Một nhóm người Nam Phi da trắng sẽ đến Washington, D.C. vào thứ Hai trên một chuyến bay do Bộ Ngoại giao Mỹ thuê, nhằm tái định cư tại Hoa Kỳ với tư cách là người tị nạn, theo một nguồn tin am hiểu thông tin này chia sẻ với NBC News.
Việc tái định cư của nhóm người này diễn ra dù Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp tạm ngừng chương trình tiếp nhận người tị nạn của Bộ Ngoại giao ngay trong ngày đầu nhiệm kỳ thứ hai.
Theo The New York Times, nhóm này là những người Nam Phi da trắng đầu tiên đến Mỹ theo diện tị nạn, và lịch trình đến của họ đã được tiết lộ hôm thứ Sáu.
Vào ngày 20 tháng 1, ông Trump ký sắc lệnh tuyên bố rằng Mỹ “không đủ khả năng tiếp nhận một số lượng lớn người di cư, đặc biệt là người tị nạn, mà không ảnh hưởng đến nguồn lực dành cho người dân Mỹ, đồng thời đảm bảo an toàn và khả năng hội nhập thích hợp cho người tị nạn.”
Tuy nhiên, sau một tranh cãi công khai với Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa liên quan đến đạo luật tịch thu đất đai mà ông này ký, Trump đã ban hành sắc lệnh thứ hai: cắt viện trợ cho Nam Phi và đồng thời cho phép ngoại lệ dành cho “người tị nạn Afrikaner đang trốn tránh sự phân biệt chủng tộc do chính phủ bảo trợ, bao gồm cả việc tịch thu tài sản theo hướng phân biệt chủng tộc.”
Cố vấn của Trump, Elon Musk — người sinh ra và lớn lên tại Nam Phi — đã gọi luật cải cách đất đai của nước này là một hình thức “phân biệt chủng tộc.” Ông cho rằng chính phủ Nam Phi đã không có hành động hiệu quả để ngăn chặn điều mà ông mô tả là “một cuộc diệt chủng” đang diễn ra nhằm vào các nông dân da trắng trong nước.
Chính phủ Nam Phi đã bày tỏ lo ngại với chính quyền Trump về việc cấp quy chế tị nạn cho công dân của mình trong một cuộc điện đàm vào thứ Sáu giữa Thứ trưởng Ngoại giao Nam Phi Alvin Botes và Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Christopher Landau.
Theo bản ghi cuộc gọi từ phía Nam Phi, ông Botes đã bác bỏ lập luận rằng nhóm người này là người tị nạn, đồng thời khẳng định “những cáo buộc về phân biệt đối xử là vô căn cứ.”
Theo Công ước Tị nạn năm 1951 và Nghị định thư năm 1967, một người tị nạn được định nghĩa là người “có lý do xác đáng để lo sợ bị đàn áp vì lý do chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch, thành viên của một nhóm xã hội cụ thể hoặc quan điểm chính trị.”
Bộ Ngoại giao Mỹ chưa phản hồi yêu cầu bình luận về lý do tại sao nhóm người Nam Phi da trắng này được xét là người tị nạn theo định nghĩa trên, và tại sao họ lại được ưu tiên hơn những nhóm đang chạy trốn khỏi sự đàn áp ở các nước như Sudan, Cộng hòa Congo hoặc Myanmar.
Ông Chrispin Phiri, người phát ngôn của Bộ Quan hệ Quốc tế và Hợp tác Nam Phi, cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Sáu: “Thật đáng tiếc khi việc tái định cư công dân Nam Phi tại Hoa Kỳ dưới danh nghĩa ‘người tị nạn’ lại mang tính chính trị rõ rệt và nhằm mục đích đặt dấu hỏi vào nền dân chủ hiến pháp của Nam Phi — một quốc gia từng chịu đựng sự đàn áp thực sự dưới chế độ Apartheid và đã nỗ lực không ngừng để ngăn chặn sự phân biệt như vậy tái diễn.”
Cùng ngày, Phó Chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc kiêm Cố vấn An ninh nội địa Stephen Miller đã bảo vệ quyết định tiếp nhận người Afrikaner, bất chấp việc những người tị nạn từ các quốc gia khác đang bị từ chối nhập cảnh vào Mỹ.
“Những gì đang xảy ra ở Nam Phi phù hợp với định nghĩa gốc về lý do chương trình tị nạn ra đời,” ông Miller nói. “Đây là cuộc đàn áp dựa trên chủng tộc. Chương trình tị nạn không phải là giải pháp cho tình trạng nghèo đói toàn cầu, dù nó thường bị sử dụng sai mục đích như vậy.”
Shawn VanDiver, Chủ tịch tổ chức AfghanEvac (San Diego), chuyên giúp người Afghanistan sơ tán và tái định cư tại Mỹ, lên tiếng phản đối: “Chính quyền Trump không thể tự chọn nạn nhân nào ‘xứng đáng’ được an toàn.”
“Nếu Stephen Miller bất ngờ ủng hộ tái định cư người tị nạn vì phục vụ cho một câu chuyện chính trị nào đó thì cũng được thôi — nhưng đừng giả vờ như các đồng minh người Afghanistan không đáp ứng cùng một định nghĩa pháp lý,” VanDiver nói với NBC News. “Đàn áp vì chủng tộc là có thật ở nhiều nơi — nhưng bạo lực vì tôn giáo, chính trị hay giới tính cũng vậy. Đó chính là lý do người Afghanistan đang phải chạy trốn.”
Nguồn nbc news
