Đã hơn 764 ngày kể từ khi Donald Trump rời khỏi Tòa Bạch Ốc, nhưng di sản xấu xí, tồi tệ và chia rẽ của ông ta vẫn còn đó, thậm chí còn nhiều hơn, nặng nề sau hơn hai nămcủa nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Biden, những ảnh hưởng xấu này vẫn lan trong trong các cấp chính quyền, cộng đồng và xã hội tại Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ.
Nguyên nhân vì sao? Làm sao để giải quyết dứt điểm hậu hoạn do thời Trump để lại đang tàn phá, gặm nhấm từng chút một mọi thứ từ chính phủ, Tòa án, quân đội, biên phòng, công tố, đảng phái chính trị, người dân, làm sao đưa mọi thứ quay trở lại guồng quay của trật từ như trước thời Trump xuất hiện đây?
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Trước khi rời nhiệm sở, Trump đã cố tình cài cắm lại hàng chục người được bổ nhiệm cấp cao, những người nắm giữ quyền lực quan trọng, định hình chính sách và duy trì hiện trạng của Trump trong toàn bộ nhánh hành pháp về các vấn đề từ chính sách tài chính liên bang đến hệ thống pháp luật hình sự cho đến các hoạt động của bộ máy an ninh quốc gia. Câu hỏi tôi muốn nêu ra ở đây, với những gì tôi vừa nói, rằng liệu chính quyền Biden, ban tham mưu của ông có nhìn ra vấn đề, có biết được rõ những tay chân thân tín của Trump vẫn còn đang hiện diện trong bộ máy chính quyền của ông Biden hay không? Chắc chắn là phải nắm được hết, thế thì tại sao lại không thay thế bằng những người khác? Tại sao phải tiếp tục sử dụng những người của Trump mà hầu hết là những người trung thành chứ không có chuyên môn thực sự.
Trên thực tế, bất kỳ quan chức nào sống sót sau các bài kiểm tra về sự trong sạch về ý thức hệ, tham nhũng bừa bãi và các hành vi gian dối phi đạo đức của chính quyền Trump đã làm suy yếu các thể chế dân chủ của chúng ta trong thời Trump đều không thể được tin cậy để bảo vệ và duy trì chúng đến tận bây giờ.
Điều này thực sự chưa bao giờ rõ ràng hơn trong những tuần và tháng qua, trong đó một loạt những người được Trump bổ nhiệm đã từ chức hoặc bị sa thải vì duy trì các hành vi và di sản tham nhũng của viên chức bổ nhiệm của họ.
Lấy ví dụ, Kiến trúc sư của Điện Capitol J. Brett Blanton vừa bị sa thải gần đây, người bị phát hiện vào mùa thu năm ngoái là đã sử dụng sai mục đích các phương tiện của chính phủ một cách thô bạo, tự nhận mình là cảnh sát và có hành vi lơ là nhiệm vụ cũng như các hành vi sai trái khác. Tổng thống Biden cuối cùng cũng đã sa thải Blanton vào tháng 2 này, nhưng điều tôi muốn mổ xẻ hôm nay là Brett Blanton đã có một khoảng thời gian khá dài với hai năm một tháng trong hơn hai năm của nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden để ăn lương chính phủ và tiếp tục thực hiện những hành vi sai trái, tham nhũng.
Chẳng lẽ cả nước Mỹ chỉ có mỗi mình Brett Blanton là có tay nghề đủ sức để đảm đương chức vụ hay sao? Tại sao không sa thải ông ta sớm hơn mà đợi đến lúc những người cấp dưới của Blanton tố cáo ra báo chí thì Tòa Bạch Ốc mới ra quyết định sa thải, điều này nói lên cách làm việc không chu đáo, tận tâm của ban tham mưu Tòa Bạch Ốc để rà soát những tay chân thân cận mà Trump cài cắm lại, thời gian hơn hai năm là không thể chấp nhận được.
