Kevin Liptak, MJ Lee, Kayla Tausche, Arlette Saenz
Tổng thống Joe Biden đã phát động một cuộc tấn công mạnh mẽ nhằm vào ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump, cảnh báo rằng người tiền nhiệm của ông là mối đe dọa đối với nền dân chủ Mỹ và tạo ra sự khác biệt rõ ràng giữa ông và đối thủ có thể xảy ra trong cuộc bầu cử năm 2024.
Đây là những cảnh báo mới nhất và thẳng thắn nhất về các mối đe dọa hiện hữu đang diễn ra đối với nền dân chủ Hoa Kỳ trong một bài phát biểu quan trọng hôm thứ Năm tại Đại học tiểu bang Arizona, trụ sở của Viện McCain, nơi ông tuyên bố một phần nguồn tài trợ từ Kế hoạch Giải cứu Hoa Kỳ sẽ được sử dụng để xây dựng Thư viện McCain làm sắc nét lập luận trọng tâm trong cuộc tái đấu tiềm năng của ông với Donald Trump có thể xảy ra và yêu cầu cử tri ưu tiên nghĩ đến sức khỏe của các thể chế Mỹ.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Để đưa ra lời chỉ trích sâu sắc nhất đối với Trump trong năm nay, Joe Biden, một đảng viên Đảng Dân chủ, đã chọn một sự kiện để tôn vinh cố Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa John McCain của tiểu bang Arizona, một cựu ứng cử viên tổng thống, một phi công chiến đấu và là một tù binh chiến tranh Việt Nam, người mà Trump đã chê bai là “không phải là một anh hùng chiến tranh.” Điều này làm Tổng thống Biden cũng nhớ lại những nhận xét mà Trump đã nói sau khi ông ta từ bỏ kế hoạch đến thăm nghĩa trang quân đội Mỹ bên ngoài Paris vào năm 2018. Tờ Atlantic đưa tin vào thời điểm đó rằng Trump đã gọi những người chết trong chiến tranh là “những kẻ ngu ngốc“, “những kẻ thua cuộc“.”
Tổng thống Biden đưa ra hai câu hỏi ngụ ý châm biếm Trump rằng: “Người bạn tôi, John có phải là kẻ ngu ngốc không?” – “Beau Biden, con trai tôi, chết vì ung thư não khi thực hiện nghĩa vụ quân sự tại Iraq, có phải là kẻ ngu ngốc không?”
Tổng thống Biden đã tạo ra sự tương phản rõ rệt giữa niềm tin của chính ông và của Trump, người luôn cho rằng bản thân ông ta cao hơn Hiến pháp Hoa Kỳ.
Ông nói rằng: “Không còn nghi ngờ gì nữa, rằng Đảng Cộng hòa ngày nay bị thúc đẩy và đe dọa bởi những kẻ cực đoan thuộc Đảng Cộng hòa MAGA. Chương trình nghị sự cực đoan của họ, nếu được thực hiện, về cơ bản sẽ thay đổi các thể chế của nền dân chủ Mỹ của chúng ta. Có điều gì đó nguy hiểm đang xảy ra ở Mỹ. Có một phong trào cực đoan không chia sẻ niềm tin cơ bản của nền dân chủ của chúng ta, đó là phong trào MAGA của Donald Trump,”
Tổng thống Biden đã nêu ra chi tiết những lời đe dọa của Trump đối với các quan chức cấp cao của Mỹ trong những tuần vừa qua. Và mới đây nhất là lời đe dọa công khai của Trump cho rằng Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, Tướng Mark Milley đáng bị xử tử và Bộ Tư pháp nên bị hủy tài trợ. Và sự im lặng của các đảng viên Cộng hòa sau những lời kêu gọi bạo lực này của Trump là điều thực sự khó hiểu.
Thông điệp rõ ràng là nỗ lực mạnh mẽ nhất của Tổng thống Biden nhằm chỉ trích hành vi phản dân chủ của Trump kể từ khi cựu tổng thống 45 bị buộc tội hình sự vì nỗ lực phá hoại kết quả bầu cử năm 2020. Nó mang đến hương vị của thông điệp tái tranh cử sắp tới của Biden, một thông điệp tập trung vào lời nói và hành động của chính Trump là mối đe dọa đối với nền dân chủ. Biden cho biết người tiền nhiệm của ông không được hướng dẫn bởi Hiến pháp hay khuôn phép mà bởi “sự báo thù và tham lam quyền lực”.
Khi các cáo trạng và vụ bắt giữ cựu tổng thống 45 đến liên tục trong mùa hè, Tổng thống Biden hầu như giữ im lặng với người tiền nhiệm, chứng tỏ ông không can thiệp vào bất cứ quyết định nào của Bộ Tư pháp hay Tòa án. Tuy nhiên, có lẽ lời mỉa mai sâu sắc nhất của Biden về vô số vấn đề pháp lý của Trump là nhận xét về ảnh chụp của Trump tại nhà tù Georgia trong vụ án ở Quận Fulton, Georgia, gọi đó là bức ảnh đặc biệt nhất của một kẻ tệ hại.
