Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cho biết trong các tài liệu đệ trình lên tòa hôm thứ Ba rằng cơ quan này dự định tiếp tục nỗ lực truy tố cựu Giám đốc FBI James Comey.
Lập trường này xuất hiện trong vụ kiện do Dan Richman – bạn thân và từng là luật sư của Comey – đệ đơn, chỉ hai tuần sau khi cáo trạng trước đó nhằm vào Comey bị bác bỏ và trong bối cảnh một thẩm phán đã tạm thời giới hạn loại bằng chứng các công tố viên được phép sử dụng trong những thủ tục đại bồi thẩm tương lai.
Trong các hồ sơ nộp ngày thứ Ba – thuộc một cuộc chiến pháp lý diễn tiến nhanh về các chứng cứ được dùng để điều tra Comey liên quan đến lời khai của ông trước Quốc hội cách đây 5 năm – Bộ Tư pháp mô tả vụ việc vừa là “một cuộc điều tra hình sự đang diễn ra” vừa là “một khả năng truy tố hình sự ở cấp liên bang”.
Cơ quan này khẳng định với thẩm phán liên bang rằng vụ kiện của Richman không thể ngăn chặn một cuộc truy tố hình sự.
Bộ Tư pháp viết rằng vụ kiện của Richman “thực chất là một nỗ lực nhằm cản trở chính phủ sử dụng tài sản của (Richman) làm bằng chứng trong một vụ án hình sự khác.” Tòa án vốn tạm thời phong tỏa các bằng chứng được thu thập từ Richman “đã vô hiệu hóa khả năng chính phủ tiếp tục điều tra và có thể truy tố Comey.”
Nguồn gốc của các chứng cứ liên quan đến Richman
Các nhà điều tra liên bang từng thu thập tài liệu liên quan đến Comey và Richman từ nhiều năm trước, bao gồm lệnh khám xét tài khoản iCloud của Richman, các thiết bị kỹ thuật số và email công việc tại Đại học Columbia, nơi ông là giáo sư luật. Cuộc điều tra khi đó nhằm xem xét khả năng rò rỉ thông tin an ninh quốc gia nhưng không dẫn đến cáo buộc hình sự nào.
Tuy nhiên, các chứng cứ này đã được sử dụng lại trong vụ Comey năm nay, khi Bộ Tư pháp quay trở lại các tập tin của Richman để chứng minh cho đại bồi thẩm rằng Comey được cho là đã cho phép Richman nói chuyện với báo chí vào năm 2020 — điều mà các công tố viên cáo buộc Comey đã nói sai khi bị Quốc hội chất vấn.
Comey đã không nhận tội cáo buộc khai man trước Quốc hội, trước khi vụ án bị bác bỏ ngay trước Lễ Tạ Ơn. Thẩm phán cho rằng quyền hạn của công tố viên lâm thời Lindsey Halligan là bất hợp pháp.
CNN từng đưa tin rằng Văn phòng Công tố Mỹ tại Quận Đông Virginia dự định đưa vấn đề trở lại đại bồi thẩm để khôi phục cáo trạng.
Cuối tuần qua, Thẩm phán Liên bang Colleen Kollar-Kotelly đã tạm thời ngăn Bộ Tư pháp sử dụng các chứng cứ thu được từ Richman, nhiều khả năng khiến việc truy tố Comey thêm lần nữa bị đình trệ cho đến khi tranh chấp về chứng cứ được giải quyết.
Những vấn đề pháp lý phía sau cáo trạng đầu tiên
Trước khi vụ việc bị bác bỏ, đội ngũ pháp lý của Comey cùng một thẩm phán ở Alexandria đã phát hiện cách thức cáo trạng đầu tiên được xây dựng — và nhận thấy nó phần lớn dựa vào các chứng cứ từ cuộc điều tra Richman nhiều năm trước, có thể không được phép trình lên đại bồi thẩm cho vụ án năm nay.
Thẩm phán xem xét hồ sơ đại bồi thẩm của Comey cho biết một số dữ liệu dường như đã bị truy cập mà không có phê chuẩn thích hợp của tòa án, và do đó không được phép sử dụng trong cuộc điều tra hiện tại.
Diễn tiến này mở đường cho Richman thách thức Bộ Tư pháp, viện dẫn quyền hiến định của ông chống lại việc khám xét và tịch thu không hợp pháp. Tuy nhiên, chính quyền Trump lập luận rằng các thẩm phán liên bang không thể can thiệp sớm vào những nỗ lực truy tố hình sự.
Các công tố viên cho rằng Richman không thể đòi chặn vĩnh viễn việc sử dụng các tập tin của ông cho đến khi có phiên tòa — “nếu chính phủ giành được một cáo trạng mới đối với Comey.”
Vai trò gây tranh cãi của Lindsey Halligan
Bộ Tư pháp tiếp tục khẳng định Halligan vẫn là công tố viên liên bang phụ trách Quận Đông Virginia, dù một phán quyết gần đây đã bãi nhiệm bà. Điều này gây hỗn loạn trong nội bộ văn phòng công tố cũng như tại tòa án liên bang ở Bắc Virginia.
Halligan là một trong những người ký tên trên các hồ sơ pháp lý mới nhất trong tranh chấp về chứng cứ Richman và vẫn được liệt kê là “Biện lý Hoa Kỳ, Quận Đông Virginia.”
