David Faris & Matt Lewis
Là một người theo chủ nghĩa tự do, tôi khá hài lòng khi chứng kiến cựu Thống đốc New Jersey, Chris Christie đấu tranh trực tiếp và gay gắt, thẳng thắn không e ngại với Donald Trump, gọi hành vi của ông ta sau cuộc bầu cử năm 2020 là “gian lận, lừa đảo” và cảnh báo những người Cộng hòa đồng đảng của Christie rằng “Quý vị cần phải ngừng bình thường hóa hành vi sai phạm này.”
Nhưng đánh giá từ những tiếng la ó có thể nghe được tại địa điểm tranh luận ở Milwaukee và các cuộc thăm dò nhanh sau đó, Chris Christie tự biết về bản thân, ông ta chỉ có thể làm xấu mặt Trump nhưng sẽ không thể ngăn cản bước chân Trump, và hơn thế nữa, Christie sẽ không thể giành được chiến thắng, chắc chắn như vậy.
Sự đồng thuận ngay lập tức của giới truyền thông sau cuộc tranh luận tổng thống của Đảng Cộng hòa hôm thứ Tư là Vivek Ramaswamy, là người chiến thắng lớn. Ramaswamy đã thành công trong việc biến mình thành trung tâm của sự chú ý, nếu không muốn nói là luôn theo chiều hướng tốt. Nhưng người duy nhất trên sân khấu đạt được thành công trong nỗ lực nhằm hạ bệ cựu Tổng thống Donald Trump khỏi cuộc chơi chính là cựu Thống đốc South Carolina, cựu Đại sứ Liên Hiệp Quốc Nikki Haley, người có thành tích xuất sắc được đánh dấu bằng tính cách thực dụng chứ không phải là một người theo chủ nghĩa thực dụng. đạo đức hay cảm xúc trong cuộc chiến chống lại Trump.
Cho đến nay chỉ có Nikki Haley, người đưa ra những lập luận chống lại Trump và sẽ có tác dụng khá mạnh đối với đảng Cộng hòa. Điều đó có nghĩa là Nikki Haley phải đối mặt với sự thật phũ phàng này, đó là: Các đảng viên GOP phần lớn vừa sợ vừa say mê Trump, họ vẫn muốn Trump giành chiến thắng vào năm 2024.
Và quyết định mang tính chiến thuật khôn khéo của Nikki Haley nhằm kiềm chế các cuộc tấn công thực chất nhằm vào Trump để ủng hộ những tranh luận về việc ông ta không được lòng người dân Mỹ và nhiều trách nhiệm với tư cách là một ứng cử viên có lẽ là cách duy nhất mà Nkki Haley có thể tiếp cận các cử tri Đảng Cộng hòa mà không khiến họ xa lánh. Nikki Haley đã khéo léo vạch ra điểm nhấn mà đại đa số người Mỹ bất kể thuộc đảng nào hay độc lập đều không muốn thấy một trận tái đấu Biden-Trump.
Và với đảng Cộng hòa, bà Nikki Haley cũng đã thành công khi cảnh cáo họ công khai, dồn họ đến chân tường để phải nhận ra một sự thật cay đắng rằng: “Quý vị phải đối mặt với sự thật rằng Trump là chính trị gia bị ghét bỏ nhất ở Mỹ. Chúng ta không thể thắng một cuộc tổng tuyển cử với một chính trị gia, một ứng cử viên bị người dân ghét bỏ, đừng nhìn vào sự ủng hộ của những nhóm người lẻ tẻ thuộc phong trào MAGA, họ không phải là đại diện cho tất cả người dân Mỹ trên cả nước, chúng ta sẽ thất bại nếu quý vị chọn ông ta là ứng viên, đó là sự thật”.
Nikki Haley đã trở nên khá mạnh mẽ ngay cả khi bà ấy không tấn công chính thức Trump. Khoảnh khắc đáng nhớ nhất của bà có lẽ là cuộc đối đầu với Vivek Ramaswamy, khi bà coi anh ta là kẻ nhẹ dạ sẽ khiến nước Mỹ kém an toàn hơn khi nói rằng: “Bạn không có kinh nghiệm về chính sách đối ngoại,”. Lời phê phán này của Nikki Haley đã nhận được sự tán thưởng nhiệt liệt từ đám đông.
