(AP) — Đợt đóng cửa chính phủ hiện nay đang khiến các nhà quản lý trường học lo lắng về thời hạn ngân sách, nguồn hỗ trợ và việc ai sẽ giúp họ giải thích các quy định liên bang. Nhưng đối với Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon, đây lại là “bản xem trước” cho mục tiêu bà muốn biến thành hiện thực: một nước Mỹ không còn Bộ Giáo dục liên bang.
Nhiều hoạt động bị tê liệt hoàn toàn
Phần lớn hoạt động của Bộ Giáo dục đã dừng hẳn: không có khoản tài trợ mới, các cuộc điều tra dân quyền bị đình lại, và nhân viên chủ chốt bị cho nghỉ phép. Dù một số chương trình trọng yếu vẫn còn được cấp ngân sách, nhưng về cơ bản các bang và học khu phải tự xoay xở.
Đây cũng chính là tầm nhìn mà Tổng thống Donald Trump theo đuổi từ chiến dịch tranh cử: trao toàn quyền giáo dục cho các bang, hạn chế tối đa sự can thiệp của chính phủ liên bang.
Trước khi đóng cửa, Bộ Giáo dục chỉ còn khoảng 2.400 nhân viên, giảm mạnh từ 4.100 khi ông Trump nhậm chức. Trong giai đoạn bế tắc ngân sách, chỉ khoảng 330 người được giữ lại làm các công việc “thiết yếu”.
McMahon: “Chúng ta không cần Bộ Giáo dục”
Trong một bài đăng trên mạng xã hội, McMahon khẳng định:
“Hai tuần rồi, hàng triệu học sinh Mỹ vẫn đến trường, giáo viên vẫn được trả lương, và mọi thứ vẫn vận hành bình thường — chứng tỏ Bộ Giáo dục là không cần thiết.”
Vài ngày sau, khi Bộ tròn 46 năm thành lập, bà viết thêm:
“Chúng ta không cần bánh sinh nhật. Chúng ta cần lệnh trục xuất.”
Nguy cơ thiếu ngân sách cho trẻ em nghèo và học sinh khuyết tật
Nhiều chuyên gia cảnh báo tác động thực tế nghiêm trọng hơn: ngân sách cho các trung tâm mầm non Head Start và chương trình bữa ăn học đường đang cạn dần, học sinh khuyết tật có thể không còn được hỗ trợ đầy đủ.
Phần lớn ngân sách giáo dục liên bang đã được giải ngân vào tháng 10, đủ duy trì đến tháng 7/2026. Tuy nhiên, các chương trình chưa được tài trợ trước, như Head Start hay chương trình dinh dưỡng học đường của Bộ Nông nghiệp, đang đối mặt với rủi ro.
Các học khu phải tạm ứng tiền để chi trả bữa ăn học sinh rồi mới được hoàn lại, nhưng Bộ Nông nghiệp cho biết chỉ còn đủ quỹ chi trả trong hai tháng tới.
“Các học khu lo rằng họ sẽ phải móc tiền túi ra để nuôi học sinh,” chuyên gia Julia Martin từ công ty luật giáo dục Bruman Group nói.
Khi trường học mất “đường dây nóng” từ Washington
Bình thường, Bộ Giáo dục hướng dẫn các bang và học khu trong việc thực hiện luật giáo dục đặc biệt, đánh giá học tập toàn bang hay quy định dành cho học sinh học trường tư. Nhưng công việc này hoàn toàn bị tê liệt.
Hàng loạt nhân viên ở Văn phòng Giáo dục Tiểu học và Trung học bị sa thải. Văn phòng Giáo dục Đặc biệt và Phục hồi Chức năng, vốn hỗ trợ học sinh khuyết tật, cũng bị “xóa sổ” phần lớn.
“Rất nhiều bang có thể vô tình vi phạm luật liên bang vì không còn ai để hỏi,” bà Katy Neas, CEO của tổ chức The Arc, cảnh báo.
Một số bang phải tìm đến các hãng luật tư nhân để được tư vấn, nhưng do chính phủ chưa ban hành hướng dẫn mới, nhiều trường buộc phải dựa vào quy định cũ từ năm 2015.
Tương lai Bộ Giáo dục: chuyển giao hoặc giải thể
McMahon thừa nhận rằng chỉ Quốc hội mới có quyền chính thức giải thể Bộ Giáo dục, nhưng bà và các cộng sự đang tìm cách chuyển dần chức năng sang các cơ quan khác.
- Từ tháng 7, Bộ Lao động đã tiếp nhận chương trình giáo dục nghề và kỹ thuật (Perkins Grants).
- Bộ Tài chính đang được xem xét tiếp quản danh mục cho vay sinh viên trị giá 1,6 nghìn tỷ USD.
- McMahon còn đề xuất chuyển chương trình giáo dục đặc biệt sang Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, và Văn phòng Dân quyền Giáo dục sang Bộ Tư pháp.
Tòa Tối cao đã cho phép kế hoạch này tiếp tục sau khi bác bỏ phán quyết ngăn chặn của tòa cấp dưới vào tháng 7.
Nếu xu hướng này tiếp diễn, “việc đóng cửa chính phủ” không chỉ là tạm thời — mà có thể trở thành bước đệm để xóa sổ Bộ Giáo dục Hoa Kỳ, đúng như tầm nhìn lâu dài của Tổng thống Trump.
