Chỉ vài ngày sau khi được bổ nhiệm làm Quyền Công tố viên Liên bang, Lindsey Halligan – cựu luật sư riêng của Tổng thống Donald Trump – đã bất ngờ đứng trước đại bồi thẩm đoàn để yêu cầu một bản cáo trạng chưa từng có: truy tố cựu Giám đốc FBI James Comey.
Cáo trạng này không chỉ đơn thuần mang tính pháp lý mà còn chất chứa hệ lụy chính trị sâu xa. Nó diễn ra sau khi Trump công khai yêu cầu Bộ Tư pháp phải “trừng phạt” kẻ thù chính trị, trong đó Comey luôn đứng đầu danh sách. Việc Halligan, một người chưa từng có kinh nghiệm công tố, tự mình trình hồ sơ trước bồi thẩm đoàn cũng cho thấy sự phản đối ngấm ngầm từ các công tố viên kỳ cựu tại Virginia, vốn nghi ngờ sức nặng pháp lý của vụ án.
Đại bồi thẩm đoàn ở Alexandria cuối cùng chấp thuận hai cáo buộc: khai man trước Quốc hội và cản trở một tiến trình nghị viện, nhưng bác bỏ một cáo buộc khác. Đây là diễn biến cực kỳ hiếm hoi trong hệ thống liên bang, đồng thời đưa nước Mỹ bước vào giai đoạn mà giới chỉ trích Trump cảnh báo là “sự bẻ gãy nền tảng dân chủ” và một bước trượt nguy hiểm về phía chủ nghĩa độc đoán.
Một tuần đầy biến động trong Bộ Tư pháp
Trong vòng bảy ngày, Văn phòng Công tố Virginia đã ba lần thay đổi lãnh đạo. Erik Siebert, công tố viên đầu tiên, từ chức dưới áp lực khi ông từ chối khởi tố các đối thủ chính trị của Trump. Ngay sau đó, Halligan – trung thành tuyệt đối với Trump – được chỉ định thay thế và nhanh chóng thúc đẩy hồ sơ chống lại Comey, bất chấp nhiều biên bản nội bộ cho rằng vụ án thiếu cơ sở vững chắc.
Trump không hề che giấu mục tiêu chính trị. Ông công khai yêu cầu truy tố Tổng chưởng lý New York Letitia James, Thượng nghị sĩ Adam Schiff và thậm chí cả cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton. Tuần trước, ông ký sắc lệnh yêu cầu điều tra các tổ chức cấp tiến, thậm chí nhắm trực tiếp vào tỷ phú George Soros. “Tôi nghĩ sẽ còn nhiều người khác nữa,” Trump nói với CNN, “bởi những gì họ làm là khủng khiếp, và không thể để chuyện này tiếp diễn trong một đất nước.”
Từ vụ sa thải năm 2017 đến sự trả đũa hiện tại
Năm 2017, Trump sa thải Comey, dẫn đến việc bổ nhiệm công tố viên đặc biệt Robert Mueller điều tra cáo buộc chiến dịch Trump có liên hệ với Nga và hành vi cản trở công lý. Khi đó, Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions rút khỏi vụ án, cùng nhiều lãnh đạo DOJ cố giữ khoảng cách với Tòa Bạch Ốc. Nhưng trong nhiệm kỳ hai, Trump đã củng cố quyền kiểm soát Bộ Tư pháp, sa thải những người chống đối và thay thế bằng những nhân vật trung thành tuyệt đối.
Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi ban đầu bày tỏ lo ngại về hồ sơ chống Comey, nhưng sau bữa tối tại Vườn Hồng Tòa Bạch Ốc với Trump, bà lập tức công khai ủng hộ.
Một đại bồi thẩm đoàn đầy kịch tính
Chiều thứ Năm, trong tầng hầm tòa án Alexandria, Thẩm phán Lindsey Vaala công bố bản cáo trạng. Một sự kiện bất thường xảy ra: bồi thẩm đoàn bác bỏ một trong ba cáo buộc – điều cực kỳ hiếm trong các vụ án liên bang. Trong phòng xử còn có Troy Edwards Jr., con rể Comey, cũng là công tố viên tại chính văn phòng này. Ngay sau khi bản cáo trạng được công bố, Edwards nộp đơn từ chức, viết: “Để giữ trọn lời thề với Hiến pháp và đất nước, tôi xin từ chức công tố viên Liên bang tại Virginia, hiệu lực ngay lập tức.”
Phản ứng của Comey
Comey khẳng định sẽ không bị khuất phục:
“Jim Comey phủ nhận toàn bộ cáo buộc. Chúng tôi sẽ chứng minh ông vô tội tại tòa,” luật sư Patrick Fitzgerald tuyên bố.
Hậu trường căng thẳng kéo dài nhiều tháng
Theo nguồn tin, các đặc vụ FBI đã tái thẩm tra hồ sơ từ cuộc bầu cử 2016, vốn là chủ đề của cuộc điều tra đặc biệt do Robert Mueller và sau đó là John Durham tiến hành. Các đặc vụ tin rằng Comey và một số lãnh đạo FBI đã để lộ thông tin cho báo chí, nhưng công tố viên nhiều lần khẳng định bằng chứng chưa đủ. Một số công tố viên thậm chí viết bản ghi nhớ phản đối việc đưa vụ án ra bồi thẩm đoàn.
Song, với thời hạn 5 năm sắp hết cho lời khai của Comey trước Quốc hội năm 2020, Halligan đã tận dụng cơ hội để thúc ép vụ án, bất chấp những cảnh báo từ trong nội bộ DOJ.
Tình huống bất thường và hỗn loạn pháp lý
Trong phiên họp đại bồi thẩm đoàn, xuất hiện tình trạng lẫn lộn giấy tờ: có đến hai văn bản cáo trạng được trình ra, khiến thẩm phán Vaala bối rối và thừa nhận “chưa từng xảy ra trước đây.” Sau cùng, bồi thẩm đoàn chỉ thông qua hai cáo buộc chính.
Sự việc này được các chuyên gia pháp lý coi là bằng chứng về sự can thiệp sâu của chính trị vào hệ thống pháp quyền Mỹ. Timothy Belevetz, cựu công tố viên tại Virginia, nhận định: “Hiếm khi thấy bồi thẩm đoàn bác bỏ một cáo trạng đã được trình. Đây là dấu hiệu bất thường.”
Nguồn CNN
