(CaliToday) – Hoa Kỳ và chính phủ Qata đồng tình ngăn chặn Iran truy cập vào trương mục $6 tỉ Mỹ kim hỗ trợ nhân đạo, trước bối cảnh Hamas tấn công Israel, Thứ trưởng Bộ Ngân khố Wally Adeyemo cho Dân chủ tại Hạ viện hay vào thứ 5.
Diễn biến này diễn ra chỉ vài tuần sau khi Mỹ và Iran thông báo thoả thuận liên quan đến khoản tiền trên mà chính phủ Tổng thống Joe Biden mất nhiều năm thương lượng, quyết định không cho phép truy cập vào ngân khoản có thể đem lại tiếng vang địa chính trị lớn. Các phụ tá của Biden phản đối những cáo buộc vô căn cứ cho rằng, khoản tiền Iran chưa đụng đến có thể đã thúc đẩy vụ tấn công Israel của Hamas, nhưng họ đối mặt với phản ứng mạnh mẽ từ lưỡng đảng trên Điện Capitol nhằm ngăn chặn tiền đến tay Tehran.
Bước đi phản ảnh thảm sát do Hamas gây ra ở Israel đã nhanh chóng tái định hình những mối quan hệ của Mỹ trong khu vực như thế nào. Khi Israel tấn công Gaza để trả đũa, chính phủ Biden đã tái khẳng định cam kết với các đồng minh, và Ngoại trưởng Antony Blinken có chuyến công du sang Israel để bày tỏ sự ủng hộ.
Có thể sẽ có những biện pháp trừng phạt thêm nữa dành cho Iran. Bộ trưởng Ngân khố Janet L. Yellen vào thứ Tư cho hay, Hoa Kỳ đang cân nhắc các chế tài bổ sung đối với Tehran. Cho đến nay không có chứng cớ chỉ ra vai trò trực tiếp của Iran trong vụ tấn công, nhưng giới chức Hoa kỳ cho rằng, Hamas nhận được vũ khí và huấn luyện từ Iran.
“Thế giới vừa thay đổi, và nó thay đổi vì Iran đã xây dựng một tổ chức khủng bố man rợ bên trong Gaza mới hãm hiếp và tàn sát hàng trăm người dân Israel,” Lãnh đạo Dân chủ trong Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện – Thượng nghị sĩ Chris Murphy (Dân chủ – Connecticut) cáo buộc. Nhà lập pháp cho biết, ông chưa bàn về vấn đề này với các viên chức chính phủ. “Tôi thực sự không quan tâm những người theo đường lối cứng rắn nghĩ gì. Họ phải hiểu, toàn bộ khu vực ngày nay đã khác.”
Khi được hỏi về thúc đẩy đóng băng viện trợ, phái đoàn Iran tại Liên Hiệp Quốc hồi đáp trong tuyên bố, “Số tiền này thuộc về người dân Iran một cách hợp pháp, được dành cho Chính phủ Cộng hòa Hồi giáo Iran để tạo điều kiện mua cho người dân Iran tất cả những mặt hàng thiết yếu và không nằm trong điều kiện chế tài.”
Thoả thuận gỉai ngân khoản tiền từ bán dầu Iran bị chính phủ ông Donald Trump đóng băng tại các ngân hàng Nam Hàn cho phép các công ty Iran, không phải chính phủ Iran, truy cập vào ngân quỹ, và chỉ khi họ cung cấp tài liệu sâu rộng chứng minh tiền sẽ được sử dụng cho những mục đích nhân đao. Theo thoả thuận, mỗi một giao dịch phải có sự phê chuẩn từ các viên chức Hoa Kỳ. Tiền được chuyển từ các ngân hàng Nam Hàn đến Qatar để tạo điều kiện thuận tiện cho việc sắp xếp.
Nhưng các nhà lập pháp lưỡng đảng và cựu Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích thoả thuận này trước bối cảnh vụ tấn công của Hamas.
“Cuộc chiến này xảy ra vì hai lý do: Hoa Kỳ cấp cho Iran $6 tỉ Mỹ kim – thỏa thuận đó như thế nào?” cựu Tổng thống Donald Trump chỉ trích người tiền nhiệm. Ứng cử viên Tổng thống Cộng hoà, Thượng nghị sĩ Tim Scott (Cộng hoà – South Carolina) cũng cáo buộc, “Joe Biden đã tài trợ cho các cuộc tấn công vào Israel.”
Trong khi kiềm chế không gắn thỏa thuận Hoa Kỳ – Iran với cuộc tấn công, nhưng càng ngày càng có nhiều Thượng nghị sĩ Dân chủ cũng kêu gọi Tổng thống tái đóng băng ngân khoản trên, kể cả một số nhà lập pháp cấp tiến.
Chính phủ không loại trừ khả năng tiền sẽ được giải ngân vào lúc nào đó. Ông Wally Adeyemo Adeyemo cho Dân chủ tại Hạ viện hay, tiền “sẽ không đi đâu trong thời gian sắp tới.”
Hương Giang (Theo Washington Post)