Ngày 7 tháng 8 (Reuters) – Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm thứ Năm tuyên bố Israel dự định kiểm soát quân sự toàn bộ Dải Gaza, bất chấp làn sóng chỉ trích ngày càng gay gắt trong và ngoài nước về cuộc chiến kéo dài gần hai năm ở vùng lãnh thổ Palestine này.
Khi được người dẫn chương trình Bill Hemmer của Fox News hỏi liệu Israel có tiếp quản toàn bộ khu vực ven biển này hay không, Netanyahu trả lời: “Chúng tôi dự định như vậy. Chúng tôi không muốn giữ nó. Chúng tôi muốn thiết lập một vành đai an ninh. Chúng tôi không muốn cai trị. Chúng tôi không muốn ở đó với tư cách một cơ quan quản lý.”
Ông cho biết Israel muốn bàn giao lại khu vực này cho các lực lượng Ả Rập để điều hành, nhưng không nói rõ cơ chế quản trị hoặc quốc gia Ả Rập nào có thể tham gia.
Phát biểu này được đưa ra ngay trước khi ông Netanyahu dự kiến họp với một nhóm nhỏ bộ trưởng cấp cao để bàn kế hoạch quân đội chiếm giữ thêm các khu vực ở Gaza. Cuộc họp an ninh này diễn ra sau một phiên họp được mô tả là “căng thẳng” với Tổng tham mưu trưởng quân đội, khi vị tướng này phản đối mở rộng chiến dịch.
Theo hai nguồn tin chính phủ, mọi nghị quyết của nội các an ninh sẽ cần sự phê chuẩn của toàn bộ nội các, dự kiến có thể chưa họp cho tới Chủ nhật. Một trong các phương án được cân nhắc là tiếp quản từng giai đoạn các khu vực chưa nằm dưới sự kiểm soát của quân đội, kèm theo cảnh báo sơ tán cho người dân Palestine trước vài tuần.
Việc kiểm soát hoàn toàn Gaza sẽ đảo ngược quyết định rút quân và dân định cư Israel khỏi đây năm 2005, động thái mà phe cánh hữu cho là nguyên nhân giúp Hamas thắng cử năm 2006 và nắm quyền. Chưa rõ Netanyahu muốn một cuộc chiếm đóng lâu dài hay chỉ là chiến dịch ngắn hạn nhằm triệt hạ Hamas và giải cứu con tin Israel.
Hamas gọi tuyên bố của Netanyahu là “một cuộc đảo chính trắng trợn” chống lại tiến trình đàm phán và cáo buộc ông sẵn sàng “hy sinh” con tin. Một quan chức Jordan nói các nước Ả Rập “chỉ ủng hộ những gì người Palestine đồng thuận”, đồng thời cho rằng an ninh Gaza phải do “các thể chế hợp pháp của Palestine” quản lý.
Trước đó, Israel và Mỹ đã bác bỏ đề xuất của Ai Cập – được khối Ả Rập hậu thuẫn – về việc lập ủy ban hành chính gồm các chuyên gia Palestine độc lập điều hành Gaza sau chiến tranh. Thăm dò dư luận cho thấy đa số người Israel muốn chiến tranh kết thúc bằng một thỏa thuận trao đổi con tin.
Tòa Bạch Ốc chưa bình luận, trong khi Tổng thống Donald Trump hôm thứ Ba từ chối nói rõ ủng hộ hay phản đối ý tưởng Israel tiếp quản toàn bộ Gaza.
Liên Hợp Quốc cảnh báo việc Israel mở rộng chiến dịch quân sự ở Gaza là “đáng báo động sâu sắc”. Ngay tại Israel, kế hoạch này cũng gây lo ngại, đặc biệt khi được thúc đẩy mạnh bởi các bộ trưởng cực hữu trong liên minh cầm quyền.
Người dân biểu tình phản đối chiến tranh
Tối thứ Năm, hàng trăm người biểu tình tụ tập trước văn phòng thủ tướng ở Jerusalem, yêu cầu chấm dứt chiến dịch quân sự để đổi lấy việc trả tự do cho toàn bộ con tin. Nhiều người cầm ảnh con tin còn bị giam giữ và bày tỏ sự phẫn nộ với chính phủ.
Diễn đàn Gia đình Con tin kêu gọi Tổng tham mưu trưởng Eyal Zamir phản đối việc mở rộng chiến tranh. Bộ trưởng Quốc phòng Israel Katz hôm thứ Tư nói quân đội sẽ thực hiện các quyết định của chính phủ cho tới khi đạt mọi mục tiêu chiến tranh.
Hiện còn 50 con tin ở Gaza, trong đó Israel tin rằng 20 người còn sống. Phần lớn các con tin được trả tự do nhờ đàm phán ngoại giao, nhưng đàm phán ngừng bắn hồi tháng 7 đã đổ vỡ. Một quan chức Palestine cho biết Hamas nói với các nhà trung gian Ả Rập rằng việc tăng viện trợ nhân đạo vào Gaza có thể nối lại đàm phán.
Hamas – lực lượng cầm quyền Gaza gần hai thập kỷ nhưng nay chỉ kiểm soát những khu vực rời rạc – yêu cầu mọi thỏa thuận phải dẫn đến chấm dứt vĩnh viễn chiến tranh, trong khi Israel cho rằng Hamas không hề có ý định từ bỏ quyền lực.
Quân đội Israel cho biết họ kiểm soát khoảng 75% Gaza. Phần lớn trong số 2 triệu dân đã bị buộc phải di dời nhiều lần trong 22 tháng qua, và các tổ chức cứu trợ cảnh báo Gaza đang cận kề nạn đói.
Aya Mohammad, 30 tuổi, nói: “Chúng tôi còn biết đi đâu nữa? Chúng tôi đã bị buộc phải rời bỏ nhà cửa và chịu đựng sự nhục nhã quá đủ rồi.”
