Ngũ Giác Đài hôm thứ Hai cảnh báo rằng họ có thể triệu hồi Thượng nghị sĩ Mark Kelly, cựu đại úy Hải quân và phi hành gia, trở lại phục vụ tại ngũ để tiến hành truy tố, sau khi gọi hành động của ông là “mang tính phản loạn”.
Kelly — người phủ nhận mọi sai phạm và khẳng định ông “không khuất phục trước đe dọa” — gần đây cùng năm nghị sĩ Dân chủ khác có xuất thân quân đội hoặc tình báo kêu gọi quân nhân Mỹ từ chối các mệnh lệnh bất hợp pháp.
Lời kêu gọi này xuất hiện trong bối cảnh giới Dân chủ, cùng một số quan chức quân sự Mỹ không nêu tên, bày tỏ lo ngại rằng chính quyền Trump đang vi phạm pháp luật khi chỉ đạo quân đội Mỹ tiêu diệt các nghi phạm buôn ma túy bằng cách bắn phá tàu thuyền của họ ở vùng biển Mỹ Latin.
Ngũ Giác Đài khẳng định các cuộc tấn công này là hợp pháp vì “những kẻ buôn ma túy được coi là khủng bố”.
Trong tuyên bố, Bộ Quốc phòng Mỹ nói họ đang xem xét “những cáo buộc nghiêm trọng về hành vi sai phạm” của Kelly. Bộ này không nêu cụ thể các tội danh, nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đăng trên X rằng Kelly và nhóm nghị sĩ này đã phạm tội phản loạn.
Hegseth và Trump đồng loạt cáo buộc tội phản loạn
Hegseth viết:
“Video của ‘Sáu Kẻ Phản Loạn’ là đáng khinh, liều lĩnh và sai sự thật. Khuyến khích binh sĩ phớt lờ mệnh lệnh của cấp chỉ huy là phá hoại toàn bộ tinh thần kỷ luật.”
Tổng thống Donald Trump cũng cáo buộc Kelly và các nghị sĩ Dân chủ khác phạm tội phản loạn, nói rằng đây là “tội có thể bị tử hình”.
Theo Bộ luật Tư pháp Quân sự (UCMJ), tội phản loạn và nổi loạn là những tội danh nghiêm trọng nhất và có thể bị tử hình.
Kelly: ‘Tôi sẽ không bị bịt miệng’
Trong tuyên bố, Kelly cho biết ông biết về lời đe dọa từ bài đăng của Hegseth. Ông nhắc lại quá trình phục vụ của mình:
- 39 phi vụ chiến đấu trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc,
- 4 chuyến bay tàu con thoi NASA,
- và sự nghiệp công vụ trước khi vào Thượng viện.
Kelly nói:
“Nếu đây là cách để đe dọa tôi và các nghị sĩ khác nhằm ngăn cản chúng tôi làm nhiệm vụ và giám sát chính quyền này, thì sẽ không hiệu quả.
Tôi đã cống hiến quá nhiều cho đất nước này để bị bịt miệng bởi những kẻ chỉ quan tâm đến quyền lực của họ thay vì bảo vệ Hiến pháp.”
Mối đe dọa truy tố Kelly được đưa ra ngay sau đợt thanh lọc lớn tại Ngũ Giác Đài — gồm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tư lệnh Hải quân và Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA).
Việc triệu hồi Kelly cũng bị xem là thông điệp gửi đến các tướng lĩnh vừa bị bãi nhiệm, những người đến nay vẫn im lặng.
Kelly có cơ sở pháp lý mạnh?
Giáo sư Rachel VanLandingham, cựu luật sư Không quân, nhận định bà chưa từng thấy trường hợp nghị sĩ đương nhiệm bị triệu hồi về quân đội trái ý chí, và Kelly có cơ sở pháp lý mạnh để xin tòa án chặn lại do không có chứng cứ về hành vi phạm tội.
“Hegseth đã tự làm suy yếu khả năng truy tố,” bà nói, vì lời cáo buộc công khai của bộ trưởng có thể được coi là can thiệp chỉ huy không đúng đắn, khiến Kelly không thể có một phiên xử công bằng.
Vụ việc cũng đặt ra câu hỏi lớn về quyền tự do ngôn luận và nguyên tắc phân quyền theo Hiến pháp Mỹ.
Tuy nhiên, giáo sư Brenner Fissell tại Đại học Luật Villanova cho rằng Kelly vẫn có thể đối mặt rủi ro pháp lý, vì ông không được bảo vệ bởi Điều khoản Ngôn luận & Tranh luận, vốn chỉ áp dụng cho những phát biểu trong khuôn khổ nghị trường.
“Nếu họ nghiêm túc buộc tội phản loạn hoặc nổi loạn, họ chắc chắn sẽ tìm cách bắt giữ ông ấy trước phiên xử,” Fissell nói.
Một ví dụ khác về việc chính quyền Trump trừng phạt đối thủ
Đây là ví dụ mới nhất cho thấy chính quyền Trump tìm cách trừng phạt những người ông coi là đối thủ chính trị.
Kể từ khi trở lại Tòa Bạch Ốc tháng 1/2025, Trump đã nhiều lần kêu gọi tống giam đối thủ và Bộ Tư pháp của ông đã nhắm vào các nhân vật chỉ trích, như John Bolton và James Comey.
Một thẩm phán liên bang vừa bác bỏ các cáo buộc hình sự đối với Comey hôm thứ Hai.
Ngũ Giác Đài nhắc lại rằng mọi quân nhân đã nghỉ hưu đều có thể bị triệu hồi.
“Các quân nhân được nhắc nhở rằng họ có nghĩa vụ pháp lý theo UCMJ phải tuân theo các mệnh lệnh hợp pháp, và các mệnh lệnh được mặc nhiên coi là hợp pháp. Quan điểm cá nhân không thể là lý do để từ chối một mệnh lệnh hợp pháp,” tuyên bố viết.
Nguồn reuters