Nhưng Brett Blanton không hề đơn độc. Charles Rettig—là nhân vật đầu não được lựa chọn cẩn thận của Trump để đứng đầu Sở Thuế vụ (IRS)—đã sử dụng mã số thuế để khủng bố những người có thu nhập thấp bằng các cuộc kiểm toán cực kỳ đàn áp và không cân xứng trong khi che chở cho bạn bè của ông ta khỏi sự giám sát của quốc hội và các công ty đồng minh của ông ta không phải trả phần công bằng cho họ. Nhiệm kỳ của Charles Rettig hết hạn vào tháng 11 năm 2022, là cơ hội tuyệt vời do Tòa Bạch Ốc trao cho ông ta toàn quyền thao túng về mã số thuế của người Mỹ trong gần một nửa nhiệm kỳ đầu tiên của Biden, bỏ qua những năm không phải đóng thuế đồng nào của Trump trước đây, nhưng ban tham mưu của ông Biden vẫn không quan tâm đến, vẫn để cho Charles Rettig được tiếp tục làm và hưởng lương cho đến khi mãn nhiệm, không điều tra tại sao Trump không phải đóng thuế trong những năm 2017, 2018 hay ban tham mưu của ông Biden cho rằng đây là cơ quan không quan trọng của chính phủ hay sao?
Chưa hết, vẫn còn, hãy để tôi nói đến cái tên Dino Falaschetti, người được Trump bổ nhiệm để chỉ đạo Văn phòng Nghiên cứu Tài chính (OFR). Ở nơi đó, đích thân Falaschetti đã giám sát quá trình suy giảm hoàn toàn chức năng của văn phòng đó, bao gồm cả việc cắt giảm nhân sự và năng suất giảm 73% chỉ riêng từ năm 2016 đến năm 2018 và ông ta vẫn được giữ nguyên vị trí đến tháng 02 năm 2022, ông ta đã có hơn một năm trong nhiệm kỳ của ông Biden để tiếp tục cản trở hoạt động của một văn phòng được thành lập theo Đạo luật Dodd-Frank năm 2010 nhằm giúp các cơ quan quản lý hiểu được các cuộc khủng hoảng tài chính sắp xảy ra, ví dụ như biến đổi khí hậu hoặc tiền điện tử) trước khi nó xảy ra những ảnh hưởng trực tiếp đến nước Mỹ trong sự muộn màng.
Nhiều người Mỹ phải tự hỏi tại sao ông Biden lại cho phép những kẻ lừa đảo này của Trump ở lại lâu như họ đã làm để họ có thể trực tiếp hoặc gián tiếp phá hoại các ưu tiên của đảng Dân chủ và chương trình nghị sự của ông Biden.
Với những lời hứa trong chiến dịch tranh cử của ông Biden rằng sẽ đưa đất nước thoát khỏi kỷ nguyên Trump siêu tham nhũng, lẽ ra ông ấy phải sa thải rất nhiều người vào ngày 21 tháng 1 năm 2021. Đúng là ông đã có sa thải một số người, nhưng con số đó không nhiều, và đa số là những người nắm những chức vụ cấp thấp, vẫn còn khá nhiều người vẫn ở lại, điều gây bất ngờ là những người còn ở lại đều nắm giữ những chức vụ quan trọng như Brett Blanton, Charles Rettig, Dino Falaschetti. Những người này đúng ra phải sa thải trước tiên, nhưng không, họ vẫn tiếp tục nắm quyền, thao túng công việc và tiếp tục tham nhũng đến khi họ mãn nhiệm kỳ hay tự ý từ chức.
Sebastian Gorka được bổ nhiệm vào thời Trump vào Ủy ban Giáo dục An ninh Quốc gia. Ông ta cũng liên kết với một tổ chức dân tộc chủ nghĩa bài Do Thái của Hungary có mối quan hệ lịch sử với Đức Quốc xã, tổ chức duy trì các hiệp hội khác với các nhóm chống Hồi giáo cực đoan. Mặc dù Ủy ban Giáo dục An ninh Quốc gia của Gorka nắm giữ rất ít quyền lực thực sự trong các vấn đề an ninh quốc gia liên bang, nhưng ông ta vẫn có thể biết được những thông tin quan trọng của chính quyền liên bang và Tòa Bạch Ốc của Tổng thống Biden.
