Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra một đề xuất hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh, trong đó bao gồm khu vực Donetsk ở miền đông Ukraine — một đề nghị mà Kyiv khó có thể chấp nhận, theo Steve Witkoff, đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump.
“Người Nga đã đặt một đề xuất hòa bình lên bàn. Nó liên quan đến Donetsk. Có thể đây không phải là điều mà người Ukraine có thể chấp nhận, nhưng chưa ai từng đạt được tiến triển như vậy. Chính nhờ sức ảnh hưởng cá nhân và động lực của ông Trump trong việc chấm dứt xung đột và thương vong mà chúng ta đang ở thời điểm có thể thấy hồi kết,” Witkoff — một trong ba quan chức Mỹ cùng Trump và Ngoại trưởng Marco Rubio gặp Putin tại Alaska đầu tháng này — phát biểu trên chương trình “Special Report” của Fox News hôm thứ Ba.
Từ khi trở lại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Trump đã thúc ép cả Ukraine và Nga đồng ý một thỏa thuận hòa bình. Tuy nhiên, khoảng cách giữa Kyiv và Moscow vẫn lớn, đặc biệt về các bảo đảm an ninh và phân chia lãnh thổ.
Donbas và thế bế tắc
Donetsk và Luhansk là hai khu vực hợp thành vùng Donbas. Quân đội Nga đã kiểm soát gần như toàn bộ Luhansk và khoảng 75% Donetsk.
Trump hôm thứ Hai nói với báo giới rằng “chúng tôi thậm chí chưa bàn đến chi tiết” liên quan đến các bảo đảm an ninh cho Ukraine, nhưng khẳng định Mỹ sẽ “đóng vai trò hậu thuẫn”. Tuần trước, ông gợi ý khả năng cung cấp phi công và chiến đấu cơ Mỹ cho Ukraine như một phần của cam kết an ninh, đồng thời cho biết châu Âu sẵn sàng triển khai bộ binh như một lực lượng gìn giữ hòa bình.
Theo Financial Times, Mỹ đã báo với các đồng minh châu Âu rằng Washington sẵn sàng cung cấp các “năng lực chiến lược” gồm tình báo, giám sát, trinh sát (ISR), chỉ huy, kiểm soát và phòng không để hỗ trợ một lực lượng gìn giữ hòa bình do châu Âu dẫn đầu.
Sau cuộc gặp Putin ở Alaska và hội nghị sau đó với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng các lãnh đạo châu Âu tại Tòa Bạch Ốc, Trump đã đề xuất tổ chức cuộc gặp song phương giữa Zelensky và Putin. Điện Kremlin đã bác bỏ. Witkoff cho biết ông sẽ gặp quan chức Ukraine ở New York trong tuần này và khẳng định Mỹ vẫn trao đổi với phía Nga “hằng ngày”.
Vai trò của Trump và các động thái ngoại giao
“Tôi nghĩ cuối cùng có thể sẽ diễn ra một cuộc gặp song phương. Theo ý kiến cá nhân, Tổng thống sẽ cần trực tiếp ngồi vào bàn đàm phán để kết thúc thỏa thuận,” Witkoff nói.
Đặc phái viên Ukraine của Trump, Keith Kellogg, hôm thứ Hai đã gặp Zelensky ở Kyiv, thảo luận về bảo đảm an ninh, việc đưa trẻ em Ukraine bị Nga bắt cóc trở về, các biện pháp buộc Moscow “tham gia đàm phán thực chất” và kết thúc cuộc chiến đã kéo dài hơn ba năm rưỡi. Văn phòng Tổng thống Zelensky nhấn mạnh các biện pháp trừng phạt và áp lực thuế quan “phải tiếp tục nằm trong chương trình nghị sự”.
Witkoff tiết lộ rằng Putin đã nói với phái đoàn Mỹ ở Alaska rằng ông muốn kết thúc chiến tranh. “Ông ấy đã nói vậy, và hy vọng sẽ giữ lời,” Witkoff — người đã gặp Putin năm lần trong năm nay — chia sẻ.
Phó Tổng thống J.D. Vance cuối tuần qua cũng cho biết các lệnh trừng phạt “vẫn chưa bị loại bỏ khỏi bàn”, song khẳng định chính quyền Trump sẽ xem xét “từng trường hợp cụ thể” để tạo sức ép phù hợp buộc Nga ngồi vào bàn đàm phán.
Trump hôm thứ Ba bác bỏ việc Nga đặt câu hỏi về tính chính danh của Zelensky: “Không quan trọng họ nói gì. Tất cả chỉ là thủ thuật chính trị.” Ông cũng né tránh khi được hỏi liệu có đặt thời hạn chót cho Putin đạt thỏa thuận ngừng bắn hay không, chỉ nói rằng ông muốn “thấy cuộc chiến kết thúc.”
Nga tiếp tục tiến quân
Trong khi đó, Nga vẫn mở rộng chiến trường. Theo nhóm phân tích DeepState liên kết với chính phủ Ukraine, tuần này quân Nga đã chiếm hai ngôi làng Zaporizske và Novoheorhiivka ở vùng Dnipropetrovsk — lần đầu tiên tiến sâu vào khu vực này kể từ tháng 6.
Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã kiểm soát hai làng, trong khi quan chức địa phương Ukraine xác nhận giao tranh vẫn tiếp diễn. “Đúng là quân Nga đã vào và đang cố bám trụ. Lực lượng của chúng tôi đang chiến đấu để giữ vững vị trí,” ông Viktor Trehubov, phát ngôn viên chính quyền vùng Dnipro, cho biết.
Theo DeepState, Nga đã sử dụng bộ binh, máy bay không người lái và các phương tiện hỗ trợ để tấn công, hiện đang “củng cố vị trí” và tập trung thêm quân nhằm mở rộng đà tiến công.
Nguồn The Hill
