SAN FRANCISCO, ngày 21 tháng 5 (Reuters) – Trong cuộc đua tại Thung lũng Silicon để chiếm lĩnh vị trí dẫn đầu về trí tuệ nhân tạo (AI), một “mặt trận” mới đã xuất hiện: giành lấy các nhà nghiên cứu AI xuất sắc nhất thế giới.
Từ trước đến nay, việc cạnh tranh để chiêu mộ nhân tài đã là một phần quen thuộc của ngành công nghệ. Tuy nhiên, kể từ sau khi ChatGPT được ra mắt vào cuối năm 2022, mức độ cạnh tranh đã tăng lên đáng kể – giống như việc săn lùng các vận động viên chuyên nghiệp. Ít nhất 12 người làm việc trong lĩnh vực tuyển dụng AI đã xác nhận với Reuters rằng, những công ty công nghệ lớn đang chi tiền và nỗ lực ở quy mô chưa từng thấy để thu hút và giữ chân những bộ óc AI hàng đầu.
Ariel Herbert-Voss – Giám đốc điều hành một công ty khởi nghiệp về an ninh mạng có tên RunSybil, đồng thời là cựu nhà nghiên cứu tại OpenAI – chia sẻ: “Các phòng thí nghiệm AI hiện nay tuyển người giống như chơi cờ vua vậy. Họ muốn đi nhanh, nên sẵn sàng trả lương rất cao cho những người có chuyên môn đặc biệt và có thể bổ sung kỹ năng cho đội ngũ, giống như lựa chọn quân xe, quân mã trong bàn cờ.”
Những công ty như OpenAI, Google và xAI (của Elon Musk) đều đang chạy đua để phát triển các mô hình AI hàng đầu thế giới. Để làm được điều đó, họ cần đến những “ICs” – tức là các cá nhân trực tiếp nghiên cứu và lập trình – những người có thể tạo ra khác biệt cực kỳ lớn đối với thành công của một công ty.
“Được chiêu mộ như ngôi sao”
Noam Brown – nhà nghiên cứu đã đóng vai trò then chốt trong các bước đột phá gần đây của OpenAI về khả năng tư duy toán học và khoa học của AI – kể lại rằng khi anh tìm việc trong năm 2023, anh đã được các “ông lớn” trong giới công nghệ săn đón như người nổi tiếng: ăn trưa với Sergey Brin (nhà sáng lập Google), chơi poker tại nhà CEO OpenAI Sam Altman, thậm chí còn có nhà đầu tư thuê máy bay riêng đến gặp mặt anh. Hai nguồn tin cho biết, Elon Musk – CEO của Tesla và SpaceX – cũng thường trực tiếp gọi điện để thuyết phục những ứng viên giỏi về làm việc cho công ty xAI của mình. xAI từ chối đưa ra bình luận về điều này.
Cuối cùng, Brown chọn gia nhập OpenAI không phải vì họ trả lương cao nhất, mà vì họ cam kết đầu tư cả con người và cơ sở hạ tầng tính toán cho những dự án mà anh thấy hứng thú. “Thực ra, về mặt tài chính, đó không phải là lựa chọn tốt nhất của tôi,” anh nói. Với nhiều nhà nghiên cứu, điều quan trọng không phải là lương cao nhất, mà là có thể làm việc đúng lĩnh vực mình yêu thích, cùng đội ngũ có cùng chí hướng.
Mặc dù vậy, các công ty vẫn chi hàng triệu USD để giữ chân người giỏi.
Theo nhiều nguồn tin, một số nhà nghiên cứu hàng đầu tại OpenAI, những người có ý định theo chân cựu giám đốc khoa học Ilya Sutskever sang công ty mới SSI, đã được đề nghị khoản thưởng giữ chân lên tới 2 triệu USD. Ngoài ra, họ còn được đề xuất tăng thêm cổ phần trị giá từ 20 triệu USD trở lên. Điều đáng nói là một số người chỉ cần ở lại thêm một năm để nhận đủ số tiền thưởng này. Cả SSI và OpenAI đều từ chối đưa ra bình luận.
Không chỉ vậy, một số nhà nghiên cứu khác ở OpenAI từng nhận lời mời từ công ty Eleven Labs cũng được OpenAI thưởng ít nhất 1 triệu USD để ở lại. Theo các nguồn tin, gói đãi ngộ dành cho các nhà nghiên cứu hàng đầu ở OpenAI thường vượt quá 10 triệu USD mỗi năm.
