Những ngày cuối nhiệm kỳ Đại Hội Đảng cộng sản Việt Nam 13, chính trường Việt Nam lại nóng lên bởi những lời đồn đoán lan rộng trên mạng xã hội: Lê Minh Hưng – Trưởng ban Tổ chức Trung ương, người từng là Thống đốc Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ ngồi vào ghế Thủ Tướng sau Đại Hội 14 thay cho Phạm Minh Chính về hưu.
Đồn đoán luôn xuất hiện khi quyền lực bước vào giai đoạn chuyển giao. Với hệ thống chính trị Việt Nam, ghế Thủ Tướng không chỉ là vị trí điều hành kinh tế mà còn là một phần quan trọng trong tam trụ quyền lực. Khi Phạm Minh Chính sắp khép lại nhiệm kỳ đầy biến động: từ chống dịch, phục hồi kinh tế đến chiến dịch “đốt lò” lan rộng, câu hỏi ai kế nhiệm ông trở thành tâm điểm chú ý.
Nhắc đến Lê Minh Hưng, giới quan sát thường chú ý ba yếu tố: xuất thân, lý lịch chính trị và khả năng dung hòa phe phái. Ông là con của cựu Thượng tướng công an Lê Minh Hương, có mạng lưới chính trị vững chắc, từng tham gia quản lý tài chính – tiền tệ cấp cao, và trong những năm gần đây nổi lên như một nhân vật được đánh giá “kín tiếng nhưng hiệu quả”. Chính sự kín tiếng đó lại càng làm tăng sức hút trong bối cảnh bộ máy đang cần một người ít gây tranh cãi nhưng đủ bản lĩnh.
Đặt ông vào bàn cờ chính trị, mạng xã hội cho rằng sự xuất hiện của Hưng là “giải pháp cân bằng”. Một ứng viên có gốc gác gia đình công an nhưng không công tác trong ngành công an – an ninh, vừa không mang hình ảnh quá gần với khối quân đội; người có thể đứng giữa các phe để giữ ổn định chính trị trong nhiệm kỳ mới.
Tuy vậy, bàn cờ nhân sự Trung ương mà cụ thể ở đây là vị trí Thủ Tướng Chính Phủ đòi hỏi sự đồng thuận rất cao từ Bộ Chính trị, Trung ương và chịu tác động của những thỏa thuận quyền lực kéo dài nhiều năm, trong đó có kết quả của sự chuẩn bị kỹ lưỡng ở bóng tối: củng cố mạng lưới, xây dựng hình ảnh, tạo lòng tin nội bộ và chứng minh năng lực điều hành.
Đại Hội Đảng 14 đang đến rất gần, chính trường Việt Nam lại bước vào một giai đoạn đặc biệt, đồn đoán Lê Minh Hưng trở thành Thủ tướng là biểu tượng của cả một cơn sóng ngầm quyền lực đang dịch chuyển.
Cuộc tái định hình quyền lực sau chiến dịch chống tham nhũng quyết liệt những năm qua, sự suy yếu của một số nhóm lợi ích truyền thống, sự trỗi dậy của các nhân vật xuất thân công an, và đặc biệt là khoảng trống chính trị ngày càng lớn khi Đại Hội 14 hiện nhiều vị trí chủ chốt vẫn chưa có gương mặt thật sự vượt lên.
Ở giữa bối cảnh chính trị phức tạp, Lê Minh Hưng nổi lên như một điểm hội tụ đáng chú ý, là người dễ tạo sự đồng thuận trong những giai đoạn mà các phe phái nội bộ cộng sản Việt Nam không muốn một nhân vật quá mạnh, quá cứng, hoặc quá thiên lệch nắm quyền điều hành Chính phủ. Trong hệ thống chính trị Việt Nam, Thủ Tướng là người đứng đầu bộ máy điều hành, nhưng thực quyền mạnh hay yếu lại tùy thuộc rất lớn vào bối cảnh quyền lực từng nhiệm kỳ. Đôi khi nhân vật được chọn không phải vì nổi bật nhất, mà vì dung hòa được mâu thuẫn giữa các nhóm.Và đó chính là lý do khiến Lê Minh Hưng trở thành ứng viên tiềm năng trong đồn đoán.
Chưa kể, gần đây, giới quan sát cũng chỉ ra một chi tiết đáng chú ý: khi cuộc chiến chống tham nhũng tiếp tục siết mạnh, nhiều nhân vật từng giữ vai trò quan trọng trong Chính Phủ đã dần rời khỏi chính trường. Sự điều chuyển nhân sự diễn ra liên tục, không ít ghế trống xuất hiện trong các bộ ngành chủ chốt. Những biến động này khiến vị trí Thủ tướng Chính trở nên nhạy cảm hơn bao giờ hết. Giới “chop bu” CSVN cần một người đủ an toàn, đủ tin cậy, nhưng cũng đủ kỹ trị để vận hành nền kinh tế đang chịu sức ép lớn.
Trong bối cảnh đó, Lê Minh Hưng được tung lên mạng như một ứng viên sáng giá không phải là điều ngẫu nhiên. Nó phản ánh sự đi tìm một nhân vật được xem là giải pháp “an toàn – kỹ trị – dung hòa”.
Nhưng chính sự dung hòa đó lại tạo ra kịch tính. Bởi ở Việt Nam, mỗi nhân sự cấp cao đều là kết quả của hàng loạt thỏa thuận, mặc cả và dàn xếp bên trong Trung ương. Cuộc chiến quyền lực không chỉ diễn ra trên bàn họp mà còn tồn tại trong vô số mối quan hệ ngầm, những va đập lợi ích chằng chịt giữa các nhóm: nhóm công an – an ninh, nhóm quân đội, nhóm lợi ích kinh tế, nhóm cải cách, nhóm kỹ trị.
Không chỉ vậy, nội bộ Chính Phủ cộng sản Việt Nam cũng không hẳn trống vắng nhân sự. Vẫn có những nhân vật kỳ cựu, có kinh nghiệm điều hành thực tiễn, có quan hệ hữu cơ trong bộ máy. Vì vậy không ai biết chính xác kịch bản cuối cùng bởi phía sau là còn những toan tính đang được giữ kín.
Lê Minh Hưng thay thế Phạm Minh Chính đang là một cuộc tranh luận rộng hơn: Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn nào sau Đại Hội 14? Sẽ là sự tiếp nối quyền lực hiện tại, sự trỗi dậy của một nhóm mới, hay sự dịch chuyển sang mô hình kỹ trị nhiều hơn? Chính trường Việt Nam đang trở nên khó đoán hơn bao giờ hết./.
NGƯỜI QUAN SÁT
