hình dư luận. Những vụ án lớn, những cú “chấn chỉnh” cán bộ cấp cao trong những tháng gần đây, tất cả đều là thông điệp ngầm rằng Bộ Công An vẫn nắm ảnh hưởng toàn hệ thống. Khi Tô Lâm im lặng, đó không phải là sự chấp nhận, mà là bước lùi để chờ thời cơ phản công. Giới quan sát cho rằng, “phiếu thử” vừa qua, vô tình chỉ cho Tô Lâm thấy các mối liên kết, từ Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho đến Ban Tổ chức, đặng củng cố thế đứng của mình trước khi bước vào giai đoạn quyết định.
Bởi trong trò chơi quyền lực, lá phiếu chỉ là bề nổi. Sức mạnh thật sự nằm ở ai kiểm soát được thông tin, ai ra tay trước, và ai có khả năng khiến đối phương không kịp phản ứng. Ở điểm này, công an là lực lượng thường có những vụ ra tay hạ đối thủ “trước bình minh” hoặc bắt bớ vào đêm tối. Từ việc điều tra nhân sự, quản lý hồ sơ chính trị cho đến việc nắm dữ liệu cá nhân của cán bộ cấp cao, tất cả đều trong tay Bộ Công An. Một khi Tô Lâm muốn, những con bài đó có thể biến thành đòn phản công chí mạng.
Và đó chính là lý do khiến những người trong cuộc vẫn thận trọng. Phan Văn Giang dù có sự hậu thuẫn của Lương Cường và lợi thế ảnh hưởng ở Bộ Chính Trị, nhưng cũng như Công An, các cơ quan Đảng không bao giờ chấp nhận để quân đội thâu tóm quyền lực. Một bước đi sai, một dấu hiệu đang cho thấy quân đội muốn “chính trị hóa” quá mạnh, sẽ khiến dư luận trong và ngoài nước cảnh giác. Trong khi đó, Tô Lâm có thể chọn một nước cờ khác: giữ nguyên vị thế chính thức, nhưng chuyển hướng chiến lược, từng bước hạ bệ đối thủ bằng cách “làm sạch” hàng ngũ dưới danh nghĩa chỉnh đốn nội bộ.
Nếu kịch bản ấy xảy ra, Đại Hội 14 sẽ không chỉ là cuộc bầu cử nhân sự thông thường, mà là một cuộc đấu sinh tử giữa hai khối quyền lực. Một bên là Phan Văn Giang, đại diện cho quân đội, kỷ luật và cơ chế cứng rắn. Một bên là Tô Lâm, người nắm trong tay toàn bộ hệ thống an ninh, nhưng đang bị nghi ngờ, bị bao vây, song vẫn đầy bản lĩnh và kinh nghiệm chính trị. Cả hai đều hiểu: chỉ một bên có thể đứng trên đỉnh.
Phạm Minh Chính, với số phiếu thấp tận cùng, gần như không còn vai trò trong ván cờ này. Dù từng được kỳ vọng là người cân bằng giữa các phe, ông giờ chỉ còn là “người ngoài cuộc”, bị cô lập giữa hai khối quyền lực sắt đá. Chính Phủ cộng sản Việt Nam, vốn là trung tâm điều hành đất nước, giờ trở thành một bộ máy bị động, phụ thuộc vào Đảng và các lực lượng kiểm soát an ninh.
Trong cơn sóng ngầm này, điều đáng sợ nhất không phải là ai thắng, mà là sự rạn nứt nội bộ. Khi các khối quyền lực không còn tin tưởng nhau, khi công an nghi ngờ quân đội, và quân đội dè chừng công an, mọi quyết định chính trị đều trở thành sự thỏa hiệp tạm thời. Đó chính là giai đoạn mong manh nhất của một chế độ.
Bàn cờ chính trị Việt Nam đang bước vào giai đoạn khốc liệt nhất trong nhiều năm qua. Nếu thế công an trị tan rã, đó không phải vì công an yếu, mà vì quân đội đang còn rất mạnh và hệ thống buộc phải tái cấu trúc để tồn tại. Nhưng nếu Tô Lâm phản công thành công, kéo lại được sự ủng hộ, hoặc sử dụng bộ máy để khống chế đối thủ, cán cân quyền lực có thể thay đổi vận mệnh trong tích tắc./.
NGƯỜI QUAN SÁT
