Ngày 22 tháng 8 (Reuters) – Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Sáu tiếp tục đưa ra lời đe dọa áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga nếu trong vòng hai tuần tới không đạt được tiến triển hướng tới một giải pháp hòa bình tại Ukraine. Đây là dấu hiệu cho thấy sự thất vọng của ông trước Moscow, chỉ một tuần sau cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska.
“Tôi sẽ đưa ra một quyết định về việc chúng ta sẽ làm gì, và đó sẽ là một quyết định rất quan trọng – hoặc là các biện pháp trừng phạt khổng lồ, hoặc thuế quan khổng lồ, hoặc cả hai, hoặc là chúng ta không làm gì và nói: đây là cuộc chiến của các người,” Trump tuyên bố.
Ông cho biết mình tức giận về vụ Nga tấn công một nhà máy Mỹ tại Ukraine trong tuần qua, gây cháy và làm một số công nhân bị thương.
“Tôi không hài lòng về điều đó, và tôi không hài lòng về bất kỳ điều gì liên quan đến cuộc chiến này,” Trump nói với các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy hôm thứ Sáu cho rằng Nga đang làm mọi cách để ngăn cản một cuộc gặp giữa ông và Putin, còn Ngoại trưởng Nga khẳng định chưa có nghị trình cho một hội nghị thượng đỉnh như vậy.
Zelenskiy nhiều lần kêu gọi được gặp trực tiếp Putin, cho rằng đó là cách duy nhất để đàm phán chấm dứt chiến tranh.
Trump từng nói đã bắt đầu chuẩn bị cho một cuộc gặp giữa Putin và Zelenskiy sau cuộc điện đàm với lãnh đạo Nga hôm thứ Hai, diễn ra ngay sau cuộc gặp tại Alaska ngày 15 tháng 8. Zelenskiy cáo buộc Nga đang câu giờ.
“Cuộc gặp này là một trong những thành tố để chấm dứt chiến tranh,” Zelenskiy phát biểu trong cuộc họp báo tại Kyiv cùng Tổng Thư ký NATO Mark Rutte. “Và vì họ không muốn kết thúc chiến tranh, họ sẽ tìm mọi cách trì hoãn.”
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trả lời NBC rằng chưa có chương trình nghị sự cho một hội nghị thượng đỉnh:
“Putin sẵn sàng gặp Zelenskiy khi nào có một nghị trình rõ ràng cho hội nghị. Nhưng hiện nay nghị trình đó hoàn toàn chưa có,” ông nói, lặp lại lập luận quen thuộc của Moscow rằng hội nghị là bất khả thi nếu chưa có điều kiện thích hợp.
Khi được hỏi về bình luận của Lavrov và các bước tiếp theo, Trump trả lời: “Chúng ta sẽ xem. Chúng ta sẽ xem Putin và Zelenskiy có hợp tác được không. Nó giống như dầu với giấm vậy.”
“Có thể ông ấy sẽ đến”
Trump trước đó đã gác bỏ phương án trừng phạt để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh tại Anchorage với Putin. Nhưng ngay tại sự kiện ở Tòa Bạch Ốc nơi ông nhắc lại khả năng trừng phạt, Trump còn khoe bức ảnh chụp cùng Putin trên thảm đỏ tại Alaska, đồng thời cho biết Putin muốn tham dự World Cup 2026 tổ chức ở Mỹ.
“Tôi sẽ ký tặng ông ấy. Tôi đã được gửi một bản, và tôi nghĩ các bạn sẽ muốn thấy – đó là một người tên Vladimir Putin, mà tôi tin rằng sẽ đến, tùy vào những gì sẽ diễn ra. Ông ấy có thể sẽ đến, hoặc có thể không,” Trump nói.
Những phát biểu này không đề cập đến thực tế rằng Nga đã bị cấm tham gia các giải đấu quốc tế như World Cup sau cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 và cũng không tham gia vòng loại cho World Cup 2026, giải đấu do Mỹ, Canada và Mexico đồng tổ chức.
Trong chuyến thăm một trung tâm nghiên cứu hạt nhân hôm thứ Sáu, Putin nói rằng phẩm chất lãnh đạo của Trump sẽ giúp khôi phục quan hệ Mỹ – Nga.
“Với sự trở lại của Tổng thống Trump, tôi nghĩ cuối đường hầm đã lóe lên một tia sáng. Và chúng tôi vừa có một cuộc gặp rất tốt, đầy ý nghĩa và thẳng thắn tại Alaska,” Putin phát biểu.
Chiến tranh tiếp diễn khốc liệt
Hàng nghìn thường dân Ukraine đã thiệt mạng kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện năm 2022. Các nhà phân tích ước tính hơn một triệu binh sĩ hai bên đã tử trận hoặc bị thương. Giao tranh vẫn tiếp diễn ác liệt, cả hai phía đều tấn công cơ sở năng lượng.
Nga tiếp tục giữ lập trường buộc Ukraine phải nhượng lại lãnh thổ ở hai khu vực phía Đông, đồng thời đề xuất “đóng băng” tiền tuyến tại hai khu vực phía Nam mà Moscow tuyên bố đã kiểm soát, và có thể trả lại một số phần đất nhỏ khác mà họ chiếm giữ.
Về phần mình, Zelenskiy đã bỏ yêu cầu về một lệnh ngừng bắn dài hạn như điều kiện tiên quyết cho hội nghị thượng đỉnh, dù trước đây ông từng nhấn mạnh Ukraine không thể đàm phán dưới họng súng.
Tại cuộc họp báo cùng Rutte, Zelenskiy cho biết hai bên đã thảo luận về các bảo đảm an ninh cho Ukraine, và rằng chúng cần phải tương tự Điều 5 của NATO – coi một cuộc tấn công vào một thành viên là tấn công vào cả khối.
Rutte nhấn mạnh NATO và Ukraine đang phối hợp để đảm bảo các bảo đảm an ninh đủ mạnh nhằm ngăn Nga không bao giờ dám tấn công lần nữa.
“Các cam kết an ninh vững chắc sẽ là yếu tố then chốt, và đó chính là điều chúng tôi đang cùng nhau xác định,” ông nói.