Càng đi sâu vào trong lĩnh vực an ninh Quốc Gia, thì phải nói đến Giám đốc FBI Christopher Wray là một người ủng hộ khác của Donald Trump, người đã dành gần như toàn bộ thời gian tại chức để giám sát và nhắm mục tiêu vào các nhà hoạt động Da đen trẻ tuổi, đồng thời cố gắng phá hoại phong trào Black Lives Matter. Ông Wray cũng đã giám sát việc FBI gia tăng nhắm mục tiêu vào các nhà hoạt động phá thai, các nhà tổ chức quyền sinh sản, các nhà hoạt động vì quyền động vật, những người tổ chức các nhóm công lý chủng tộc và các phong trào thiên tả khác, FBI của Wray đã hoàn toàn thất bại trong việc xem xét hàng núi bằng chứng cảnh báo về một cuộc tấn công cực hữu vào Điện Capitol vào năm 2021. Có lẽ đó một phần là kết quả của sự đồng cảm phi thường của một số đặc vụ FBI rõ ràng dành sự ủng hộ ngầm cho những người theo chủ nghĩa tối cao da trắng và những người theo chủ nghĩa nổi dậy cực hữu. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, dưới sự lãnh đạo của Wray, một giám đốc phản gián đã nhận hàng trăm nghìn đô la tiền mặt, vi phạm pháp luật một cách trắng trợn để giúp một nhà tài phiệt Nga trốn tránh các lệnh trừng phạt. Nhưng nhân vật này lại thoát được sự trừng phạt của pháp luật, tại sao thì có lẽ Bộ Tư pháp của Merrick Garland và chính Giám đốc FBI Christopher Wray biết.
Chưa hết, vẫn còn, đó là khi nói đến Joseph Cuffari lại là một cơn ác mộng khác của Trump trong lĩnh vực an ninh quốc gia của Biden. Cuffari hiện vẫn là tổng thanh tra của Bộ An ninh Nội địa (DHS), người đã “nhiều lần bị buộc tội xóa thông tin khỏi các báo cáo của DHS, không hành động đối với các báo cáo nội bộ về quấy rối tình dục lan rộng và buộc cơ quan giám sát nội bộ của cơ quan này gần như không hoạt động”.
Cũng trong thời gian là người đứng đầu cơ quan giám sát của Bộ An ninh Nội địa, Joseph Cuffari về cơ bản đã nhắm mắt làm ngơ trước việc các nhân viên Mật vụ phá hủy các tài liệu liên quan đến ngày 6 tháng 1, vụ bắt cóc một người biểu tình của các sĩ quan DHS tại cuộc biểu tình của Black Lives Matter ở Portland, Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới ( CBP) có những hành động bạo lực liên tục của các sĩ quan lạm dụng người di cư và sự tham gia bất hợp pháp của các quan chức Bộ An ninh Nội địa vào các kế hoạch buôn người di cư tàn ác của Ron DeSantis, nhưng dường như chính quyền Biden đã phớt lờ, không quan tâm đến những sai phạm này của Joseph Cuffari, cứ như thế Tổng thống vẫn là Donald Trump, người đã bổ nhiệm Cuffari vẫn là người đương nhiệm.
Đúng ra, chính quyền Biden cần phải mạnh tay làm sạch bộ máy lãnh đạo với nhiều lĩnh vực khác nhau của chính phủ, họ không nên cho phép loại tư tưởng cực hữu này ở bất cứ đâu gần các cơ quan thực thi pháp luật liên bang, chứ không thể là những lãnh đạo của các cơ quan này.
Ngoài vấn đề an ninh quốc gia, Louis DeJoy là lựa chọn của Trump để đứng đầu Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ (USPS). Mặc dù nhân vật này chính xác thì Tổng thống Biden không thể đơn phương loại bỏ ông ta khỏi nhiệm kỳ trước khi ông ta hết hạn, ông ta là người đặc biệt nhất không thể bị ông Biden sa thải, nhưng hội đồng USPS — hiện do những người được đề cử của ông Biden điền vào — mới có thể sa thải Louis DeJoy.
Louis DeJoy vẫn đang tích cực phá hoại cơ quan, phá hủy chức năng của USPS, tạo ra nhiều xung đột lợi ích, có những tham nhũng đáng ngờ nhưng cho đến nay, những người được Tổng thống Biden đề cử vào Hội đồng USPS vẫn chưa làm gì, và triều đại tàn phá của Louis DeJoy vẫn đang tiếp tục.
Để giảm thiểu hàng loạt những lựa chọn tồi tệ đó, Tổng thống Biden có thể sa thải toàn bộ hội đồng quản trị USPS vì lơ là nhiệm vụ, ông Biden có thể lấp đầy các vị trí tuyển dụng sắp tới bằng những ứng viên thực sự phục vụ lợi ích tốt nhất của công chúng.