Do vị thế dẫn đầu khá vững chắc của Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa hầu như không bị ảnh hưởng sau hai cuộc tranh luận – và do vị thế của Biden vẫn bị sa lầy với tỷ lệ tán thành thấp – nên tổng thống Biden đang tăng cường tấn công đối thủ có khả năng xảy ra nhất vào năm 2024 của mình như một mối nguy hiểm cho nền dân chủ. Bài phát biểu hôm thứ Năm là một dấu hiệu khác cho thấy những ngày mà Biden đã cố gắng giữ khoảng cách với những diễn biến pháp lý của Trump đã qua, giờ đây là thời điểm để ông tung ra những trận tấn công mạnh mẽ nhất có thể.
Tổng thống Biden mỉa mai nói rằng: “Trump nói rằng Hiến pháp đã cho ông ấy quyền làm bất cứ điều gì ông ấy muốn với tư cách là tổng thống. Thú thật với các bạn, tôi chưa bao giờ nghe các tổng thống nói đùa như vậy trước đây và trong Hiến pháp, cũng không hề viết rằng, các Tổng thống Mỹ có quyền làm bất cứ điều gì ông ấy muốn.”
Việc ngăn chặn sự xói mòn của các thể chế và giá trị dân chủ là trọng tâm trong quyết định tranh cử tổng thống vào năm 2020 của Biden. Đây chính xác là điều cốt lõi cho chiến dịch tái tranh cử của ông, khi ông tìm cách tiếp thêm sinh lực cho các cử tri và các nhà tài trợ vốn tỏ ra thờ ơ về cuộc tái đấu giữa hai hai người đàn ông.
Các cố vấn cấp cao của Biden đã nghiền ngẫm về thời gian và địa điểm của bài phát biểu hôm thứ Năm trong nhiều tuần. Các cố vấn đã xem xét các địa điểm tương tự gắn liền với lịch sử Hoa Kỳ ở Bờ Đông trước khi định cư ở Tempe, Arizona, như một cách để tôn vinh cố Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa John McCain, người mà Biden đã là bạn trong nhiều thập niên. Biden công bố tài trợ để xây dựng Thư viện John McCain, nhằm vinh danh người bạn lâu năm của ông.
Arizona cũng là trung tâm trong nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 của Trump, đồng thời là tiểu bang nơi cử tri từ chối những ứng cử viên phủ nhận kết quả hai năm sau đó. Nỗ lực đó thể hiện rõ nét trong thông điệp của tổng thống khi ông nói rằng: “Tôi tin vào các cuộc bầu cử tự do, công bằng và chuyển giao quyền lực một cách hòa bình. Tôi tin rằng ở Mỹ không có chỗ cho bạo lực chính trị”.
Các cố vấn của Biden cũng đã chọn một ngày sau cuộc tranh luận sơ bộ thứ hai của Đảng Cộng hòa, với hy vọng đưa Biden vào một chu kỳ tin tức mà cuộc tranh cử của Đảng Cộng hòa thống trị. Trump đã bỏ qua cuộc tranh luận, thay vào đó có bài phát biểu ở Michigan khi ông ta tìm cách cắt giảm sự ủng hộ của Biden trong các công nhân công đoàn.
Bài phát biểu diễn ra vào thời điểm Biden đang gặp bất ổn chính trị, khi ông phải đối mặt với những câu hỏi dai dẳng về tuổi tác, sự không đồng tình với cách ông giải quyết công việc và bản cáo trạng đối với con trai ông, Hunter. Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã tổ chức phiên điều trần đầu tiên về cuộc điều tra luận tội Biden vào thứ Năm.
Nhiều đảng viên Đảng Dân chủ cấp cao tin rằng một khi cử tri coi cuộc bầu cử năm 2024 là cuộc cạnh tranh giữa Biden và Trump, lợi thế sẽ rõ ràng hơn và vị thế của tổng thống hiện tại sẽ được cải thiện.
Tại một thời điểm trong bài phát biểu của mình, Biden đã bị các nhà hoạt động khí hậu ngắt lời khi ông kêu gọi khán giả “gác đảng phái sang một bên, đặt đất nước lên hàng đầu”. Kai Newkirk, một trong những người biểu tình, đã đứng lên và kêu gọi Biden thực hiện thêm hành động để giải quyết vấn đề nhiên liệu hóa thạch. Kai Newkirk viết trong một bài đăng sau đó trên Twitter rằng: “Tôi đã bỏ phiếu để bầu ra Tổng thống Biden, và lương tâm buộc tôi phải ngắt bài phát biểu hôm nay của ông ấy để hỏi tại sao ông ấy vẫn chưa ban bố tình trạng khẩn cấp về khí hậu,”.
