Nguy cơ đóng cửa chính phủ liên bang bất ngờ được dỡ bỏ vào cuối ngày thứ Bảy khi Tổng thống Joe Biden ký một dự luật tài trợ tạm thời để giữ cho các cơ quan hoạt động trong điều kiện có rất ít thời gian sau khi Quốc hội vội vã thông qua thỏa thuận lưỡng đảng.
Gói này đã loại bỏ khoản viện trợ cho Ukraine, một ưu tiên của Tòa Bạch Ốc bị nhiều nhà lập pháp Đảng Cộng hòa phản đối, nhưng tăng hỗ trợ thảm họa liên bang thêm 16 tỷ USD, đáp ứng đầy đủ yêu cầu của Tổng thống Biden. Dự luật sẽ tài trợ cho chính phủ cho đến ngày 17 tháng 11.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Sau những ngày hỗn loạn tại Hạ viện, Chủ tịch Kevin McCarthy đột ngột từ bỏ yêu cầu cắt giảm chi tiêu mạnh mẽ từ cánh hữu cực đoan trong nhóm Freedom Caucus của mình và thay vào đó dựa vào đảng Dân chủ để thông qua dự luật, có nguy cơ ảnh hưởng đến vị trí Chủ tịch Hạ viện của chính ông ta. Thượng viện sau đó đã thông qua, khép lại một ngày cuối cùng đầy sóng gió tại Điện Capitol. Đó là một diễn biến bất ngờ xảy ra tại Quốc hội trước thời hạn cấp vốn lúc nửa đêm sau những ngày tranh cãi, đấu đá mệt mỏi tại Hạ viện đã đẩy chính phủ đến bờ vực liên bang phải đóng cửa.
Tổng thống Biden nói trong một tuyên bố rằng: “Đây là tin tốt cho người dân Mỹ. Trong bất kỳ trường hợp nào cũng không thể cho phép sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine bị gián đoạn. Tôi hy vọng CHủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy sẽ giữ cam kết của mình với người dân Ukraine và bảo đảm việc thông qua sự hỗ trợ cần thiết để giúp Ukraine vào thời điểm quan trọng này”.
Hiện tại, kết quả đã chấm dứt mối đe dọa đóng cửa, nhưng thời gian hoãn lại có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Quốc hội một lần nữa sẽ cần cấp vốn cho chính phủ trong những tuần tới trước nguy cơ xảy ra khủng hoảng khi quan điểm ngày càng cứng rắn, đặc biệt là trong số các nhà lập pháp cánh hữu cực đoan mà lần này yêu cầu của họ cuối cùng đã bị gạt sang một bên để ủng hộ cách tiếp cận lưỡng đảng hơn.
Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer nói rằng: “Đó là một ngày đầy biến động, nhưng người dân Mỹ giờ đây có thể thở phào nhẹ nhõm: Chính phủ sẽ không đóng cửa,”
Lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện, Mitch McConnell, người ủng hộ viện trợ cho Ukraine bất chấp sự phản đối từ chính cấp dưới của ông, được cho là sẽ tiếp tục theo đuổi sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Kiev trong cuộc chiến chống lại Nga.
Dự luật tạm thời này cấp vốn cho chính phủ ở mức hiện tại của năm 2023 cho đến giữa tháng 11, đồng thời cũng mở rộng các điều khoản khác, bao gồm cả Cục Hàng không Liên bang. Gói này đã được Hạ viện thông qua với tỷ lệ 335-91, với hầu hết đảng viên Cộng hòa và hầu hết đảng viên Đảng Dân chủ ủng hộ. Thượng viện thông qua với số phiếu 88-9.
Nhưng việc Ukraine mất viện trợ đã gây thiệt hại nặng nề cho các nhà lập pháp của cả hai đảng vốn thề sẽ ủng hộ Tổng thống Volodymyr Zelenskyy sau chuyến thăm Washington gần đây của ông. Dự luật của Thượng viện bao gồm 6 tỷ USD cho Ukraine và cả hai viện đều bế tắc vào thứ Bảy khi các nhà lập pháp đánh giá các lựa chọn của họ.
Lãnh đạo Đảng Dân chủ Hạ viện Hakeem Jeffries cho biết rằng: “Người dân Mỹ xứng đáng được hưởng những điều tốt đẹp hơn nhưng nguy cơ chính phủ sẽ đóng cửa vẫn còn đó bởi những thành viên Cộng hòa cực đoan vẫn chưa bỏ cuộc.”
Để dự luật tài trợ ngắn hạn của Hạ viện được thông qua, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy buộc phải dựa vào đảng Dân chủ vì phe cánh hữu cứng rắn cho biết họ sẽ phản đối bất kỳ biện pháp tài trợ ngắn hạn nào, từ chối cho ông ta số phiếu cần thiết từ đa số mỏng manh của đảng Cộng hòa. Đó là một hành động chắc chắn sẽ làm tăng thêm những lời kêu gọi lật đổ McCarthy mặc dù những người cực đoan chắc chắn sẽ không có đủ phiếu bầu để lật đổ. Hầu hết các đảng viên Đảng Cộng hòa đã bỏ phiếu cho dự luật tài trợ ngắn hạn này vào thứ Bảy trong khi chỉ có 90 người phản đối.
Người đứng đầu nhóm phàn đối là dân biểu Matt Gaetz của Florida, đã cảnh báo rằng ông ta sẽ đệ trình kiến nghị kêu gọi bỏ phiếu để phế truất diễn giả. Matt Gaetz là đồng minh của cựu Tổng thống 45, Donald Trump, đối thủ chính của Biden trong cuộc đua năm 2024. Trump đã khuyến khích đảng Cộng hòa đấu tranh hết mình cho các ưu tiên của họ và hãy mạnh tay “đóng cửa chính phủ”. Đảng viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện duy nhất bỏ phiếu chống lại dự luật ngắn hạn này, dân biểu Mike Quigley của Illinois, đồng chủ tịch Nhóm Quốc hội Ukraine, cho biết rằng: “Bảo vệ Ukraine là vì lợi ích quốc gia của chúng ta”.
Việt Linh (Theo AP News)