WASHINGTON (AP) – Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia (ODNI) sẽ cắt giảm sâu nhân sự và ngân sách thường niên hơn 700 triệu USD, chính quyền Trump thông báo hôm thứ Tư.
Đây được xem là một cuộc tinh giản quy mô lớn đối với cơ quan chịu trách nhiệm điều phối hoạt động của 18 cơ quan tình báo Mỹ, bao gồm cả chống khủng bố và phản gián, trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump thường xuyên bất đồng với các đánh giá của cộng đồng tình báo.
Trong tuần này, chính quyền cũng đã thu hồi quyền truy cập an ninh của hàng chục quan chức đương nhiệm và cựu quan chức, đồng thời hồi tháng trước giải mật một số tài liệu nhằm đặt nghi vấn đối với kết luận lâu nay về việc Nga can thiệp vào bầu cử tổng thống năm 2016.
“Trong suốt 20 năm qua, ODNI đã trở nên cồng kềnh và kém hiệu quả; cộng đồng tình báo thì đầy rẫy lạm quyền, rò rỉ trái phép tin mật và bị chính trị hóa để phục vụ ý đồ phe phái,” Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard tuyên bố, cho biết cơ quan sẽ giảm hơn 40% nhân sự.
Bà nhấn mạnh: “Chấm dứt việc chính trị hóa tình báo và buộc những kẻ sai phạm chịu trách nhiệm là điều cần thiết để khôi phục niềm tin của người dân Mỹ vốn đã bị xói mòn từ lâu.”
Giải thể trung tâm theo dõi ảnh hưởng ngoại bang
Trong số các thay đổi có việc tái cơ cấu Trung tâm Ảnh hưởng Ngoại bang (Foreign Malign Influence Center), vốn được lập ra để theo dõi các hoạt động can thiệp từ nước ngoài và mối đe dọa đối với bầu cử Mỹ. Giới chức cho rằng cơ quan này “trùng lặp” và các chức năng cốt lõi sẽ được tích hợp vào những bộ phận khác của chính phủ.
Động thái nằm trong nỗ lực rộng lớn hơn của chính quyền Trump nhằm thay đổi cách tiếp cận đối với các mối đe dọa nước ngoài nhắm vào bầu cử Mỹ – một vấn đề vốn mang tính nhạy cảm chính trị bởi Trump từ lâu đã phản đối đánh giá của cộng đồng tình báo rằng Nga từng can thiệp để ủng hộ ông năm 2016.
Trước đó, hồi tháng 2, Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi đã giải tán lực lượng đặc nhiệm FBI chuyên điều tra can thiệp nước ngoài, bao gồm các mối đe dọa nhắm vào bầu cử. Chính quyền Trump cũng đã cắt giảm lớn tại Cơ quan An ninh mạng và An ninh Hạ tầng (CISA), đồng thời Bộ Ngoại giao hồi tháng 4 đã đóng cửa văn phòng chuyên xử lý thông tin sai lệch từ Nga, Trung Quốc và Iran.
Phản ứng trái chiều tại Quốc hội
Tại Quốc hội, phản ứng chia rẽ theo lằn ranh đảng phái. Thượng nghị sĩ Tom Cotton, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện thuộc đảng Cộng hòa, ca ngợi quyết định là “bước đi quan trọng để đưa ODNI trở lại đúng quy mô, phạm vi và sứ mệnh ban đầu. Điều này sẽ giúp cơ quan trở thành công cụ an ninh quốc gia hiệu quả hơn cho Tổng thống Trump.”
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Mark Warner – lãnh đạo phe Dân chủ tại Ủy ban – khẳng định sẽ giám sát chặt chẽ kế hoạch của Gabbard để đảm bảo cải cách “củng cố, chứ không làm suy yếu an ninh quốc gia.” Ông bày tỏ nghi ngờ điều đó có thể xảy ra, “xét đến lịch sử chính trị hóa tình báo của Giám đốc Gabbard.”
Việc Gabbard mạnh tay thu hẹp cơ quan bà lãnh đạo phù hợp với chính sách cắt giảm chi tiêu mà chính quyền Trump theo đuổi từ đầu nhiệm kỳ, khi Elon Musk và Bộ Hiệu năng Chính phủ từng giám sát đợt cắt giảm nhân sự lớn trong lực lượng liên bang.
Đây là động thái mới nhất thu hút sự chú ý từ Gabbard – người vài tháng trước còn bị xem là thất sủng vì các phân tích về năng lực hạt nhân của Iran, nhưng nay nổi lên như một đồng minh trung thành của Trump.
Tranh cãi về xử lý ảnh hưởng ngoại bang
Trung tâm Ảnh hưởng Ngoại bang được chính quyền Biden thành lập năm 2022 nhằm ứng phó với các nỗ lực can thiệp bầu cử Mỹ của Nga và những đối thủ khác. Vai trò của trung tâm là điều phối và tích hợp thông tin tình báo về các hoạt động gây ảnh hưởng, phối hợp cùng các cơ quan liên bang để vạch trần và cảnh báo công chúng về chiến dịch tung tin giả từ nước ngoài.
Chẳng hạn, trung tâm từng tham gia chiến dịch cảnh báo về một đoạn video giả do Nga sản xuất, cho thấy phiếu bầu qua thư bị tiêu hủy ở Pennsylvania, lan truyền mạnh trên mạng xã hội ngay trước bầu cử tổng thống 2024.
Gabbard cho biết bà sẽ định hướng lại ưu tiên của trung tâm, cáo buộc cơ quan này đã “tập trung quá mức” vào vấn đề bầu cử và từng bị “chính quyền tiền nhiệm lợi dụng để biện minh cho việc bóp nghẹt tự do ngôn luận và kiểm duyệt phe đối lập chính trị.”
Theo kế hoạch, trung tâm sẽ tự động chấm dứt hoạt động vào năm 2028, song Gabbard tuyên bố sẽ “giải thể trên thực tế.” Emerson Brooking, chuyên gia tại Atlantic Council, phản bác nhận định của Gabbard, cho rằng công việc của trung tâm vốn “quan trọng và cần thiết” để xử lý và điều phối các đánh giá tình báo trong toàn bộ hệ thống.
“Trung tâm này không hề thừa thãi. Nó được lập ra chính để giải quyết sự trùng lặp,” Brooking khẳng định.