Các nhà tài trợ hàng đầu của Biden, nhiều người trong số họ đã kích động các cuộc tấn công mạnh mẽ hơn vào Trump ở giai đoạn đầu của chiến dịch tranh cử, đã được các cố vấn cấp cao của Biden thông báo về kế hoạch cho bài phát biểu hôm thứ Năm trong một buổi gây quỹ ở Chicago vào đầu tháng này.
Có thể nói đây là trận ra quân đầu tiên và mạnh mẽ nhất kể từ khi những cáo trạng đến với Trump, Biden đã nhấn mạnh rằng: “Không còn nghi ngờ gì nữa: Donald Trump và các đảng viên Đảng Cộng hòa MAGA của ông ấy quyết tâm phá hủy nền dân chủ Mỹ. Và tôi sẽ luôn bảo vệ và đấu tranh cho nền dân chủ của chúng ta. Đó là lý do tại sao tôi tiếp tục tái tranh cử nhiệm kỳ hai”.
Trên thực tế, việc bảo vệ nền dân chủ là vấn đề mà các đồng minh của Biden tin rằng vẫn gây được tiếng vang sâu sắc với cử tri, gần ba năm sau cuộc bầu cử năm 2020.
Trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, Biden đã đưa ra một thông điệp vang dội trước Hội trường Độc lập của Philadelphia, cảnh báo về “các lực lượng MAGA” đã “thử mọi cách lần trước để vô hiệu hóa phiếu bầu của 81 triệu người”.
Đảng Dân chủ nói rằng thông điệp tại Philadelphia đã có tác dụng. Chính quyền và các đảng viên Đảng Dân chủ toàn quốc đã công bố kết quả của cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022 và thực tế là cái gọi là làn sóng đỏ chưa bao giờ thành hiện thực như nhiều người đã dự đoán, đó là bằng chứng cho thấy việc tổng thống tập trung vào các chủ đề như bảo vệ nền dân chủ đã gây được tiếng vang.
Bằng cách tôn vinh John McCain trong bài phát biểu hôm thứ Năm, Tổng thống Biden hy vọng sẽ gợi nhớ đến kỷ nguyên lưỡng đảng ở Washington đã biến mất trong những năm gần đây sẽ trở lại.
Tham gia bài phát biểu của Tổng thống Biden có Cindy, góa phụ của ông John McCain, các thành viên khác trong gia đình McCain và Thống đốc Đảng Dân chủ Katie Hobbs.
Tuy nhiên, một trong những thượng nghị sĩ của tiểu bang, Kyrsten Sinema – người từng là đảng viên Đảng Dân chủ cho đến khi rời đảng vào năm ngoái để trở thành một người độc lập – cho biết Tổng thống Biden nên tận dụng chuyến thăm Arizona để quan sát tình hình ở biên giới phía Nam.
Sinema nói rằng: “Đã đến lúc Tổng thống Biden phải tận mắt chứng kiến cuộc khủng hoảng biên giới và chính quyền phải thực hiện công việc của mình, bảo vệ biên giới và giữ cho Arizona được an toàn. Trong khi ông ấy có mặt ở Arizona, tôi kêu gọi ông ấy nên đến thăm biên giới để thực sự hiểu cộng đồng của chúng ta đang có những gánh nặng như thế nào với cuộc khủng hoảng này,”
Cái chết của John McCain mang tính cá nhân sâu sắc và đau đớn đối với Tổng thống Biden vì một số lý do, bao gồm cả việc John McCain được chẩn đoán mắc căn bệnh ung thư tương tự căn bệnh đã cướp đi sinh mạng của con trai ông, Beau Biden.
Trong bài điếu văn dành cho John McCain vào mùa hè năm 2018, ông Biden đã mô tả người bạn của mình là người “sống theo một quy tắc khác – một quy tắc cổ xưa, lỗi thời, nơi danh dự, lòng dũng cảm, tính chính trực và nghĩa vụ vẫn tồn tại.”
Lời kết:
Tôi xin mượn câu nói sâu sắc một cách tuyệt vời rất ngắn gọn của Tổng thống Biden thay cho lời kết của bài bình luận hôm nay, ông đã nói rằng: “Tất cả chúng ta nên nhớ rằng: Các nền dân chủ không nhất thiết phải chết vì một khẩu súng trường. Họ có thể chết khi người dân im lặng, khi họ không đứng lên và cất tiếng nói để phản kháng hoặc lên án những mối đe dọa đối với nền dân chủ”.
https://edition.cnn.com/2023/09/28/politics/joe-biden-democracy-speech-arizona/index.html
https://www.cnbc.com/2023/09/28/biden-to-deliver-speech-in-arizona-on-democracy-sen-john-mccain.html
https://www.reuters.com/world/us/biden-warn-threat-democracy-trump-honor-mccain-2023-09-28/
Translated & Summarized
Việt Linh