Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ sẽ sớm tiến hành sa thải nhân sự trong bối cảnh Ngoại trưởng Marco Rubio xúc tiến kế hoạch tái cấu trúc toàn diện cơ quan này — theo nội dung một email gửi đến toàn thể nhân viên vào tối thứ Năm từ Thứ trưởng phụ trách Quản trị và Tài nguyên Michael Rigas.
“Trong thời gian tới, Bộ sẽ thông báo đến các cá nhân bị ảnh hưởng bởi đợt cắt giảm nhân sự này,” ông Rigas viết. Theo các nguồn tin, quá trình sa thải — gọi là reduction in force (RIF) — có thể bắt đầu sớm nhất là vào thứ Sáu.
Động thái này diễn ra sau khi Tối cao Pháp viện hôm thứ Ba dọn đường pháp lý để chính quyền Trump triển khai kế hoạch sa thải và tái cơ cấu hàng loạt trong toàn bộ hệ thống liên bang.
Trong báo cáo gửi Quốc hội hồi tháng Năm, Bộ Ngoại giao cho biết họ dự định sa thải tới 1.873 người trong lực lượng lao động nội địa gồm 18.730 người. Ngoài ra, khoảng 1.575 người khác đã tình nguyện rời vị trí.
Đợt cắt giảm sẽ bao gồm cả nhân viên dân sự và ngoại giao làm việc tại các văn phòng hiện đang bị giải thể hoặc tái cơ cấu. Theo báo cáo tháng Năm, kế hoạch tái tổ chức này sẽ ảnh hưởng đến hơn 300 văn phòng và cục vụ trong Bộ.
Tin đồn về các đợt RIF đã khiến đội ngũ nhân sự sống trong tâm lý hoang mang, bất định suốt nhiều tuần qua, làm suy giảm tinh thần trong nội bộ, khi nhiều người chờ đợi thông báo chính thức về tương lai sự nghiệp mà họ đã cống hiến hàng chục năm.
Các nhà phê bình cho rằng việc sa thải này diễn ra vào thời điểm không phù hợp, khi vai trò của ngành ngoại giao đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết — đặc biệt khi chính quyền Trump đang nỗ lực làm trung gian hòa giải cho các cuộc chiến tại Ukraine và Trung Đông.
Ngoại trưởng Rubio hôm thứ Năm khẳng định rằng kế hoạch RIF đang được thực hiện “một cách có hệ thống và cân nhắc nhất từ trước đến nay.”
“Chúng tôi đã xem xét rất kỹ lưỡng và tái cơ cấu Bộ Ngoại giao,” ông nói với báo giới tại Kuala Lumpur. “Có những cục vụ mà chúng tôi muốn tăng quyền hạn — như các cục vùng — còn một số cục chuyên trách khác thì bị đóng cửa.”
Hiện số lượng viên chức ngoại giao đang làm việc tại Washington thấp hơn so với nhân viên dân sự. Họ là những người được đào tạo bài bản, thông thạo nhiều ngoại ngữ và đại diện nước Mỹ tại các quốc gia trên thế giới. Những người đang công tác tại các văn phòng bị giải thể tính đến ngày 29/5 — thời điểm Rubio phê duyệt kế hoạch tái cơ cấu — có thể sẽ nằm trong danh sách bị cắt giảm.
Một quan chức cao cấp của Bộ nói rằng kế hoạch RIF được xây dựng “dựa trên chức năng công việc, chứ không phải cá nhân.”
“Nếu một chức năng nào đó không còn phù hợp với định hướng hoạt động mới của Bộ, chức năng đó sẽ bị loại bỏ,” vị quan chức nói. “Đây là quá trình không dựa trên nhân thân.”
Không có kế hoạch cắt giảm tại các cơ sở ở nước ngoài
Hiện tại, chưa có kế hoạch cắt giảm nhân sự tại các phái bộ Mỹ ở nước ngoài.
Ông Thomas Yazdgerdi, Chủ tịch Hiệp hội Ngoại giao Hoa Kỳ (AFSA), cho biết đợt sa thải này diễn ra “vào thời điểm cực kỳ bất lợi.”
“Thế giới đang chứng kiến những diễn biến nghiêm trọng đòi hỏi một đội ngũ ngoại giao giàu kinh nghiệm và đáng tin cậy,” ông nói với CNN hôm thứ Tư. “Chúng ta cần duy trì hiện diện tại những khu vực chiến lược như Ukraine, Gaza, và Iran — những nơi đòi hỏi sự chú ý đặc biệt về mặt ngoại giao.”
Yazdgerdi, một nhà ngoại giao chuyên nghiệp, cho rằng kế hoạch RIF không tính đến “tính chất đặc thù của ngành ngoại giao.”
“Chúng tôi giống như quân đội – có cấp bậc cá nhân và hệ thống nhân sự luân chuyển bắt buộc. Chúng tôi không bị ràng buộc bởi một vị trí cụ thể,” ông giải thích. “Nên nếu một văn phòng bị giải thể, điều đó không đồng nghĩa với việc nhân sự của văn phòng đó không thể tái bố trí.”
Ông cũng lưu ý rằng ngay cả trước thời kỳ chính quyền Trump, đội ngũ ngoại giao Hoa Kỳ đã “thiếu hụt nghiêm trọng” và “không thể bố trí đầy đủ nhân sự cho các đại sứ quán — trong khi Trung Quốc, đối thủ lớn nhất của Mỹ, thì không gặp bất kỳ khó khăn nào về vấn đề đó.”
Yazdgerdi tin rằng việc sa thải không chỉ làm suy giảm tinh thần mà còn ảnh hưởng đến khả năng tuyển dụng và giữ chân nhân sự chất lượng.
Khi được hỏi về tâm lý giảm sút trong nội bộ Bộ vì kế hoạch RIF, một quan chức cấp cao cho rằng nguyên nhân là do sự trì hoãn do các phán quyết từ tòa án, “gây ra sự bất định kéo dài cho lực lượng lao động.”
Bộ Ngoại giao đã thông báo với Quốc hội rằng họ dự kiến hoàn tất việc tái cơ cấu vào ngày 1/7, nhưng kế hoạch bị đình lại do các phán quyết từ tòa án cấp dưới.
Vị quan chức kết luận: “Chúng tôi muốn xử lý các đợt RIF này một cách tôn trọng nhất có thể với các công chức và nhân viên ngoại giao bị ảnh hưởng.”
“Ngay cả khi tỷ lệ cắt giảm chỉ là 10% hay 15%, nhưng nếu điều đó xảy ra với bạn, thì bạn là người bị ảnh hưởng 100%,” ông nói. “Chúng tôi muốn quá trình này được tiến hành với sự nhạy cảm cao và đảm bảo mọi người có đủ nguồn lực để chuyển tiếp.”
Nguồn CNN
