Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện “hụt hơi” vì tranh cãi liên quan đến trụ sở FBI
Cuộc họp của Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện hôm thứ Năm đã bị gián đoạn khi đang xem xét dự luật ngân sách hằng năm cho Bộ Tư pháp, do mâu thuẫn xung quanh kế hoạch của chính quyền Trump về việc di dời trụ sở FBI tại Washington, D.C.
Ủy ban họp vào buổi sáng để đánh dấu lần xem xét đầu tiên của mùa ngân sách tài khóa 2026, với ba dự luật chi tiêu thường niên, bao gồm hàng tỷ đô la cho Bộ Thương mại, Tư pháp, Nông nghiệp, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và ngành lập pháp.
Tuy nhiên, họ chỉ thông qua được hai dự luật — cho Bộ Nông nghiệp và FDA, cùng với ngành lập pháp. Dự luật thứ ba, bao gồm Bộ Tư pháp, Bộ Thương mại và các cơ quan khoa học, hiện rơi vào tình trạng “lấp lửng” sau khi một sửa đổi được thông qua nhằm chặn kế hoạch giữ trụ sở FBI tại D.C. của ông Trump.
“Nếu sửa đổi này còn giữ nguyên thì nó sẽ khiến cả dự luật sụp đổ,” Thượng nghị sĩ Markwayne Mullin (Cộng hòa – Oklahoma) phát biểu, gọi đây là “thuốc độc”.
Ông nói thêm: “Nếu nó không đánh sập tại Ủy ban, thì cũng sẽ làm nó thất bại khi ra sàn Thượng viện.”
Ủy ban đã bỏ phiếu 15-14 để thông qua nội dung cấm sử dụng ngân sách để di dời trụ sở FBI khỏi tòa nhà J. Edgar Hoover sang bất kỳ nơi nào khác ngoài địa điểm Greenbelt, Maryland – vốn đã được Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp (GSA) chọn năm 2023.
Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski (Cộng hòa – Alaska) là người duy nhất trong Đảng Cộng hòa ủng hộ đề xuất này cùng với phe Dân chủ. Bà yêu cầu chính quyền cung cấp thêm thông tin về quyết định chuyển FBI sang Tòa nhà Ronald Reagan (trụ sở trước đây của USAID).
“Tôi được biết rằng quyết định này mới được đưa ra gần đây,” bà nói. “Tôi muốn biết liệu việc phân tích và đánh giá đã được thực hiện nghiêm túc hay chỉ là quyết định vội vàng trong vài tháng qua.”
Tuy nhiên, ngay trước khi bỏ phiếu cuối cùng, Murkowski và một số thượng nghị sĩ Cộng hòa khác đã đổi ý từ ủng hộ sang phản đối sau khi sửa đổi được thông qua.
Phe Cộng hòa từng đề nghị rút lại sửa đổi này để có thêm thời gian làm rõ kế hoạch với FBI, nhưng Thượng nghị sĩ Chris Van Hollen (Dân chủ – Maryland), người đề xuất sửa đổi, đã từ chối.
Ông và nhiều nghị sĩ Dân chủ cho rằng quyết định ban đầu chọn Maryland là kết quả của một quy trình chọn lọc nghiêm ngặt để thay thế trụ sở FBI cũ kỹ tại D.C., và cáo buộc chính quyền Trump thiếu phân tích trước khi thay đổi kế hoạch.
“Đây không chỉ là chuyện một tòa nhà. Mà còn là tiền lệ — liệu nhánh hành pháp có thể tự ý đảo ngược quyết định mà Quốc hội đã cùng nhau xây dựng trong nhiều năm hay không,” ông Van Hollen nói.
Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Jerry Moran (Cộng hòa – Kansas), người đứng đầu tiểu ban giám sát FBI, cùng các nghị sĩ Cộng hòa khác phản đối gay gắt, cho rằng việc này vượt ngoài thẩm quyền của Ủy ban.
“Chúng ta không nên can dự vào việc chọn địa điểm cho trụ sở FBI – đó không phải là nhiệm vụ của quy trình phân bổ ngân sách,” ông nói với báo The Hill.
