Trần Chí Phúc
Mùa thu năm 1982 tại thành phố Calgary đất nước Canada, có người bạn nhờ tôi chở một cô bạn đến phi trường Calgary để bay về Montreal. Lúc chia tay, nhìn những hàng cây phong nhuộm màu vàng đỏ cho cảm giác thi vị và tôi nói với người đó rằng anh sẽ tặng em một món quà đặc biệt.
Những ngày sau đó, lòng tràn đầy cảm hứng để viết nên ca khúc Thu Tiễn Người và tôi nhờ bạn là nhạc sĩ Ngọc Trọng hát bản này thu âm với 2 cây đàn ghi ta trong băng cassette mà gởi qua bưu điện tặng cô ấy. Đây là kỷ niệm đặc biệt vì chẳng bao giờ tôi có dịp gặp lại người trong ca khúc.
Trong bài hát, tôi dùng chữ NGƯỜI thay vì chữ em và lời ca mang chất cổ điển. Có lẽ hình ảnh mùa thu xứ người Canada quá đẹp vì ở Việt Nam tôi chưa bao giờ có dịp. Thời trung học đọc câu thơ Nguyễn Du “ Người lên ngựa kẻ chia bào. Rừng phong thu đã nhuộm màu quan san” thì thầy giáo Việt Văn chỉ giảng rằng cây phong (Maple) chỉ có bên Tàu và mùa lạnh đổi màu rất đẹp.
Hai câu thơ này tả cảnh chia tay giữa Thúc Sinh và Kiều. Chữ Quan San là cửa ải nên rừng núi, cái màu quan san làm tưởng tượng đến màu buồn, màu chia ly của thiên nhiên… Và câu thơ này là một trong những câu thơ hay nhất trong Đoạn Trường Tân Thanh ( Truyện Kiều ) của đại thi hào Nguyễn Du.
Về nét nhạc thì bài hát chia làm hai đoạn A và đoạn B. Đoạn A thì là Đô Trưởng, qua đoạn B (Này người mùa thu thương nhớ, gió mưa lê thê….Người tận miền xa có hay….) thì chuyển sang âm hưởng của cung Mi Thứ nghe chơi vơi, và nhờ đó bài hát trở nên quyến rũ.
Ca từ câu cuối “ Người đi tái tê phím đàn. Chùng giây nhạc thiếu âm vang “ rồi tôi lại thêm vào “ Người đi vỡ Tây Ban Cầm. Từ đây đời thiếu thanh âm”. Có bạn hỏi câu kết “ Đợi chờ mùa thu thay lá “ là ý nghĩa ra sao thì xin trả lời rằng đợi cho cây rụng lá hết rồi lá mọc lại… có nghĩa là thời gian sẽ trôi mau, và đó cũng chỉ là sự tưởng tượng mơ hồ trong cách dùng chữ nghĩa, chỉ cảm nhận chứ không giải thích rõ ràng.
Tôi nhờ Thái Hiền thu âm bản Thu Tiễn Người trong cuốn băng nhạc Sài Gòn Em Ở Đó phát hành năm 1986.
Thập niên 1990, cô Tô Thủy, giám đốc Trung tâm Thúy Nga có nói với tôi rằng đã nhờ giọng ca Ái Vân thu âm bài này rồi và chỉ chờ thu hình mà phổ biến cho khán thính giả khắp nơi. Nghe vậy tôi rất vui; nhưng chẳng hiểu vì lý do gì mà sự việc không thành. Đây là một điều đáng tiếc vì tôi tin rằng bài hát Thu Tiễn Người nếu được phổ biến trên băng nhạc Thúy Nga thì sẽ đi rất xa và được nhiều người biết tới.
Sau đó thì ca sĩ Ý Lan thu âm bản này trong Dấu Vết Tình Ta của trung tâm Diễm Xưa, Thanh Thúy trong CD của Người Đẹp Bình Dương, Như Mai trong CD mang tên Thu Tiễn Người do cô phát hành.
Tôi có nhờ nhạc sĩ Nguyễn Khánh Hồng, trưởng ban nhạc giao hưởng Việt Mỹ ở Quận Cam đưa bản Thu Tiễn Người vào chương trình nhạc mùa thu năm 2026 với nhạc sĩ Vũ Trụ viết phối khí và người ca thì chưa biết chọn ai; và anh đã đồng ý. Hi vọng mọi điều thuận lợi.
Năm nay mùa thu 2025, tác giả Trần Chí Phúc nổi hứng thu âm bản Thu Tiễn Người vì chưa có giọng Nam hát bản này và làm Karaoke Nam Nữ để bằng hữu hát.
Tôi bay đến thành phố Boston giữa Tháng 10, mùa thu nơi đây chưa chín tới, lá chỉ vàng hườm chứ. Tuy vậy cũng ráng quay những cảnh mùa thu trong công viên chính của Boston, khuôn viên đại học Havard, cảnh đường phố và đi được khu rừng núi tiểu bang New Hampshire, lá nơi đây vàng rực; nhưng vì ngày hôm đó trời mưa tầm tả nên không quay phim được nhiều.
Thời đại này Youtube là phương tiện để phổ biến những ca khúc kèm theo hình ảnh. Mời bằng hữu thưởng thức ca khúc Thu Tiễn Người với giọng ca tác giả dù tuổi đã thất tuần và cảnh thu Boston.
Bài hát viết năm 1982 và mãi 43 năm sau mới được nghe chính tác giả trình bày. Lòng bồi hồi.
Thu Tiễn Người , Trần Chí Phúc hát :
Thu Tiễn Người – KARAOKE NAM tông Đô Trưởng :
Thu Tiễn Người – KARAOKE NỮ tông La Giảm Trưởng :
Tối Halloween, 31-10-2025 Mùa Thu Bắc Mỹ
Trần Chí Phúc
