Liệu Donald Trump có còn giữ được thần thái của mình trong đám đông MAGA hay không trong khi đối thủ sống trong cùng tiểu bang với ông ta, Ron DeSantis đang đứng hiên ngang tay chèo chống con thuyền đầy tham vọng thẳng tiến về Washington, DeSantis thực hiện hết cuộc tấn công văn hóa này đến cuộc tấn công khác, cộng với việc cựu Thống đốc South Carolina Nikki Haley tham gia cuộc đua đã thu hút rất nhiều sự chú ý và có vẻ như những người quen cũ của Trump và những cử tri ủng hộ Đảng Cộng hòa không hề nao núng trước ảnh hưởng èo uột còn lại của Donald Trump.
Chu kỳ này đang hình thành rất khác so với mọi Chu kỳ bầu cử lần này rất đặc biệt, khi có vẻ như gần một nửa các Thượng nghị sĩ đang vận động tranh cử tổng thống. Năm 2016, các ứng viên của GOP chỉ có các thượng nghị sĩ – Marco Rubio, Ted Cruz của Texas, Rand Paul của Kentucky và Lindsey Graham của South Carolina thì lần này, không ai trong số những người này bày tỏ sự quan tâm đến việc chạy đua trong chu kỳ này. Nhưng, ngược lại, một nhóm thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa mới lại hào hứng với cuộc đua, đó là Rick Scott của Florida, Josh Hawley của Missouri, Tom Cotton của Arkansas và Joni Ernst của Iowa.
Những hầu như tất cả những người họ đều có cùng một nhận định đó là, họ tự cho họ vẫn còn trẻ, vẫn còn thời gian và cơ hội, và cũng vì năm 2024, nếu tranh cử, họ sẽ phải đối mặt với một tổng thống đương nhiệm của đảng đối lập và một cựu tổng thống người cùng đảng, vì vậy về mặt lịch sử bầu cử, đây là một cuộc đua với những đối thủ nặng ký.
Khi chuẩn bị bước vào cuộc đua, Donald Trump được cho là đã bị rung chuyển, quay cuồng như một võ sĩ quyền anh hết thời, không còn sức để đụng trận, một võ sĩ đa thực sự qua thời kỳ đỉnh cao.
Điều đó có đúng không quý vị? Và nếu đúng, thì điều đó có quan trọng không?
Những người ủng hộ Trump đang băn khoăn không biết rằng liệu sự ủng hộ của họ dành cho ông ta có còn xứng đáng và đủ lực để giúp đưa ông ta chạm đến chiến thắng bùng nổ như trong năm 2016 nữa hay không?
Washington Post đã phỏng vấn khoảng 150 người hâm mộ Trump ở năm bang bầu cử then chốt để tìm hiểu, để đo nhiệt độ của những người Mỹ thực thụ này. Thì kết quả thật đáng thất vọng, những người này vẫn yêu mến Donald Trump nhưng “đang trở nên ít ủng hộ hơn” vì họ tin rằng ông ta không phải là người tốt nhất để “đưa đảng Cộng Hòa tiến lên” hay nói một cách khác, ông ta sẽ không thể chạm tay đến chiến thắng một lần nữa, đa số đều tin như vậy.
Một khi niềm tin bị hao mòn, thì họ sẽ không thể dồn phiếu cho người mà họ đã mất niềm tin, chứ không phải họ từ bỏ hay ghét bỏ ông ta, vẫn thích, vẫn theo dõi nhưng để ủng hộ cho một cuộc tái tranh cử thì không.
Sự khác biệt đó đang định hình lại cơ sở của Đảng Cộng hòa khi cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống năm 2024 bắt đầu. Sự phân đôi MAGA so với RINO đã xác định GOP trong phần lớn sáu năm qua ngày càng lỗi thời.
Có hai thành phần quan trọng:
Thành phần thứ nhất là những đảng viên Cộng hòa vẫn kiên quyết phản đối Donald Trump tái tranh cử, mà đại diện tiêu biểu là những Thượng nghị sĩ tại Thượng viện liên bang.
Đảng Cộng Hòa sẽ có một cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống mở vào năm 2024 và Thượng viện có rất nhiều chính trị gia tham vọng và tự tin, nhiều người được cả nước ủng hộ và hầu như không giấu giếm nguyện vọng với chiếc ghế Tổng thống. Tuy nhiên, gần như tất cả những người họ đều không ủng hộ Trump như trong năm 2020.
Và thành phần thứ hai là những người ủng hộ Trump, dù họ vẫn thích ông ta vì những khía cạnh riêng tư nào đó nhưng cả hai thành phần này đều không muốn ông ta trở thành ứng cử viên tiếp theo của đảng Cộng Hòa, quan trọng nhất là khả năng được chọn làm ứng viên của đảng Cộng Hòa xem ra khá thấp.
Cả hai thành phần này đều không chắc ông ta có thể giành chiến thắng vì tâm trí của mọi người đã bị một nhân tố mới, trẻ hơn, ít tai tiếng hơn, có học thức hơn và khôn ngoan, tính toán hơn lộ rõ ý định sẽ tham gia cuộc đua đầu độc tư tưởng họ với việc phân định một sự so sánh giữa già và trẻ, mạnh và yếu, tài chính dồi dào hay eo hẹp, nhận được sự chống lưng từ giới tinh hoa chính trị hay bị tẩy chay, ruồng bỏ, chính những yếu tố này đã đẩy những người ủng hộ Trump ra ngày càng xa.
