Thực sự mà nói rằng, có nhiều đảng viên Đảng Dân chủ không muốn Biden tái tranh cử và nhiều đảng viên Đảng Cộng hòa cũng không muốn như vậy về Trump, người hiện đang là ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa. Năm 2024 có thể trở thành trận tái đấu mà không ai muốn thấy nó xảy ra.
Thông thường, trước đây các ứng cử viên bên thứ ba thường không có thành tích thành công ở Hoa Kỳ và không có dấu hiệu nào cho thấy ứng cử viên bên thứ ba có thể đưa ra một thách thức có thể đe dọa đến cả hai ứng cử viên của hai đảng chính trị lớn. Nhưng có lẽ, lần này, năm 2024 sẽ là một cuộc tổng tuyển cử rất khác, một đảng thứ ba, chắc chắn sẽ không thể có được chiến thắng, nhưng, đảng thứ ba có thể dẫn cuộc đua đi theo một hướng khác.
Nhưng ai có lợi và ai gặp khó với đảng thứ ba?
Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ West Virginia, Joe Manchin không loại trừ khả năng tranh cử với tư cách là ứng cử viên tổng thống của bên thứ ba vào năm 2024 tại một sự kiện do đảng chính trị tự cho là trung tâm, độc lập mang tên “No Labels” tổ chức ở New Hampshire hôm thứ Hai.
Joe Manchin nói rằng ông muốn đưa ra một bảo đảm rằng người dân Mỹ có thêm một sự lựa chọn nhưng không hẳn ông ta là một kẻ phá bỉnh, phá rối như một số đảng viên Dân chủ đang quy tội cho ông ta.
Không hiểu là Joe Manchin đang nói thật hay nói chơi khi ông ta nói với vẻ tự tin cho rằng: “Nếu tôi tham gia một cuộc đua, tôi sẽ thắng,”
Tôi không tin, nhưng tôi biết chắc rằng đảng “No Labels” có thể nhận được đủ sự ủng hộ từ những người ôn hòa để làm chệch hướng Biden ở các tiểu bang mà ông ấy đã suýt thắng vào năm 2020, bất chấp sự bảo đảm ngược lại từ cả Joe Manchin và đồng chủ tịch đảng “No Labels” Joe Lieberman.
Jim Kessler, phó chủ tịch của một tổ chức vận động và chính sách trung tả, cho biết rằng: “Nếu chỉ có hai ứng cử viên chính thức của hai đảng thì đảng viên Đảng Dân chủ nếu muốn giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc gia, họ cần giành được ba trong số năm lá phiếu từ những cử tri ôn hòa. Nhưng nếu có một ứng cử viên bên thứ ba ra tranh cử từ đảng trung tâm, thì điều đó sẽ hút bớt những người tự coi mình là trung tâm về mặt ý thức hệ và đảng Dân chủ hiện nay đang phụ thuộc quá nhiều vào khối cử tri đó.”
Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu một ứng cử viên như vậy – đặc biệt là Joe Manchin, người đã lộ tham vọng muốn tham gia cuộc đua vào năm 2024 – thậm chí có ở lại cuộc đua đủ lâu để điều đó xảy ra hay không.
Theo đánh giá của các chuyên gia bầu cử, họ đánh giá rằng chiến lược của Joe Manchin thực ra chỉ là một công việc được trả lương bởi những nhà tài phiệt đang tài trợ cho đảng Cộng hòa, có nghĩa là hãy cứ ra tranh cử, mọi việc còn lại để đảng Cộng hòa sắp xếp, lo liệu.
Có vẻ kỳ lạ là Joe Manchin đã không loại trừ rõ ràng việc tham gia vào một cuộc đua mà ông ta dường như biết một cách chắc chắn không thể thắng, đặc biệt mâu thuẩn với lời nói trước đây của ông ta cho rằng ông ta sẽ không chạy trong một cuộc đua không thể chiến thắng.
Nhưng nếu chúng ta đánh giá từ góc độ chính trị thì Joe Manchin, một chính trị gia sắc sảo, sẽ có được một số lợi ích từ việc ra tranh cử đại diện cho một đảng thứ ba khi sự tín nhiệm của các cử tri Đảng Cộng hòa còn hoài nghi ở tiểu bang quê hương của ông ta, vốn đã nghiêng về cánh hữu trong các cuộc bầu cử gần đây. Joe Manchin đã xác nhận hôm thứ Hai rằng ông ta sẽ đợi đến cuối năm nay để thông báo liệu ông ấy có ý định tái tranh cử vào Thượng viện chống lại người thách thức GOP của ông ấy, Thống đốc West Virginia nổi tiếng Jim Justice, người đã tăng 22 điểm trong cuộc thăm dò vào tháng 5 của Đại học East Carolina hay không.
Fernand Amandi, một nhà thăm dò dư luận của đảng Dân chủ có trụ sở tại Florida, cho biết rằng: “Manchin phải tranh cử ở một tiểu bang mà đảng Cộng hòa đang áp đảo. Điều đó buộc Manchin phải tham gia vào những cơ hội mang tính trình diễn nhằm làm nổi bật cách ông ấy thực sự đúng là một nhân vật độc lập đúng nghĩa và cũng để chứng tỏ rằng ông ta không phải là người dễ bị ảnh hưởng hay khuất phục bởi Đảng Dân chủ.”