Không ai trong số những nhân vật mà tôi vừa nói đến ở trên nên được phép làm việc và giữ những chức vụ lãnh đạo quan trọng trong chính phủ cả. Rõ ràng và đơn giản, rằng Tổng thống Biden nên loại bỏ chúng. Vấn đề giờ đây là tại sao những người họ dù với lý lịch tư lợi, tham nhũng, phá hoại như vậy mà vẫn còn tồn tại sau hai năm trong nhiệm kỳ đầu của ông Biden.
David Malpass, nhà kinh tế trưởng nổi tiếng có nhiều sai lầm tại Bear Stearns companies với một ngân hàng đầu tư, một công ty môi giới và kinh doanh chứng khoán có trụ sở tại New York đã sụp đổ vào năm 2008 lại là lựa chọn của Donald Trump để đứng đầu Ngân hàng Thế giới. Ông ta đã tuyên bố từ chức khỏi vị trí đó vào tháng trước sau nhiều tháng gây phẫn nộ liên quan đến chủ nghĩa phủ nhận biến đổi khí hậu của mình. Nhưng cũng nắm giữ vị trí đó được hai năm.
Theo Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen, đó là một bước phát triển tích cực khi Ngân hàng Thế giới tự hào về các nguồn lực phi thường có thể “chống lại tình trạng nghèo đói cùng cực, và thúc đẩy sự thịnh vượng chung”. Tuy nhiên, ông Biden đã không tận dụng cơ hội này để thực hiện lời hứa đó. Thay vào đó, ông Biden đã đề cử một nhân vật tai tiếng khác trong lĩnh vực tài chính—Ajay Banga—vào vị trí này. Từ vốn cổ phần tư nhân, thành tích của Banga là hỗ trợ các tập đoàn và giám đốc điều hành của họ kiếm tiền thông qua việc bóc lột tàn nhẫn tầng lớp lao động. Ông ta hoàn toàn không phù hợp để đứng đầu một tổ chức công quyền lực như vậy, và ông Biden nên rút lại đề cử của mình ngay lập tức.
Tương tự, Jerome Powell là lựa chọn của Trump để đứng đầu Cục Dự trữ Liên bang. Khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào năm 2021, ông Biden đã quyết định giữ lại ông Jerome Powell một cách khó hiểu.
Công chúng Mỹ đang phải trả giá cho sự níu kéo đó bây giờ. Từ những vụ bê bối đạo đức sâu rộng xảy ra dưới nhiệm kỳ của ông cho đến nền tảng vốn cổ phần tư nhân của ông và các cuộc tấn công tàn nhẫn vào người lao động, rõ ràng là Jerome Powell sẽ không bao giờ trở thành người ủng hộ chương trình kinh tế của Biden.
Tổng thống Biden không thể loại bỏ Jerome Powell bây giờ, nhưng lẽ ra ông ấy không bao giờ nên đề cử một người có những giá trị khác biệt về bản chất như vậy với giá trị của ông ấy— đặc biệt là trong những năm dưới thời Trump mà những khác biệt đó rất rõ ràng.
Lời kết:
Bất kỳ tổng thống hợp lý nào nhậm chức sau Donald Trump cần phải nhìn ra sự việc và biết cách dùng người, cần mạnh tay loại bỏ sự mục nát và tham nhũng còn sót lại khỏi chính phủ liên bang. Khi một tổng thống sắp mãn nhiệm cố gắng thực hiện một cuộc đảo chính dù không thành công, thì những tay sai thân cận của ông ta được cài cắm ở lại để cản trở, phá hoại chính quyền mới cần phải bị thanh trừng khỏi dịch vụ liên bang.
Nhưng dường như ông Biden không lưu ý đến cách dùng người này, vẫn tiếp tục để những nhân vật thiếu tư chất và chuyên môn tiếp tục nắm giữ những chức vụ lãnh đạo quan trọng trong chính phủ của ông thì sẽ không có gì lạ nếu chính quyền của ông liên tục gặp những trở ngại không đáng có, các chương trình nghị sự bị trì trệ và các chính sách của đảng Dân chủ bị cản trở thì đó cũng là điều hiển nhiên, chứng tỏ ông Biden và ban tham mưu của ông đã không có đủ khôn ngoan và dũng khí để thực hiện những cuộc cách mạng nhằm thay máu, làm sạch đội ngũ những người thích hợp và tận tâm góp tài, góp sức với chính quyền Biden trong việc trị nước.
Quyền lực đang trong tay ông Biden, nếu ông không biết cách sử dụng thì ông có gặp phải thất bại trong nhiệm kỳ này cũng là điều tất nhiên.
Việt Linh 14.03.2023