Cùng với Chris Christie và cựu Phó Tổng thống Mike Pence, Nikki Haley cố gắng chứng minh rằng Mỹ có thể giải quyết các vấn đề trong nước mà không từ bỏ các đồng minh truyền thống ở nước ngoài như Ukraine và Israel. Nhưng trong Đảng Cộng hòa ngày nay, những quan điểm diều hâu, lỗi thời đó dường như đang được duy trì nhờ một nhóm nhỏ các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện có tư tưởng truyền thống. Họ ngày càng lạc nhịp với các nhà lãnh đạo tư tưởng và cử tri sơ bộ với chủ thuyết nước Mỹ trên hết của giáo chủ MAGA.
Có thể nói, Nikki Haley đã thành công khi đánh thức những đảng viên Cộng hòa vừa không làm mích lòng những người trong phong trào MAGA và khả năng Nikki Haley có thể được đảng Cộng hòa bầu chọn cũng được xem là khá cao.
Đối với bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào khác của Trump, như Ron DeSantis hay Vivek Ramaswamy, Mike Pence, những người đã ngần ngại hay không có đủ can đảm, khéo léo như Nikki Haley. Vấn đề nan giải cũng chính là vấn đề đang gây khó khăn cho các đảng viên Đảng Cộng hòa trên toàn quốc, đó là Đảng Cộng hòa chưa bao giờ thừa nhận gian lận bầu cử từ Trump, bởi vì ban lãnh đạo đảng Cộng hòa đã thẳng thắn chấp nhận những lời dối trá và ảo tưởng của Trump rằng ông ta là người chiến thắng thực sự. Đó là một trong những lý do chính khiến đảng Cộng hòa không thể thay đổi đường lối sau nhiều kỳ bầu cử đáng thất vọng liên tiếp. Cả đảng Cộng hòa đang xoay quanh sự thất bại năm 2020 của Trump với một ảo tưởng, Trump vẫn còn khá mạnh để giành được quyền lực một lần nữa.
Sau năm 2016, đảng Dân chủ có cách tiếp cận ngược lại. Họ đã cố gắng tìm kiếm sự phù hợp giữa các chính sách và tính cách của cử tri, điền này có thể đảo ngược vận mệnh đang suy giảm của Đảng Dân chủ ở các khu vực ngoại thành và nông thôn. Đảng Dân chủ đang cố gắng giới thiệu đến các cử tri rằng ứng cử viên tiếp theo của đảng Dân chủ có đủ sức hấp dẫn với tầng lớp lao động da trắng, và dễ dàng dẫn đến việc ứng cử thành công của Joe Biden một cách chắc chắn.
Điều quan trọng là, sự đề cử đó không nhất thiết thể hiện sự đồng thuận trong toàn đảng Dân chủ như nhà khoa học chính trị Seth Masket của Đại học Denver đã viết trong cuốn “Learning From Loss” (tạm dịch là học hỏi từ sự thất bại). Nhiệm kỳ tổng thống đã khiến những người trong đảng Dân chủ và cuối cùng là cử tri sơ bộ cùng “đi theo một công thức đã từng có hiệu quả trong quá khứ” trước sự lựa chọn tìm ra một người ít tệ nhất trong những kẻ tệ hại nhất.
Riêng đối với những người trong nội bộ Đảng Cộng hòa muốn rời bỏ Trump nhưng lại không có cơ hội bởi áp lực đến từ số đông hơn nên họ đã phải đồng ý, một cách vui vẻ hoặc miễn cưỡng với nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử và những lời dối trá của Trump. Họ vẫn kiên định tin tưởng vào sự vĩ đại của Trump và cho rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp khỏi tay ông ta bất kể sự thật là Trump mới chính là kẻ gian lận. Nhưng khi cuộc tranh luận bắt đầu, Trump đã bỏ lỡ cơ hội này và đó chính là lúc Nikki Haley xuất hiện.
Nikki Haley là một người đàn bà khôn khéo đang tiếp cận vấn đề từ góc độ duy nhất có ý nghĩa trong cố gắng đánh bại Trump thay vì trở thành người đồng hành cùng tranh cử của ông ta.
Cựu đại sứ Liên hiệp quốc đã nhận được sự ủng hộ lớn nhất sau cuộc tranh luận, tăng 5 điểm phần trăm từ 2% lên 7% trong đảng Cộng hòa và tăng từ 2% lên 9% ở những cử tri trên 50 tuổi sau cuộc tranh luận và bà ấy đang đưa ra một trường hợp bảo thủ thực dụng để trở thành một nữ tổng thống Mỹ da màu đầu tiên.
