(AP) — Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đang tha thiết kêu gọi các nghị sĩ Cộng hòa ngừng bộc lộ sự bất mãn công khai và hãy trình bày khiếu nại trực tiếp với ông.
“Chắc chắn họ sẽ bực bội về một số chuyện. Đó là một phần của quy trình,” Johnson nói với báo giới hôm thứ Năm. “Tôi không phiền. Nhưng khi có mâu thuẫn hay lo ngại, tôi luôn yêu cầu mọi thành viên hãy đến gặp tôi, đừng đưa lên mạng xã hội.”
Thế nhưng các nghị sĩ ngày càng phớt lờ ông.
Những rạn nứt trong hàng ngũ Cộng hòa trở nên đặc biệt rõ ràng trong tuần này khi một thành viên trong ban lãnh đạo của chính Johnson công khai cáo buộc ông nói dối, nhiều nghị sĩ thường dân hành động đơn phương để buộc bỏ phiếu, và một dự luật được lãnh đạo hậu thuẫn đã thất bại. Tất cả làm dấy lên lo ngại rằng đảng đang đi trên con đường đánh mất thế đa số vào năm tới.
“Tôi cho rằng ban lãnh đạo hiện tại, đặc biệt là Chủ tịch Hạ viện, cần thay đổi cách tiếp cận công việc,” Dân biểu Cộng hòa Kevin Kiley của California nói hôm thứ Năm.
Kiley, người ngày càng chỉ trích Johnson sau chiến dịch tái phân chia khu vực bầu cử thất bại ở California, nói rằng Chủ tịch Hạ viện đã chỉ trích các nghị sĩ cấp dưới, “vậy ông ấy cũng cần sẵn sàng đón nhận mọi phê phán đi kèm với vị trí này.”
“Và đáng tiếc là đã có quá nhiều lý do để phê phán,” ông nói thêm.
“Tại sao chúng ta lại phải lập pháp bằng kiến nghị giải trình?”
Trong nửa đầu năm 2025, Johnson đã giữ được thế đa số mỏng manh của đảng Cộng hòa để thông qua một loạt ưu tiên của Tổng thống Donald Trump, bao gồm kế hoạch chi tiêu và cắt giảm thuế quy mô lớn.
Nhưng sau khi Johnson cho Quốc hội nghỉ gần hai tháng trong thời gian chính phủ đóng cửa, các nghị sĩ trở lại trong tâm thế sốt ruột muốn giải quyết những ưu tiên bị tồn đọng — và với thực tế rằng thời gian nắm đa số của họ có thể sắp kết thúc.
Đầu tiên là kiến nghị giải trình (discharge petition) buộc bỏ phiếu công khai hồ sơ vụ Epstein, đạt đủ 218 chữ ký và thành công. Những kiến nghị kiểu này vốn được coi là một sự thách thức nghiêm trọng đối với ban lãnh đạo đảng.
“Kiến nghị giải trình luôn thể hiện phần nào sự thất vọng,” Dân biểu Dusty Johnson của South Dakota nói.
Một kiến nghị khác nhằm bãi bỏ sắc lệnh hành pháp của Trump chấm dứt thương lượng tập thể với các nghiệp đoàn liên bang cũng đạt ngưỡng chữ ký tháng trước, với sự ủng hộ của bảy nghị sĩ Cộng hòa.
Và tuần này, Dân biểu Anna Paulina Luna của Florida đưa ra kiến nghị được chờ đợi từ lâu nhằm cấm các nghị sĩ Quốc hội giao dịch chứng khoán. Một số nghị sĩ Cộng hòa và nhiều nghị sĩ Dân chủ đã ký vào kiến nghị này.
“Lo lắng là khi bạn trở nên hồi hộp. Tôi không hồi hộp. Tôi tức giận,” Luna viết trên mạng xã hội tối thứ Năm, đáp lại việc lãnh đạo nói bà quá lo lắng.
Dân biểu Nancy Mace của South Carolina — người đã ký cả kiến nghị của Luna và kiến nghị liên quan hồ sơ Epstein — nói rằng bà đã bày tỏ trực tiếp sự thất vọng với Johnson trong một cuộc điện đàm và trong một “lá thư rất cá nhân, rất tâm huyết” về việc Quốc hội đang phải lập pháp qua các kiến nghị giải trình.
“Chúng tôi có đa số rất mỏng, nhưng tôi muốn các sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump được luật hóa,” Mace nói. “Tại sao chúng ta lại phải lập pháp bằng kiến nghị giải trình?”
Ban lãnh đạo của chính Johnson quay ra công kích ông
Trọng tâm trong lời kêu gọi của Johnson — yêu cầu đảng viên mang lo ngại đến cho ông thay vì đăng lên mạng xã hội — chính là Chủ tịch Hội nghị Đảng Cộng hòa, Dân biểu Elise Stefanik của New York.
