Quyền lực tổng thống, quyền của cộng đồng LGBTQ và vai trò của yếu tố chủng tộc trong bầu cử là những chủ đề nổi bật sẽ được Tối Cao Pháp Viện xem xét khi các thẩm phán quay lại làm việc vào thứ Hai, mở đầu cho một nhiệm kỳ mới.
Tòa hiện đã lên lịch xem xét 39 vụ án, bao gồm nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm bảo vệ sáng kiến kinh tế quan trọng nhất của ông, và một vụ kiện về phân chia khu vực bầu cử có thể làm thay đổi một điều khoản trọng yếu của Đạo luật Quyền Bầu Cử. Các phán quyết dự kiến sẽ được công bố vào mùa hè năm sau.
Song song đó, hồ sơ khẩn cấp của tòa tiếp tục phình to, với nhiều yêu cầu có khả năng dẫn đến các phán quyết mang tính hệ quả trong suốt nhiệm kỳ này.
- Hồ sơ Trump
Chỉ chín tháng sau khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, một loạt nỗ lực của Trump nhằm mở rộng quyền lực hành pháp đã lên tới Tối Cao Pháp Viện.
Vào tháng 11, các thẩm phán sẽ xem xét việc ông sử dụng Đạo luật Quyền Kinh tế trong Tình trạng Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để biện minh cho việc áp thuế toàn cầu. Đây là đạo luật cho phép tổng thống ban hành các biện pháp kinh tế trong trường hợp “đe dọa bất thường và nghiêm trọng”. Tuy nhiên, chưa có tổng thống nào trước đó viện dẫn luật này để áp thuế như Trump — người đã làm vậy vào tháng 2, áp thuế lên Canada, Trung Quốc và Mexico, rồi mở rộng vào tháng 4 và tháng 7. Các tòa cấp dưới phán rằng việc này không được IEEPA cho phép.
Tòa cũng sẽ xem xét việc Trump sa thải hai lãnh đạo cơ quan độc lập: ủy viên Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) Rebecca Slaughter và thành viên Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Lisa Cook.
Trong vụ Slaughter, tòa sẽ cân nhắc lại tiền lệ 90 năm về tính độc lập của các cơ quan như FTC.
Trong vụ Cook, vấn đề xoay quanh việc “nguyên nhân hợp pháp” cho sa thải là gì, và liệu bà có được đảm bảo quyền tố tụng thích đáng hay không.
Các phiên tranh luận sẽ diễn ra tháng 12 và tháng 1 tới. Tòa đã cho phép Trump sa thải Slaughter, nhưng chưa đồng ý cho ông cách chức Cook.
- Quyền của cộng đồng LGBTQ
Sau khi ra nhiều phán quyết bất lợi cho người chuyển giới trong nhiệm kỳ trước, Tối Cao Pháp Viện năm nay tiếp tục đối mặt với các vụ liên quan LGBTQ.
Thứ Ba tới, tòa sẽ xét vụ một chuyên viên trị liệu tại Colorado kiện bang vì cấm “liệu pháp chuyển đổi giới tính” cho trẻ vị thành niên. Cô cho rằng luật này vi phạm quyền tự do tôn giáo và ngôn luận của cô cùng thân chủ.
Tòa cũng sẽ xét hai vụ cấm vận động viên chuyển giới ở Idaho và West Virginia — những bang cấm nữ sinh chuyển giới tham gia các đội thể thao nữ. Kết quả có thể ảnh hưởng đến 27 bang có luật tương tự.
Ngoài ra, tòa sẽ xem xét:
- Lệnh cấm điều trị khẳng định giới tính cho trẻ vị thành niên ở Tennessee (đã được giữ nguyên với tỉ lệ 6–3).
- Chính sách cấm quân nhân chuyển giới phục vụ công khai mà chính quyền Trump muốn khôi phục.
- Đơn khẩn yêu cầu không cho người chuyển giới đổi giới tính trên hộ chiếu cho phù hợp với bản dạng giới.
- Bầu cử
Khi cuộc bầu cử 2026 đến gần, tòa sẽ xét ba vụ lớn có thể định hình luật bầu cử tương lai.
Đầu tiên là vụ kiện Illinois về việc đếm phiếu qua thư đến sau Ngày Bầu cử. Dù tòa không trực tiếp xét hợp pháp hay không, nhưng sẽ quyết định ai có quyền khởi kiện.
Kế đến, tòa sẽ xét lại vụ tái phân chia khu vực bầu cử ở Louisiana, liên quan đến tính hợp hiến của việc vẽ khu vực bầu cử dựa trên yếu tố chủng tộc theo Điều 2 của Đạo luật Quyền Bầu Cử.
Cuối cùng, tòa sẽ nghe vụ Phó Tổng thống J.D. Vance và các ủy ban Cộng hòa muốn hủy giới hạn chi tiêu của đảng trong chiến dịch, cho rằng điều đó vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất.
- Án tử hình
Tòa sẽ xem xét vụ Alabama xin hành quyết một phạm nhân bị cáo buộc thiểu năng trí tuệ.
Joseph Clifton Smith bị kết án giết người năm 1997, với điểm IQ dao động từ 70 đến 75. Các tòa cấp dưới đã ngăn hành quyết, nhưng bang cho rằng kết quả đó không đủ chứng minh ông bị thiểu năng.
Tòa nhận vụ này trong bối cảnh chính quyền Trump thúc đẩy khôi phục án tử hình mạnh mẽ hơn, đặc biệt với các tội phạm liên bang.
- “Cuộc chiến văn hóa”
Tối Cao Pháp Viện cũng sẽ bước vào các tranh chấp xã hội liên quan đến tôn giáo, phân biệt chủng tộc và phá thai.
Một số vụ đáng chú ý:
- Vụ kiện Bưu điện Hoa Kỳ vì bị cáo buộc phân biệt chủng tộc khi không giao thư cho một chủ nhà da đen.
- Vụ các phòng khám chống phá thai kiện yêu cầu tiết lộ danh sách nhà tài trợ, với lý do vi phạm quyền tự do ngôn luận.
- Vụ một tù nhân theo đạo Rastafari kiện sau khi bị buộc cạo tóc trái tín ngưỡng.
- Vụ một nhà truyền giáo Cơ Đốc kiện thành phố Missouri vì bị cấm biểu tình ngoài khu biểu diễn.
🟤 Tổng kết:
Nhiệm kỳ mới của Tối Cao Pháp Viện 2025–2026 được dự đoán sẽ là một trong những giai đoạn căng thẳng và mang tính định hình sâu sắc nhất trong lịch sử gần đây — nơi mà các vấn đề quyền lực, đạo đức, tự do, và bản sắc nước Mỹ tiếp tục giao thoa và va chạm trực diện.
Nguồn The Hill