Bước nhảy vọt này rất khiêm tốn vì nó vẫn khiến Haley chỉ có được một chữ số. Nhưng theo một cuộc thăm dò do The Washington Post và Ipsos thực hiện vào thứ Năm tuần trước, các cử tri đã bị thuyết phục ít nhất hãy nhìn và nghe bà ấy lần thứ hai. Theo cuộc khảo sát, “Trước cuộc tranh luận, 29% cử tri sơ bộ của Đảng Cộng hòa đã theo dõi cuộc tranh luận cho biết họ đang cân nhắc bỏ phiếu cho bà ấy và con số đó đã tăng lên 46% sau cuộc tranh luận.”
Nikki Haley đã thu hút sự chú ý của công chúng khi là người đầu tiên tấn công Trump từ bên phải. Điều này khiến mọi người ngạc nhiên, thể hiện lòng dũng cảm và xóa tan quan điểm cho rằng bà ấy chỉ đang tranh cử chức phó tổng thống, đứng chung liên danh với Trump.
Nikki Haley là người thường xuyên trích dẫn câu nói của Margaret Thatcher rằng: “Nếu bạn muốn điều gì đó được nói ra, hãy hỏi một người đàn ông. Nếu bạn muốn điều gì đó được thực hiện, hãy hỏi một người phụ nữ”. Bất kể bà Nikki Haley là người phụ nữ duy nhất trong cuộc tranh luận nhưng tên tuổi, kinh nghiệm chính trường, khí chất và quan điểm chính sách của bà có thể giúp thu hẹp khoảng cách giới tính ngày càng gia tăng trong những năm gần đây.
Đã đến lúc đảng Cộng hòa coi trọng Nikki Haley và là sự thay thế khả dĩ chấp nhận được cho một ứng viên đang dẫn đầu trong đảng nhưng lại là một tên tội phạm đang chờ xét xử?
Cảnh báo rõ ràng ở đây là tất cả những điều này sẽ khiến Nikki Haley có thể trở thành ứng cử viên sáng giá để đánh bại Joe Biden nếu bằng cách nào đó bà ấy giành được đề cử của Đảng Cộng hòa.
Lời kết:
Con số ủng hộ và mức tài trợ của Nikki Haley đang tăng lên sau cuộc tranh luận khi những tác động từ những rắc rối pháp lý của Trump trở nên rõ ràng hơn và khi các nhà tài trợ nhận ra rằng Ron DeSantis, chú ngựa non háu đá đang chuốc lấy thất bại, Mike Pence không có đủ lực hấp dẫn công chúng, Chris Christie quá mạnh mẽ và làm mích lòng phong trào MAGA, Tim Scott thì còn quá ngây thơ, không thu hút được bởi cách nói chuyện nhạt nhẽo và Ramaswamy là một anh chàng cowboy tập sự, chỉ lấy được ít tiếng vỗ tay từ những người quen biết. Và, chỉ có Nikki Haley với phong thái chững chạc, từ tốn đang dần đánh Trump từng cú chắc nịch và được đảng Cộng hòa hài lòng hơn.
Ít ra, không phải là một nam giới, thì đảng Cộng hòa của năm 2024 vẫn có thể đưa ra một khuôn mặt nữ giới làm ứng viên đại diện chăng? Liệu Nikki Haley có thể sẽ là đối thủ thách thức nhất của Joe Biden hay chăng?
Có thể lắm, trong chính trị, bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra cả, Donald Trump vẫn có thể chết dưới tay một người đàn bà da màu khôn khéo, thông minh.
Trước đây, tôi đã từng nói, có thể Ron DeSantis sẽ là kẻ nguy hiểm đối với Joe Biden, nhưng ở thời điểm này, tôi xin đưa ra một nhận định khác, đối thủ nguy hiểm của Joe Biden sẽ không phải là Donald Trump, cũng không phải Ron DeSantis mà có thể đó là một người đàn bà da màu, nhân vật dễ gây bất ngờ nhất, Nikki Haley.
Nếu Nikki Haley có thể chứng tỏ bản thân bằng cách mô tả Trump là người đã thua Biden hợp pháp mà còn chứng tỏ bà ấy cũng là một người bảo thủ thực sự như bất kỳ ứng cử viên nào khác — thì đó là con đường dẫn đến thành công.
Translated & Summarized
Việt Linh