Chính phủ Hoa Kỳ hôm thứ Tư đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với hai tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga, Rosneft và Lukoil, đồng thời cáo buộc Moskva thiếu thiện chí trong việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, giữa lúc Nga tiến hành một cuộc diễn tập hạt nhân quy mô lớn.
Các biện pháp trừng phạt được công bố chỉ một ngày sau khi kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin sụp đổ. Ông Trump nói với báo giới rằng ông hủy cuộc gặp vì “cảm thấy không đúng thời điểm”.
Bộ Tài chính Mỹ cho biết lệnh trừng phạt nhắm vào hai công ty dầu khí chủ lực của Nga nhằm cắt đứt nguồn tài chính phục vụ cho cỗ máy chiến tranh của Điện Kremlin.
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent phát biểu:
“Giờ là lúc phải chấm dứt đổ máu và tiến tới ngừng bắn ngay lập tức.”
Giá dầu tăng hơn 2 USD/thùng sau tuyên bố này.
Đây là sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận của Tòa Bạch Ốc – vốn trước đó dao động giữa việc gây sức ép và nỗ lực hòa dịu để thúc đẩy đàm phán hòa bình. Chỉ một tuần trước, ông Trump còn tỏ ý muốn hoãn các biện pháp trừng phạt mới với Nga.
Trump hủy hội nghị thượng đỉnh với Putin
Trong nhiều tháng qua, ông Trump đã chịu sức ép từ Quốc hội Mỹ yêu cầu trừng phạt năng lượng Nga, nhưng ông vẫn chần chừ hy vọng Putin sẽ nhượng bộ. Tuy nhiên, khi chiến sự không có dấu hiệu kết thúc, ông nói đã “đến lúc phải hành động”.
Dù vậy, Tổng thống Mỹ vẫn từ chối cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk tầm xa cho Ukraine, viện lý do Kyiv cần ít nhất sáu tháng để học cách vận hành.
Trong khi chuẩn bị cho cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc tuần tới, ông Trump cho biết hy vọng ông Tập có thể tác động đến Putin nhằm chấm dứt giao tranh.
Nga phô trương sức mạnh hạt nhân
Điện Kremlin cùng ngày công bố đoạn video Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov báo cáo trực tiếp với Putin về cuộc diễn tập hạt nhân, trong đó Nga phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ mặt đất, tàu ngầm và máy bay ném bom.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết máy bay ném bom chiến lược Tu-22M3 bay qua Biển Baltic, bị các tiêm kích nước ngoài – được cho là của NATO – theo dõi.
Trong suốt cuộc chiến, ông Putin thường xuyên nhắc nhở về sức mạnh hạt nhân của Nga như một cảnh báo gửi đến Kyiv và phương Tây. NATO cũng đang tiến hành diễn tập răn đe hạt nhân trong tháng này.
EU mở rộng trừng phạt – Thụy Điển viện trợ chiến đấu cơ
Liên minh châu Âu đã thông qua gói trừng phạt thứ 19, bao gồm lệnh cấm nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga.
Cùng lúc, Thụy Điển ký thỏa thuận xuất khẩu máy bay chiến đấu Gripen cho Ukraine. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết Ukraine sẽ nhận các máy bay này vào năm tới và hy vọng sở hữu ít nhất 100 chiếc.
Máy bay Gripen được đánh giá rẻ và bền hơn so với F-35 của Mỹ, phù hợp cho điều kiện chiến tranh kéo dài hơn ba năm tại Ukraine.
Hội nghị bị hoãn và thế bế tắc mới
Sau nhiều tháng đình trệ ngoại giao, Putin và Trump từng đạt thỏa thuận sơ bộ về một cuộc gặp tại Hungary. Tuy nhiên, sau cuộc điện đàm giữa hai ngoại trưởng hôm thứ Hai, Tòa Bạch Ốc tuyên bố Trump “chưa có kế hoạch gặp Putin trong tương lai gần”.
Ông Trump nói không muốn “một cuộc gặp vô ích”, còn phía Kremlin cho biết Putin cũng đồng ý như vậy.
Nguồn tin của Reuters cho biết Nga đã tái khẳng định điều kiện cũ – đòi Ukraine phải nhường toàn bộ khu vực Donbas – khiến kế hoạch hòa bình của ông Trump gần như sụp đổ.
Cổ phiếu quốc phòng châu Âu tăng mạnh
Việc hoãn hội nghị Trump–Putin khiến cổ phiếu các tập đoàn quốc phòng châu Âu đồng loạt tăng giá.
Lãnh đạo EU chuẩn bị thảo luận kế hoạch sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để mở rộng khoản vay 163 tỷ USD cho Ukraine – điều Moskva gọi là “hành động trộm cắp”.
Một quan chức cấp cao Ukraine nói với Reuters rằng Kyiv cần toàn quyền sử dụng số tiền này, chứ không chỉ để mua vũ khí từ các nước châu Âu.
Nguồn reuters