Tức giận vì một điều khoản bà bảo trợ không được đưa vào dự luật ủy quyền quốc phòng, Stefanik chỉ trích tuyên bố của Johnson rằng ông không biết về điều khoản đó, gọi đó là “thêm những lời dối trá từ Chủ tịch Hạ viện.” Bà xuất hiện trên nhiều phương tiện truyền thông, trong đó có The Wall Street Journal, nơi bà nói Johnson là “kẻ non nớt chính trị” và sẽ không được bầu lại nếu cuộc bỏ phiếu diễn ra hôm nay.
Johnson nói với báo giới hôm thứ Năm rằng ông đã có “một cuộc trò chuyện rất tốt” với Stefanik tối hôm trước.
“Tôi gọi cho cô ấy và nói: ‘Tại sao cô không đến nói trực tiếp với tôi?’” Johnson thuật lại. “Và chúng tôi đã có một cuộc trao đổi khá căng thẳng.”
Khi được hỏi Stefanik có xin lỗi vì gọi ông là kẻ nói dối hay không, Johnson đáp: “Ờ… cô hỏi Elise chuyện đó đi.”
Dân biểu Mary Miller của Illinois ra tuyên bố bày tỏ ủng hộ Johnson, nói rằng dù các thành viên có khác biệt, “sứ mệnh của chúng ta lớn hơn bất kỳ cá nhân hay tít báo nào.”
Đảng Dân chủ — vốn cũng từng có những bất đồng nội bộ — tỏ ra hả hê trước sự hỗn loạn của Cộng hòa. Lãnh đạo Cộng hòa tại Hạ viện tìm cách thúc đẩy dự luật được NCAA hậu thuẫn nhằm quản lý thể thao đại học sau khi Tòa Bạch Ốc ủng hộ, nhưng sự ủng hộ trong đảng sụp đổ. Một số nghị sĩ Cộng hòa nói thẳng rằng họ còn những ưu tiên cấp bách hơn trước cuối năm.
“Không phải Quốc hội không thể lập pháp, mà là đảng Cộng hòa tại Hạ viện không làm được,” Lãnh đạo Dân chủ Hakeem Jeffries nói. “Họ tiếp tục giữ cách tiếp cận ‘theo tôi hoặc biến đi’.”
Nỗi lo mất Hạ viện vào năm 2026
Tất cả ánh mắt trên Đồi Capitol tuần này đều đổ dồn vào cuộc bầu cử đặc biệt tại Tennessee — nơi một nghị sĩ Cộng hòa đã thắng với cách biệt gần 21 điểm năm 2024, và Trump cũng thắng với biên độ tương tự.
Đảng Cộng hòa kỳ vọng cuộc đua này sẽ giúp họ lấy lại đà sau khi thất bại trong một số cuộc bầu cử then chốt hồi tháng 11. Đảng Dân chủ thì lập luận rằng nếu họ thu hẹp được cách biệt, điều đó sẽ cho thấy cục diện chính trị đang thuận lợi cho họ trước kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ năm tới.
Cuối cùng, ứng viên Cộng hòa Matt Van Epps thắng với cách biệt gần 9 điểm.
“Tôi cho rằng việc một khu vực từng có cách biệt hơn 20 điểm rút xuống chỉ còn 9 điểm là lời cảnh tỉnh,” Dân biểu Don Bacon của Nebraska nói.
Ông lập luận rằng đảng Cộng hòa cần “đạt được tiến bộ kinh tế ngay lập tức,” đồng thời cho rằng “tổng thống và ê-kíp của ông phải chấp nhận thực tế” rằng thuế quan không thúc đẩy tăng trưởng.
“Tôi cảm thấy họ cần thoát khỏi cái bong bóng của mình,” Bacon nói về Tòa Bạch Ốc. “Thoát khỏi bong bóng đó. Nền kinh tế cần cải thiện. Giải quyết Ukraine. Và chúng ta cần một biện pháp tạm thời cho vấn đề chăm sóc sức khỏe.”
Bacon là một trong số ngày càng nhiều nghị sĩ Cộng hòa tuyên bố sẽ nghỉ hưu sau nhiệm kỳ này. Dân biểu Marjorie Taylor Greene cũng đột ngột thông báo sẽ từ chức vào tháng 1, cho biết “hoạt động lập pháp hầu như bị gạt ra bên lề” trong năm nay.
Những vụ nghỉ hưu này khiến nhiệm vụ giữ Hạ viện của Cộng hòa trở nên khó khăn hơn vì họ phải bảo vệ nhiều ghế trống hơn. Đảng cũng chịu tác động từ cuộc chiến tái phân chia khu vực bầu cử — khởi phát từ áp lực của Trump lên các nghị sĩ Cộng hòa Texas rồi lan sang nhiều bang khác — và phần nào đã phản tác dụng. Tại California, cử tri vừa phê chuẩn bản đồ bầu cử mới có lợi cho đảng Dân chủ.
“Nghĩ rằng cuộc chiến vẽ lại bản đồ bầu cử sẽ cứu thế đa số là điều viển vông,” Kiley — người nay đang có nguy cơ mất ghế sau khi California vẽ lại bản đồ — nói.
Ông nói thêm: “Điều tạo ra tác động lớn hơn nhiều sẽ là việc Hạ viện đóng vai trò chủ động trong việc đưa ra những dự luật thực sự quan trọng.”
