Ngày 10 tháng 3 (Reuters) – Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết hôm thứ Hai rằng Mỹ phản đối việc sử dụng ngôn từ có thể cản trở nỗ lực đưa Nga và Ukraine đến bàn đàm phán, trong bối cảnh Washington tranh luận với các đồng minh G7 trước cuộc họp tuần này, làm dấy lên thêm lo ngại.
Các ngoại trưởng của G7 – gồm Anh, Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản và Mỹ – sẽ họp tại khu nghỉ dưỡng ven sông La Malbaie, Quebec từ ngày 12-14 tháng 3. Đây là lần đầu tiên kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại nắm quyền vào tháng 1.
Kể từ khi Nga bị đình chỉ tư cách thành viên vào tháng 3 năm 2014 do sáp nhập Crimea, các cuộc họp G7 luôn thể hiện sự ủng hộ vững chắc đối với Ukraine. Tuy nhiên, Trump đã làm xáo trộn sự đoàn kết của phương Tây khi kéo Mỹ xích lại gần Moscow và đồng thời chỉ trích Kyiv.
Theo bốn nhà ngoại giao G7, ban đầu Canada kỳ vọng nhóm sẽ đưa ra một tuyên bố chung bao quát các vấn đề từ cuộc chiến ở Ukraine đến tình hình Trung Đông và Trung Quốc, cùng một tuyên bố riêng về nỗ lực của G7 nhằm ngăn chặn cái gọi là ‘hạm đội bóng tối’ của Nga.
“‘Hạm đội bóng tối’ là thuật ngữ chỉ các tàu do Nga sử dụng để vận chuyển dầu, vũ khí và ngũ cốc nhằm lách các lệnh trừng phạt quốc tế liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine. Những tàu này không thuộc sự quản lý hay bảo hiểm của các nhà cung cấp phương Tây.”
Gần hai trang trong tổng số tám trang của tuyên bố G7 vào tháng 11 năm ngoái tập trung hoàn toàn vào Ukraine, chủ yếu chỉ trích Nga.
Tuy nhiên, các nhà ngoại giao cho biết lần này, việc đạt được sự đồng thuận về tuyên bố chung gặp nhiều khó khăn, và một số bên lo ngại rằng có thể không tìm được giải pháp thỏa hiệp.
Hai nhà ngoại giao tiết lộ rằng Mỹ đang tìm cách loại bỏ các nội dung liên quan đến lệnh trừng phạt và cuộc chiến của Nga ở Ukraine, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng ngôn từ cứng rắn hơn đối với Trung Quốc.
Trên đường đến Ả Rập Xê Út để hội đàm với các quan chức Ukraine, Rubio nói với các phóng viên rằng luôn có những điểm bất đồng, đồng thời nhấn mạnh rằng Washington không thể chấp thuận bất kỳ điều gì có thể cản trở việc đưa Nga và Ukraine đến bàn đàm phán.
“Chúng tôi cho rằng ngôn từ mang tính đối đầu đôi khi khiến việc đưa các bên đến bàn đàm phán trở nên khó khăn hơn, đặc biệt khi hiện tại chúng tôi dường như là bên duy nhất có thể thúc đẩy các cuộc đàm phán diễn ra,” ông nói.
“Ông bày tỏ sự ‘chắc chắn’ rằng cuối cùng họ sẽ đạt được một văn kiện có ý nghĩa và mang tính thống nhất mà không ‘làm suy yếu khả năng đưa cả hai bên đến bàn đàm phán’.”
Ba nhà ngoại giao khác cho biết Mỹ cũng phản đối việc đưa ra một tuyên bố riêng về ‘hạm đội bóng tối’ của Nga.
Washington đã bất đồng với các đồng minh tại Liên Hợp Quốc và Tổ chức Thương mại Thế giới vào cuối tháng 2 khi từ chối lên án cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.
“Kịch bản tốt nhất là đưa ra hai tuyên bố. Phương án B là chỉ có một tuyên bố. Nhưng Mỹ đang chặn tuyên bố về hàng hải, nên điều này không hề dễ dàng. Ngay cả những gì Canada cho là đơn giản cũng không thực sự dễ dàng,” một nhà ngoại giao G7 cho biết.
Các nhà ngoại giao cảnh báo rằng các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra nhằm tìm kiếm một giải pháp thỏa hiệp.
