Các lãnh đạo Quốc hội rời cuộc họp với Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai mà không đạt được thỏa thuận nào để ngăn chặn nguy cơ đóng cửa chính phủ vào thứ Tư, làm tăng khả năng nước Mỹ sẽ rơi vào tình trạng “tắt đèn” trong vòng chưa đầy 48 giờ tới.
Đảng Dân chủ đang thúc đẩy việc gia hạn trợ cấp y tế vốn sẽ hết hạn vào cuối năm nay, trong khi đảng Cộng hòa cứng rắn cho rằng dự luật chi tiêu tạm thời của họ là “hoặc chấp nhận, hoặc để chính phủ đóng cửa.”
Cả hai bên sau cuộc gặp đều thừa nhận không có nhiều tiến triển và đồng loạt đổ lỗi cho đối phương.
“Giữa chúng tôi vẫn còn khác biệt rất lớn,” Lãnh đạo Thiểu số Thượng viện Chuck Schumer (Dân chủ – New York) phát biểu bên ngoài Tòa Bạch Ốc. Ông nhấn mạnh: “Dự luật của họ không có một chút đóng góp nào từ phía Dân chủ. Chưa bao giờ chúng ta làm theo cách đó cả. Giờ là lúc đảng Cộng hòa phải quyết định có muốn chính phủ đóng cửa hay không.”
Ngược lại, Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune (Cộng hòa – South Dakota) giơ bản dự luật trước ống kính, nói: “Dự luật đang nằm ngay trên bàn Thượng viện. Chúng ta có thể thông qua ngay tối nay hoặc ngày mai trước khi chính phủ ngưng hoạt động. Chính đảng Dân chủ đang là vật cản duy nhất giữa người dân Mỹ và một chính phủ vận hành bình thường.”
Cuộc họp này diễn ra sau nhiều tuần giằng co về việc liệu hai bên có ngồi lại với nhau hay không. Schumer và Lãnh đạo Thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries (Dân chủ – New York) nhiều tuần qua chưa gặp gỡ Thune và Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa – Louisiana), trong khi phía Cộng hòa khẳng định dự luật chi tiêu tạm thời của họ là “sạch” và đủ để duy trì ngân sách đến cuối tháng 11.
Tuy nhiên, phe Dân chủ cho rằng dự luật “sạch” không đáp ứng tình hình hiện nay. Schumer nhấn mạnh cần có điều khoản về trợ cấp ACA, ngăn chặn cắt giảm Medicaid trong gói thuế – chi tiêu của GOP và hạn chế quyền của Trump trong việc thu hồi các khoản ngân sách đã được phân bổ.
Sự bế tắc khiến nhiều người tin rằng chính phủ sẽ thực sự ngưng hoạt động. Thượng nghị sĩ Shelley Moore Capito (Cộng hòa – West Virginia) nói thẳng: “Trừ khi có phép màu vào sáng mai, còn không, chính phủ sẽ đóng cửa. Và trách nhiệm thuộc về Schumer.”
Trong khi đó, Schumer khẳng định ông và Trump đã bàn sâu về vấn đề y tế, song “có vẻ tổng thống mới nghe lần đầu,” điều mà lãnh đạo Cộng hòa bác bỏ gay gắt. Ông còn ám chỉ có sự rạn nứt giữa Trump và lãnh đạo GOP về khả năng gia hạn trợ cấp ACA, nhưng Thune lập tức gạt đi, khẳng định “chúng tôi hoàn toàn thống nhất.”
Những ngày qua, nội bộ Dân chủ cũng bị đặt câu hỏi liệu có giữ vững lập trường không, nhất là sau khi Schumer từng khiến cánh cấp tiến phẫn nộ hồi tháng Ba khi ủng hộ dự luật chi tiêu của GOP. Lần này, các nghị sĩ Dân chủ có vẻ sẵn sàng đối đầu, cho rằng tình thế đã khác.
Giữa lúc bế tắc, xuất hiện tin đồn Schumer tham khảo ý kiến đồng minh về khả năng ủng hộ một nghị quyết tạm thời kéo dài 7-10 ngày để có thêm thời gian mở lại chính phủ. Nhưng GOP nhanh chóng bác bỏ. “Chúng ta sẽ bỏ phiếu dự luật của Hạ viện, không có phương án khác,” Thượng nghị sĩ John Barrasso (Cộng hòa – Wyoming) khẳng định.
Một số nghị sĩ Cộng hòa thừa nhận muốn đàm phán về trợ cấp ACA do lo ngại phí bảo hiểm sẽ tăng mạnh từ đầu năm 2026, nhưng họ muốn gắn vấn đề này với thỏa thuận ngân sách dài hạn vào tháng 11 – điều mà Dân chủ coi là không đủ.
Schumer cảnh báo: “Ngày 1/10, người dân sẽ nhận thông báo tăng phí, và nhiều người phải quyết định đổi gói bảo hiểm ngay trong tháng 11. Không thể chờ đến tháng Giêng mới giải quyết.”
Cả hai đảng hiện đều “đóng cửa” lập trường, tăng tốc trò chơi đổ lỗi khi thời hạn ngày càng gần. Phó Tổng thống JD Vance tuyên bố sau cuộc họp: “Đảng Dân chủ đang chĩa súng vào đầu người dân Mỹ, đòi chúng ta phải làm đúng y hệt điều họ muốn, nếu không họ sẽ đóng cửa chính phủ. Tôi nghĩ chúng ta sắp bước vào shutdown vì họ từ chối làm điều đúng đắn.”
Nguồn The Hill