Vì vậy, nhiều người trong số họ đang tìm đến Ron DeSantis, người mà họ nghĩ có thể thu phục những người ôn hòa và độc lập tốt hơn Trump.
Có thể dễ dàng nhận thấy rõ sự háo hức của nhiều người thuộc thành phần ủng hộ Trump cuồng nhiệt bao lâu nay trên các phương tiện truyền thông khi họ công khai coi DeSantis là người kế vị của Trump.
Tuy nhiên, vẫn còn một chút an ủi cho Trump, đó là vẫn có một số người trung thành bất chấp, những người thề quyết sống chết cùng giáo chủ, tôi nghĩ trong số này chắc đa phần là mấy ông bà, anh chị Mít vàng cuồng Trump nhà mình, u mê sùng bái, thần thánh hóa giáo chủ, khiến họ có một quyết định là chỉ bỏ phiếu cho Donald Trump chứ không thể là ai khác, đây có thể được biểu dương là lòng trung thành mù quáng, tuyệt đối.
Đây là những người đưa ra lời đe dọa sẽ nằm nhà, sẽ không tham gia cuộc bầu cử nếu Trump không được đề cử và rõ ràng, họ cũng không phải thuộc thành phần sẽ dễ dàng chấp nhận rằng Trump thua cuộc và dồn phiếu cho người sẽ đánh bại Trump.
Không biết có bao nhiêu người trong số những người này nhưng đây là một số lượng không nhỏ đủ khiến cho giới lãnh đạo cao cấp của đảng Cộng Hòa sợ hãi.
Có thể thấy rõ sự háo hức của giới truyền thông khi họ xem DeSantis là người đương nhiên thay thế Trump, ngay cả khi họ hoàn toàn hiểu sai vấn đề.
DeSantis đang nghiêng hẳn về các cuộc chiến văn hóa, giống như Trump đã làm, nhưng thủ đoạn Trumpist thông minh nhất của DeSantis là một chiến lược được xác định bởi cựu chiến lược gia Steve Bannon, đó là “Đối lập thực sự với các phương tiện truyền thông bằng những cuộc chiến kỳ lạ, chưa có ai từng làm”.
Bản chất không ngừng đánh phá của DeSantis là những cuộc tấn công mới mỗi ngày vào một hoặc nhiều kẻ thù được chỉ định của đám đông MAGA, tạo ra cảm giác mất phương hướng gần như áp đảo những chiêu trò của Trump.
Để xem liệu DeSantis có thể chạy theo kịp tốc độ và vượt qua Trump để sở hữu những kẻ nói dối theo cách khiến những người ủng hộ Trump cảm thấy hài lòng về bản sao của Trump có thể được họ thừa nhận. Chính lúc đó, là chính xác thời điểm Trump sẽ bị đám MAGA cho ra rià và DeSantis sẽ hớp hồn những con cừu đi theo tiếng chuông của người chủ chăn mới, lãnh lót hơn, ngân vang hơn, vui tai hơn.
Các cuộc thăm dò đang diễn ra khắp nơi và vẫn chưa thực sự cho chúng ta thấy nhiều điều ngoại trừ việc Donald Trump sẽ không được đề cử nhờ sự tung hô, điều này có nghĩa là sự lựa chọn của giới tinh hoa chính trị đảng Cộng Hòa trong năm 2024 sẽ không hoàn toàn bị phụ thuộc vào những tiếng vỗ tay, tung hô rời rạc của vài trăm con người ở mỗi điểm biểu tình chính trị.
Những diễn biến tiêu cực này rõ ràng khiến Trump cảm thấy thất vọng nhưng cũng gần như chắc chắn đã mài giũa thêm bản năng sinh tồn của Trump. Ông ta là một mẫu người biết cách thích ứng với mọi hoàng cảnh dù có bị ghét bỏ, tẩy chay, xa lành nhưng có lẽ ông ta đã nghĩ trước đến cách phản ứng với thất bại.
Và một điều rõ ràng là các đối thủ của Trump dường như không có mấy người chuẩn bị tốt để chống lại ông ta.
Giới tinh hoa của Đảng Cộng Hòa, những người muốn có một giải pháp thay thế khả thi cho Trump, phần lớn đã nhắm đến Thống đốc Florida, Ron DeSantis , người mà họ tin rằng, sẽ tuyên bố tham gia cuộc đua trong năm 2024.
Riêng về phía Đảng Dân chủ, với việc Tổng thống Joe Biden gần như chắc chắn sẽ tái tranh cử, các đối thủ cũ của ông tại Thượng viện đang ủng hộ việc tái đắc cử của ông.
Lời kết:
Cuộc bầu cử lần này sẽ cho người Mỹ thấy một điều chắc chắn rằng chỉ cho đến khi nào, Trump tự nguyện rời bỏ chính trị vì tuổi già, lẩn thẩn, đau bệnh, nếu không thì chắc chắn đảng Cộng Hòa sẽ không định hướng lại đảng để thoát khỏi ông ta.
Trump có thể không còn là một tay dũng sĩ tràn đầy sức lực để tung hoành ngang dọc giang hồ, nhưng dưới trướng ông ta vẫn còn một đoàn âm binh hùng hậu và đáng sợ, là lực lượng mà đảng Cộng Hòa vẫn còn phải cần đến để mưu cầu chiến thắng trong hầu hết các trận đánh lớn nhỏ khác nhau.
Việt Linh 27.02.2023