Google DeepMind – một phòng lab nổi tiếng về AI – cũng không nằm ngoài cuộc đua. Họ sẵn sàng đưa ra gói đãi ngộ trị giá tới 20 triệu USD/năm cho những người xuất sắc, trong đó bao gồm cổ phần đặc biệt và rút ngắn thời gian “vest” (quyền sở hữu cổ phiếu) từ 4 năm xuống còn 3 năm để tăng tính hấp dẫn. Google từ chối bình luận.
Trong khi đó, theo dữ liệu từ công ty thống kê đãi ngộ Comprehensive.io, mức thu nhập trung bình của các kỹ sư giỏi tại các công ty công nghệ lớn hiện nay là khoảng 281.000 USD tiền lương và 261.000 USD cổ phần mỗi năm – thấp hơn rất nhiều so với những gì mà các nhà nghiên cứu AI hàng đầu nhận được.
“Kỹ sư 10.000x” – Tài năng hiếm có
Tại Thung lũng Silicon, tài năng luôn là yếu tố quan trọng, nhưng với làn sóng AI hiện nay, điều đặc biệt là số người giỏi thực sự thì cực kỳ ít. Theo 8 nguồn tin, số lượng những người thực sự xuất sắc trong lĩnh vực AI hiện nay chỉ rơi vào khoảng vài chục đến khoảng 1.000 người.
Người ta tin rằng chính nhóm nhỏ này đã tạo ra phần lớn các bước tiến quan trọng của công nghệ mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) – nền tảng của AI hiện đại. Vì thế, sự có mặt hay ra đi của họ có thể quyết định thành bại của cả một dự án hoặc công ty.
Vào cuối năm 2023, CEO OpenAI Sam Altman từng đăng tweet: “Các kỹ sư giỏi gấp 10 lần người bình thường thì đã tuyệt, nhưng giờ đây trong ngành AI, có những người giỏi gấp 10.000 lần” – ám chỉ rằng những nhà nghiên cứu AI hàng đầu hiện nay có tác động lớn hơn rất nhiều so với trước.
Cuộc chiến nhân tài còn nóng hơn khi cựu CTO của OpenAI – Mira Murati – rời đi vào tháng 9 và thành lập startup riêng. Trước khi công bố công ty vào tháng 2, bà đã chiêu mộ được 20 nhân viên từ chính OpenAI. Tính đến nay, đội ngũ của bà đã lên tới khoảng 60 người – phần lớn đều là những nhà nghiên cứu AI kỳ cựu. Dù công ty chưa ra mắt sản phẩm nào, Murati đang chuẩn bị gọi vốn vòng hạt giống (seed round) với mức định giá kỷ lục, chỉ dựa vào chất lượng đội ngũ. Đại diện của Murati từ chối bình luận.
Tuyển dụng theo kiểu “Moneyball”
Do nguồn nhân lực chất lượng cao ngày càng khan hiếm, các công ty phải sáng tạo hơn trong việc tuyển dụng. Một công ty tên là Zeki Data đang sử dụng phương pháp phân tích dữ liệu giống như trong bộ phim Moneyball – vốn là câu chuyện về một đội bóng chày dùng phân tích thống kê để tìm ra cầu thủ giỏi nhưng bị thị trường bỏ qua. Zeki Data dùng cách tương tự để tìm kiếm những nhân tài AI “ẩn danh” – ví dụ như phát hiện công ty Anthropic đang tuyển các nhà nghiên cứu có nền tảng vật lý lý thuyết, hay các công ty khác thì tìm người có kinh nghiệm về máy tính lượng tử.
Anthropic đã không phản hồi yêu cầu bình luận.
Sébastien Bubeck – người từng là Phó Chủ tịch nghiên cứu GenAI tại Microsoft và đã chuyển sang OpenAI – chia sẻ: “Trong đội của tôi, có những nhà toán học cực kỳ xuất sắc, và họ sẽ không đến với ngành này nếu không có sự phát triển nhanh chóng như hiện tại. Chúng tôi đang chứng kiến làn sóng nhân tài từ nhiều lĩnh vực khác nhau đổ về AI. Và một số người trong số họ thực sự rất, rất thông minh – họ tạo ra khác biệt lớn.”
