“Tôi lên diễn đàn Thượng viện để rung chuông báo động”
Thượng nghị sĩ Jeff Merkley (Đảng Dân chủ, tiểu bang Oregon) đã lập kỷ lục bài phát biểu dài thứ ba trong lịch sử hiện đại của Thượng viện Hoa Kỳ, khi ông nói liên tục 22 giờ 36 phút nhằm phản đối những gì ông gọi là “mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với nền dân chủ Mỹ kể từ Nội chiến”.
Ông bắt đầu phát biểu lúc 6:24 chiều thứ Ba (giờ miền Đông), tuyên bố:
“Tôi lên sàn Thượng viện đêm nay để gióng hồi chuông báo động. Chúng ta đang ở thời khắc nguy hiểm nhất của nền cộng hòa này kể từ sau Nội chiến. Tổng thống Trump đang xé nát Hiến pháp của chúng ta.”
Merkley, 69 tuổi, nhấn mạnh rằng đây không chỉ là hành động phản kháng cá nhân, mà là một nỗ lực tượng trưng cho sự kháng cự của Đảng Dân chủ giữa lúc chính phủ liên bang vẫn đóng cửa do bế tắc ngân sách giữa hai đảng.
Bài phát biểu kiệt sức – “tôi gần như ngất xỉu”
Ngay sau khi kết thúc, ông nói với CNN rằng đã suýt ngất và nhịn ăn, nhịn uống gần hai ngày để tuân thủ quy định của Thượng viện — nghị sĩ không được rời bục hay ngồi nghỉ nếu chưa nhường thời gian.
“Tôi bị mất nước nghiêm trọng. Ngụm nước cuối cùng của tôi là vào sáng thứ Hai trên máy bay – cũng là bữa ăn cuối cùng. Tôi chỉ mong không phải ‘nhịn ăn vô ích’, vì tôi rất thích ăn,” ông kể, đùa rằng sau đó đã “chén ngay một lát pizza” bên ngoài phòng họp.
Merkley cũng tiết lộ bị đau lưng suốt thời gian phát biểu do chấn thương khi chạy vài tuần trước.
Phản ứng về nhân viên làm việc không lương trong thời kỳ đóng cửa
Khi được hỏi về các nhân viên tòa nhà Quốc hội và cảnh sát Capitol – những người phải làm việc suốt đêm không lương vì chính phủ đóng cửa – ông nói đó là “điều vô lý” và “việc tôi phát biểu hay không chẳng thể khiến họ được trả lương sớm hơn.”
Dù vậy, ông vẫn đích thân cảm ơn tất cả nhân viên, từ trợ lý, thư ký, các “page” trẻ tuổi đến nghị sĩ Cộng hòa điều hành phiên họp:
“Tôi biết đây là sự vất vả cho tất cả mọi người, và tôi thật sự trân trọng điều đó.”
Nội dung chính: cảnh báo về “chủ nghĩa độc tài đang hình thành”
Trong bài phát biểu kéo dài suốt đêm, Merkley tố cáo Tổng thống Trump “lạm quyền, tấn công tự do báo chí và tự do ngôn luận, vũ khí hóa Bộ Tư pháp để trừng phạt đối thủ.”
Ông đặc biệt chỉ trích việc chính quyền Trump triển khai Vệ binh Quốc gia đến Portland, Oregon, quê hương ông, sau khi một tòa án phúc thẩm cho phép thực hiện kế hoạch bị tạm hoãn trước đó.
“Tổng thống Trump muốn người dân tin rằng Portland đầy bạo loạn. Nếu ông ta gọi đó là nổi loạn, ông ta có cớ để dùng quân đội, để củng cố quyền lực độc tài của mình,” Merkley nói.
Ông cũng lên án việc sử dụng lực lượng liên bang đàn áp người biểu tình bên ngoài trại giam di trú và ngăn cản các nghiên cứu học thuật bị xem là “chống chính phủ.”
Truyền thống “marathon nghị trường” của Thượng viện
Bài phát biểu của Merkley là một phần trong chuỗi các “marathon phát biểu” từng được các nghị sĩ dùng để phản đối chính sách của chính quyền:
- Năm 2025, Thượng nghị sĩ Cory Booker (New Jersey) nói 25 giờ 5 phút, lập kỷ lục dài nhất, để phản đối chính sách y tế của Trump.
- Năm 2017, chính Merkley cũng từng nói 15 giờ để phản đối việc bổ nhiệm Neil Gorsuch vào Tối cao Pháp viện.
- Trước đó, Chris Murphy (2016) nói về kiểm soát súng, Rand Paul (2015) về giám sát của NSA, và Ted Cruz (2013) chống Obamacare.
Merkley cho biết ông sẽ tiếp tục phát biểu và phản đối cho đến khi “chính phủ được mở cửa và nền dân chủ được bảo vệ khỏi bàn tay độc đoán.”
Nguồn CNN
