Hy vọng mong manh sau hơn 5 tuần tê liệt
Một nhóm thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa cho biết họ đã đạt được thỏa thuận sơ bộ để mở lại chính phủ liên bang, nếu đảng Cộng hòa đồng ý tổ chức bỏ phiếu gia hạn trợ cấp y tế sắp hết hạn trước tháng 12 — động thái được xem là tia hy vọng hiếm hoi sau hơn 40 ngày bế tắc.
Theo ba nguồn tin am hiểu thỏa thuận, nhóm này gồm Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen, Maggie Hassan (cùng bang New Hampshire) và Thượng nghị sĩ độc lập Angus King (bang Maine). Họ thống nhất sẽ thông qua ba dự luật chi tiêu thường niên và gia hạn ngân sách liên bang đến cuối tháng 1 năm 2026.
Tuy nhiên, thỏa thuận vẫn chưa hoàn tất, và chưa rõ liệu đủ số phiếu để vượt qua làn sóng phản đối trong chính đảng Dân chủ — khi yêu cầu cốt lõi của họ vẫn là kéo dài tín dụng thuế y tế thuộc Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (ACA) hết hạn vào ngày 1/1.
Schumer và Sanders phản đối mạnh mẽ
Sau cuộc họp kéo dài hơn hai giờ, Lãnh đạo phe Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer tuyên bố sẽ bỏ phiếu “phản đối”.
Thượng nghị sĩ Bernie Sanders (Vermont) gay gắt:
“Sẽ là một sai lầm khủng khiếp nếu đầu hàng Trump vào lúc này.”
Trong khi đó, phe Cộng hòa tỏ ra cởi mở hơn với đề xuất từ nhóm ôn hòa, dù chưa có tuyên bố ủng hộ chính thức từ Lãnh đạo phe đa số John Thune. Ông chỉ nói:
“Chúng ta sẽ xem phiếu ở đâu.”
Tổng thống Donald Trump, sau khi trở về Tòa Bạch Ốc tối Chủ nhật, cũng không xác nhận ủng hộ nhưng nói:
“Có vẻ như chúng ta đang đến gần thời điểm chấm dứt tình trạng đóng cửa.”
Nội dung chính của thỏa thuận
Thỏa thuận sẽ đảm bảo ngân sách cho chương trình trợ cấp thực phẩm, cựu chiến binh và Quốc hội, đồng thời gia hạn phần còn lại của chính phủ đến hết tháng 1.
Các bang dùng ngân sách riêng để duy trì dịch vụ trong thời gian đóng cửa sẽ được hoàn trả, và công chức liên bang sẽ nhận đủ lương khi chính phủ mở lại.
Thượng nghị sĩ Tim Kaine (Virginia) ủng hộ, nhấn mạnh:
“Đây là bước đi cần thiết để sửa sai chính sách y tế của phe Cộng hòa và bảo vệ người lao động liên bang.”
Cùng lúc, phe Cộng hòa công bố ba dự luật chi tiêu đầy đủ kèm điều khoản tăng ngân sách an ninh cho nghị sĩ thêm 203,5 triệu USD do mối đe dọa gia tăng, và duy trì lệnh cấm tăng lương cho Quốc hội.
Phe Dân chủ cấp tiến phản đối dữ dội
Nhiều nghị sĩ Dân chủ cho rằng thỏa thuận này quá yếu và không giải quyết được gốc rễ.
Thượng nghị sĩ Elissa Slotkin (Michigan) nói:
“Tôi thực sự muốn có điều khoản về y tế — nhưng rõ ràng nó không có gì cụ thể.”
Hạ nghị sĩ Greg Casar (Texas), Chủ tịch nhóm cấp tiến, viết trên X:
“Chấp nhận một lời hứa suông từ phe Cộng hòa không phải là thỏa hiệp — mà là đầu hàng. Hàng triệu gia đình sẽ phải trả giá.”
Hậu quả của việc đóng cửa ngày càng nặng nề
Hàng không Mỹ hủy hơn 2.000 chuyến bay và trì hoãn hơn 7.000 chuyến trong ngày Chủ nhật – mức tệ nhất kể từ đầu khủng hoảng.
Bộ Tài chính Mỹ cảnh báo giao thông dịp Lễ Tạ ơn sẽ “tê liệt hoàn toàn” nếu chính phủ không mở lại.
Chương trình SNAP (trợ cấp thực phẩm) tiếp tục đình trệ do tranh chấp pháp lý. Chính quyền Trump yêu cầu các bang “hủy” các khoản đã chi theo lệnh tòa, khiến hơn 20 bang cảnh báo “gián đoạn vận hành thảm khốc”.
Ngân hàng Thực phẩm Thủ đô Washington cho biết đã phải cung cấp thêm 8 triệu suất ăn, tăng gần 20% so với kế hoạch ban đầu.
Nguồn AP
