Norman Eisen, Aaron Tang, Joshua Kolb, Catherine Yang
Trong khi lệnh bịt miệng của Thẩm phán Liên bang Hoa Kỳ Tanya Chutkan đã thu hút được nhiều sự chú ý hơn, nhưng với việc bà chấp nhận yêu cầu miễn trừ của Trump đã làm chệch hướng vụ án mà còn nâng cao các tổng thống tương lai lên trên luật pháp. Thẩm phán Chutkan và các tòa phúc thẩm nên bác bỏ quan điểm của Trump, dứt khoát và nhanh chóng, nếu không thì tranh chấp pháp lý có thể ảnh hưởng đến ngày xét xử ngày 4 tháng 3 năm 2024.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Trước khi xét xử trong vụ án liên bang vụ bạo loạn ngày 6 tháng 1, hậu quả có thể xảy ra nhất là việc Donald Trump sẽ yêu cầu hủy bỏ vụ án vì ông ta có “quyền miễn trừ của tổng thống” đối với việc bị truy tố vì hành vi của mình khi còn đương chức.
Trong hồ sơ mới nhất của mình, Trump lập luận rằng những người sáng lập đất nước chúng ta và những người soạn thảo Hiến pháp hiểu rằng tổng thống phải có khả năng đảm nhiệm chức vụ mà không bị ức chế vì sợ bị các đối thủ chính trị truy tố trong tương lai. Trump chỉ ra các nguồn pháp lý thể hiện sự bảo vệ này, từ các Giấy tờ Liên bang đến vụ kiện quan trọng của Tòa án Tối cao Nixon kiện Fitzgerald. Nó đã thiết lập một quy tắc miễn trừ, cho rằng tổng thống được miễn trừ đối với bất kỳ hành động nào được cho là nằm trong phạm vi nhiệm vụ chính thức của ông ấy, miễn là chúng không nằm ngoài “chu vi bên ngoài” của những trách nhiệm công việc đó với tư cách là tổng thống.
Trump cũng tuyên bố rằng cơ quan hành pháp liên bang có trách nhiệm bảo đảm các cuộc bầu cử liên bang là hợp pháp. Theo đó, với tư cách là người đứng đầu chi nhánh đó, ông ta đang giám sát một quyền lực liên bang không thể nghi ngờ trong hành vi của mình xung quanh cuộc bầu cử năm 2020 và do đó có thể không bị truy tố theo các nguyên tắc miễn trừ của tổng thống.
Nhưng các công tố viên đã đưa ra một lập luận được hỗ trợ bởi bản đệ trình amicus xuất sắc từ các cựu thẩm phán và các chuyên gia pháp lý khác. Họ chỉ ra rằng vụ Nixon kiện Fitzgerald là một vụ án dân sự, trong đó số tiền đặt cược ít hơn nhiều và các quy tắc cũng khác nhau. Các vụ án hình sự được dành riêng cho những hành vi sai trái nghiêm trọng nhất trong hệ thống tư pháp của chúng ta, và cả Fitzgerald lẫn bất kỳ ai khác đều chưa từng tạo ra loại quyền miễn trừ hình sự chung cho tổng thống mà Trump đang tìm kiếm.
Theo quan điểm của các chuyên gia luật pháp, các cựu thẩm phán và cựu công tố viên trên cả nước đều cho rằng, nguyên tắc mà đất nước chúng ta được thành lập và vẫn là trung tâm của hệ thống tư pháp ngày nay là không ai – kể cả cựu tổng thống – có thể đứng trên luật pháp. Trao cho một tổng thống quyền miễn trừ tuyệt đối về cơ bản sẽ trao cho ông ta những quyền lực quân chủ, trái ngược với lịch sử và hệ thống pháp quyền của chúng ta.
Trên thực tế, DOJ chỉ ra rằng ý nghĩa của quan điểm của Trump cũng đồng nghĩa với việc “cấp quyền miễn trừ tuyệt đối khỏi truy tố hình sự đối với một tổng thống nhận hối lộ để đổi lấy một hợp đồng béo bở của chính phủ cho một thành viên gia đình; Hay một tổng thống chỉ thị cho Giám đốc FBI của mình đưa ra bằng chứng buộc tội kẻ thù chính trị của tổng thống; Hay một tổng thống ra lệnh cho Vệ binh Quốc gia giết những người chỉ trích ông ta; Hoặc một tổng thống bán bí mật hạt nhân cho kẻ thù nước ngoài.”
Đây là những lập luận của Trump, đơn giản là ông ta muốn khẳng định ông ta có thể làm bất cứ chuyện gì dù tệ hại đến đâu thì vẫn được quyền miễn trừ tuyệt đối, hay nói đơn giản hơn, là không ai có quyền buộc tội một cựu Tổng thống.
