Gần 200 nghị sĩ Đảng Dân chủ đã đệ trình một văn bản pháp lý (amicus brief) ủng hộ đơn kiện nhằm chống lại việc chính quyền Trump sử dụng quyền khẩn cấp để áp đặt thuế quan.
Văn bản này củng cố lập luận của một nhóm doanh nghiệp nhỏ và các tiểu bang do Đảng Dân chủ lãnh đạo, đang kiện Tổng thống Trump vì đã áp thuế theo Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA), trước phiên điều trần phúc thẩm sẽ diễn ra vào cuối tháng này.
Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen (Dân chủ – New Hampshire), thành viên cao cấp của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, dẫn đầu nhóm gồm 28 thượng nghị sĩ và 162 dân biểu Dân chủ trong việc nộp văn bản, gọi việc Trump sử dụng IEEPA là “lạm dụng bất hợp pháp quyền lực khẩn cấp”.
“Chính sách thuế quan liều lĩnh của Tổng thống đã gây ra hỗn loạn kinh tế và làm tăng giá sinh hoạt cho các gia đình và doanh nghiệp nhỏ trên toàn quốc, trong bối cảnh chi phí sinh hoạt vốn đã quá cao,” bà Shaheen nói trong tuyên bố gửi The Hill.
“Văn bản này nhấn mạnh rằng IEEPA không thể được sử dụng để áp thuế. Chúng tôi sẽ tiếp tục sử dụng mọi công cụ có thể để ngăn chặn nỗ lực của chính quyền trong việc đánh thuế lên các mặt hàng mà người dân và doanh nghiệp nhỏ Mỹ phụ thuộc.”
Trong số các nghị sĩ tham gia ký tên có Thượng nghị sĩ Ron Wyden (Oregon) – thành viên cao cấp Ủy ban Tài chính Thượng viện; Lãnh đạo Thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries (New York); Dân biểu Gregory Meeks (New York) – thành viên cao cấp Ủy ban Đối ngoại Hạ viện; Dân biểu Joe Neguse (Colorado) – chủ tịch Nhóm Pháp lý của Đảng Dân chủ Hạ viện; Dân biểu Jamie Raskin (Maryland) – thành viên cao cấp Ủy ban Tư pháp Hạ viện; và Dân biểu Richard Neal (Massachusetts) – thành viên cao cấp Ủy ban Tài chính Hạ viện.
Không có nghị sĩ Cộng hòa nào nộp văn bản ủng hộ Trump.
Trong văn bản pháp lý, các nghị sĩ Dân chủ cho rằng IEEPA không trao cho tổng thống quyền áp đặt thuế quan trong bất kỳ trường hợp nào.
“Việc sử dụng thuế quan khẩn cấp một cách trái luật theo IEEPA – tách rời hoàn toàn khỏi các cơ chế giám sát trong luật thuế quan thông thường – đã gây ra sự hỗn loạn và bất ổn,” nội dung văn bản viết.
Trump đã viện dẫn IEEPA để áp các loại thuế “có đi có lại” nhân dịp “Ngày Giải phóng” và hàng loạt khoản thuế khác lên Trung Quốc, Mexico và Canada kể từ tháng 2, với lý do thâm hụt thương mại và làn sóng fentanyl tràn vào Mỹ.
Một tòa án thương mại liên bang đã chặn các loại thuế này vào cuối tháng 5, phán rằng IEEPA không trao cho Trump “quyền lực không giới hạn” như ông tuyên bố. Chính quyền hiện đang kháng cáo, với phiên tranh luận dự kiến diễn ra ngày 31/7 tại Tòa Phúc thẩm Liên bang.
Tòa Phúc thẩm đã tạm thời gỡ lệnh cấm cho đến khi có phán quyết cuối cùng. Trong khi đó, nhiều vụ kiện khác đang được tiến hành nhưng chưa có phán quyết nào ngăn chặn các mức thuế của Trump.
Trump hiện đang áp mức thuế 10% trên hàng hóa từ nhiều quốc gia, nhưng thường xuyên thay đổi mục tiêu đối với các loại thuế “có đi có lại” mà ban đầu dự kiến áp từ tháng 4. Khi công bố các thỏa thuận thương mại mới với Anh và Việt Nam, Trump cũng đã gửi thư đến ít nhất 12 quốc gia thông báo các mức thuế mới, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/8.
“Các mức thuế này đã đạt được thành công bước đầu,” chính quyền viết trong đơn kháng cáo. “Chúng đã thúc đẩy các cuộc đàm phán về thỏa thuận thương mại với các đối tác lớn và mang lại những điều khoản sơ bộ cho một thỏa thuận thương mại lịch sử với Vương quốc Anh.”
Trong một bài đăng trên Truth Social, Trump tuyên bố sẽ không thay đổi thời điểm bắt đầu thu thuế:
“CÁC MỨC THUẾ SẼ BẮT ĐẦU ĐƯỢC THU TỪ NGÀY 1/8/2025. Không có thay đổi nào đối với ngày này, và cũng sẽ không có thay đổi. Nói cách khác, tất cả các khoản thuế đều đến hạn từ NGÀY 1/8/2025 – sẽ không có gia hạn. Cảm ơn quý vị đã quan tâm đến vấn đề này!”