Hiện các thành viên hy vọng có thể tiếp tục xem xét dự luật trong tuần tới khi các cuộc đàm phán tiếp diễn.
“Hy vọng là ta có thể tạm dừng để có thêm thông tin về việc chính quyền muốn làm gì với Tòa nhà Ronald Reagan,” Murkowski chia sẻ.
Chủ tịch Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện, bà Susan Collins (Cộng hòa – Maine), cũng đổi phiếu từ “ủng hộ” sang “phản đối,” và nói rằng “thật đáng tiếc” khi “chỉ một vấn đề lại làm đổ vỡ một dự luật lẽ ra được ủng hộ lưỡng đảng.”
Chi tiết ngân sách các cơ quan khác
Thượng nghị sĩ Moran cho biết dự luật tài trợ cho Bộ Thương mại, Bộ Tư pháp và các cơ quan khoa học chỉ tăng khoảng 279 triệu USD (0,4%) so với hiện tại – chủ yếu để chuẩn bị cho Tổng điều tra dân số thập niên sắp tới.
Dự luật dự kiến cũng sẽ cắt giảm ngân sách cho DOC, DOJ, giữ nguyên mức chi cho FBI, Cục Rượu – Thuốc lá – Súng đạn và Chất nổ (ATF), Cục Nhà tù và Cơ quan Chống ma túy (DEA). Quỹ Khoa học Quốc gia cũng bị cắt giảm.
Tuy nhiên, Moran cho biết dự luật này đảm bảo tài trợ đầy đủ cho Cục Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA), giúp ngăn việc cắt giảm nhân lực tại Cơ quan Khí tượng Quốc gia.
Hai dự luật ngân sách đã được thông qua
Ủy ban đã nhất trí thông qua dự luật tài trợ cho Bộ Nông nghiệp và FDA với tổng ngân sách khoảng 27 tỷ USD cho năm tài khóa 2026, bao gồm:
- 8,2 tỷ USD cho chương trình dinh dưỡng WIC dành cho phụ nữ, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
- Khoảng 7 tỷ USD cho FDA
- 1,7 tỷ USD hỗ trợ thuê nhà
- 1,23 tỷ USD cho Dịch vụ Thanh tra An toàn Thực phẩm (FSIS)
- 240 triệu USD cho chương trình giáo dục thực phẩm McGovern-Dole – chương trình từng bị chính quyền Trump đề xuất cắt bỏ
Ủy ban cũng bỏ phiếu 27-1 thông qua khoản chi gần 7 tỷ USD cho các hoạt động lập pháp như Cảnh sát Capitol, Thư viện Quốc hội, Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), và Văn phòng Kiểm toán Chính phủ (GAO).
Trái ngược với Hạ viện – nơi đề xuất cắt 50% ngân sách cho GAO – dự luật của Thượng viện giữ nguyên mức tài trợ hiện tại (812 triệu USD).
Ngoài ra, ngân sách cho Cảnh sát Capitol tăng thêm 75 triệu USD, nâng tổng lên 881 triệu USD; ngân sách CBO cũng được tăng, trong khi giữ nguyên ngân sách cho Thư viện Quốc hội và Dịch vụ Nghiên cứu Quốc hội.
Khả năng thông qua tạm thời
Các dự luật này chiếm một phần tư trong tổng số 12 dự luật tài trợ thường niên mà Thượng viện hy vọng sẽ thông qua trước thời hạn cuối tháng 9 để tránh chính phủ đóng cửa.
Dự luật tại Thượng viện được đánh giá có tính lưỡng đảng hơn so với các đề xuất thiên về Cộng hòa tại Hạ viện. Tuy nhiên, do tiến độ chậm ở cả hai viện, nhiều người dự đoán Quốc hội sẽ phải thông qua một nghị quyết chi tiêu tạm thời để tránh đóng cửa vào tháng 10 và có thêm thời gian đạt thỏa thuận ngân sách tài khóa 2026.
Ny (Theo The HIll)