Tuy nhiên, vì vấn đề này vẫn chưa được giải quyết sau lịch sử hiến pháp 234 năm của chúng ta, nên nó đặt ra một thách thức đối với các thẩm phán và các tòa phúc thẩm sẽ xem xét kỹ lưỡng quyết định của bà Tanya Chutkan.
Các chuyên gia luật pháp cho rằng giải pháp tốt nhất hiện nay là tránh đưa ra quyết định cuối cùng về câu hỏi pháp lý cơ bản và khó có được sự đồng nhất về quyền miễn trừ của tổng thống.
Như nhiều chuyên gia pháp lý đã lập luận rằng, thật là lố bịch khi cho rằng hành động của Trump sau cuộc bầu cử năm 2020 là nằm trong trách nhiệm của ông ta với tư cách là tổng thống. Vì các tổng thống không có vai trò chính thức trong việc phân xử ai thắng cử trong các cuộc bầu cử do Quốc hội điều hành, và hành vi ở đây là mưu đồ chính trị của một ứng cử viên thất bại, chứ không phải nhiệm vụ chính thức của một tổng tư lệnh.
Thẩm phán Chutkan chắc chắn sẽ nhìn nhận vấn đề theo cách này. Trong vụ Trump kiện Thompson, Thẩm phan Chutkan là tác giả của câu nói nổi tiếng hiện nay rằng: “Tổng thống không phải là vua, và Nguyên đơn không phải là Tổng thống,” ám chỉ Trump. Bà đã bác bỏ tuyên bố của Trump rằng đặc quyền hành pháp sâu rộng đã ngăn cản Ủy ban ngày 6 tháng 1 triệu tập hồ sơ tổng thống của ông ấy. Và sắp tới đây, chắc chắn bà Chutkan sẽ lại một lần nữa bác bỏ tuyên bố của Trump cho rằng quyền miễn trừ tuyệt đối sẽ ngăn cản công tố viên đặc biệt truy tố ông ta.
Thẩm phán cũng sẽ phải tranh cãi với lập luận cho rằng một tổng thống chỉ có thể bị truy tố nếu ông ta bị luận tội và kết án lần đầu tiên. Dù quan điểm vô nghĩa đó không hề xuất hiện trong Hiến pháp.
Thẩm phán Chutkan là một luật gia có tư tưởng công bằng và tận tâm và sẽ thành thật đấu tranh với giá trị của những lập luận mà Trump đã nêu ra ở đây. Nhưng thời gian đang làm khó bà Chutkan vì trong trường hợp thông thường, những vấn đề pháp lý phức tạp như vậy có thể mất nhiều năm để được đưa lên Tòa án Tối cao.
Lời kết:
Đó là những khó khăn mà hệ thống tòa án và Hiến pháp đã làm khó các thẩm phán. Một hệ thống tòa án nhùng nhằng, liên kết đan xen nhau, chạy qua lại lên xuống trong khoảng thời gian vừa đủ lâu để một tên tội phạm có thể luồn lách một cách ngoạn mục khỏi hệ thống công lý một cách hợp pháp.
Trong hai tiền lệ mang tính bước ngoặt khác liên quan đến các quyền hành pháp tương đương, như vụ Hoa Kỳ kiện Nixon và Trump kiện Thompson, các thủ tục tố tụng ở tòa cấp dưới và phúc thẩm đã được hoàn thành trong vòng hơn ba tháng trong cả hai trường hợp. Và ngày nay, điều tương tự cũng phải được thực hiện với khoảng thời gian tương đương để tránh bất kỳ sự gián đoạn nào đối với phiên tòa dự kiến diễn ra vào ngày 4 tháng 3 năm 2024.
Phiên tòa xét xử Trump sắp tới không chỉ là một nỗ lực nhằm buộc ông ta phải chịu trách nhiệm cá nhân. Phán quyết có thể quyết định rõ liệu đất nước này sẽ tiếp tục theo chế độ dân chủ hay bỏ qua chúng, để những tên tay sai hợp lực đưa một kẻ chuyên quyền vào Tòa Bạch Ốc. Vì lợi ích của đất nước chúng ta, lời biện hộ “miễn trừ tuyệt đối” vô căn cứ của Trump phải bị bác bỏ dứt khoát.
Translated & Summarized
Việt Linh
https://slate.com/news-and-politics/2023/10/trump-legal-arguments-supreme-court-twitter.html
https://www.ntd.com/trump-says-hell-seek-venue-change-in-federal-election-case_951413.html
https://edition.cnn.com/2023/11/01/opinions/trump-immunity-defense-eisen-kolb/index.html