Có lẽ không gì có thể ngăn cách Manchin khỏi Biden và Đảng Dân chủ nhiều như việc chạy đua với tổng thống đương nhiệm. Và điều đó khiến một số nhà quan sát suy đoán rằng nếu Manchin ra tranh cử tổng thống, ông ta có thể chỉ tham gia tranh cử trong một thời gian ngắn chủ yếu chỉ để show off bản thân, trước khi tung ra toàn lực cho cuộc đua chính thức cho chiếc ghế Thượng viện của mình. Mặc dù các đảng viên Đảng Dân chủ đã có mối quan hệ gây tranh cãi với ông trong vài năm qua, nhưng nhiều người coi ông ta vẫn là cơ hội tốt nhất để họ giữ thế đa số tại Thượng viện.
Fernand Amandi cảm thấy khó hiểu khi nói rằng: “Đối với tôi, có vẻ kỳ lạ là sau khi dành hai năm rưỡi qua để giúp đỡ Joe Biden và chương trình nghị sự của ông ấy dù không nhiệt tình cho lắm, nhưng vào giờ thứ 25, ông ta lại ra mặt phá hoại cơ hội tái đắc cử của Biden. Nhưng, dù sao tôi vẫn có niềm tin rằng ngay cả khi Manchin tham gia cuộc đua, tôi nghĩ ông ấy sẽ rút lui trước cuộc bầu cử và tán thành Biden.”
Công bằng mà nói thì đúng là Biden có được nhiều thành công trong lĩnh vực lập pháp của mình, ít nhất một phần là nhờ thượng nghị sĩ Joe Manchin. Nếu không có ông ta, Tổng thống Biden đã không thể thông qua các luật như Đạo luật Giảm lạm phát và dự luật cơ sở hạ tầng lưỡng đảng. Tuy nhiên, có thể còn quá sớm để nói Joe Manchin dự định sẽ làm những gì, và chỉ có ông ta mới biết ông ta thực sự đang tham gia một cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc nghiêm túc đến mức nào.
Có lẽ những đảng viên Cộng hòa, các nhà tài trợ cho đảng Cộng hòa đang trao cho Joe Manchin những chén nước đường hết hạn với lời gợi ý mông lung rằng, biết đâu giờ chót người Mỹ làm chuyện bất ngờ thì sao, bỏ qua hai đảng, dồn phiếu cho ông thì cơ may bất ngờ trở thành Tổng thống Mỹ cũng xứng đáng để thử chụp lấy cơ hội chứ? Không thắng cử thì cũng gom được một mớ tiền, và biết đâu chó ngáp phải ruồi, một bước nhảy lên làm Tổng thống, vinh quang một đời.
Chính sách của ứng cử viên của bên thứ ba sẽ như thế nào?
Ứng cử viên của bên thứ ba thường cố gắng đưa ra các quan điểm chính sách độc đáo khác biệt với hai đảng lớn.
No Labels sẽ đưa ra một nền tảng chính sách “đặc biệt” dường như là một kế hoạch chi tiết cho ứng cử viên bên thứ ba và điều đó cố gắng tạo nên sự khác biệt đối với hai Đảng Cộng hòa và Dân chủ. Tuy nhiên, họ không thừa nhận những điểm vướng mắc khó gỡ của hai chính đảng khi khẳng định rằng “nước Mỹ phải đạt được sự cân bằng giữa việc bảo vệ quyền của phụ nữ trong việc kiểm soát sức khỏe sinh sản của chính họ và trách nhiệm của xã hội chúng ta trong việc bảo vệ cuộc sống con người,” nhưng lại không nói rõ sự cân bằng đó là gì ngoại trừ việc đó không phải là lệnh cấm phá thai sáu tuần của Florida.
No Labels đã nói rằng bất kỳ ứng cử viên bên thứ ba nào mà họ tuyển dụng sẽ có quyền tự do chuyển hướng khỏi nền tảng đó nhưng vẫn phải giữ vững đường lối khác biệt của hai đảng lớn đối với những vấn đề mà đất nước vẫn đang bị chia rẽ gay gắt.
Nhưng sự có mặt của một ứng cử viên thứ ba, mà xác suất khá cao sẽ là Joe Manchin có thể làm suy yếu lợi thế của Biden ở các tiểu bang như Arizona, Georgia và Wisconsin, nơi ông chỉ giành được tổng cộng 44.000 phiếu bầu vào năm 2020.
Lời kết:
Rõ ràng, không còn gì nghi ngờ nữa, đảng “No Labels” thực sự đang cố gắng làm tổn hại đến cơ hội tái đắc cử của tổng thống đương nhiệm của đảng Dân chủ, bởi vì họ tham gia cuộc đua không với mục đích là giành chiến thắng và cũng không thể chiến thắng, họ biết rõ điều này.
Với một chính trường hỗn loạn của nước Mỹ và chủ nghĩa thực dụng đi cùng thì xem ra chẳng có chính trị gia nào là thực tâm nghĩ đến sự tồn vong của nền dân chủ nước nhà, nghĩ đến sự hưng thịnh của một quốc gia hay nghĩ đến sự tồn tại của một Hiến pháp lâu đời có 236 năm tuổi này.
Đối với hầu hết các chính trị gia Mỹ, từ các dân biểu trong Hạ viện đến các thượng nghị sĩ trong Hạ viện, lợi ích chính trị cũng chính là lợi ích sống còn, đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn. Joe Manchin cũng không là ngoại lệ dù ông ta đang là một triệu phú rất giàu, nhưng có được cơ hội chính trị và lợi ích tài chính đi cùng thì Manchin vẫn sẵn sàng phản đảng, bắt tay với những kẻ cực hữu chủ trương phát xít, độc tài.
Việt Linh, 19.07.2023