Walter Shapiro
Việc đóng cửa chính phủ sắp xảy ra, bốn phiên tòa xét xử Trump sắp tới và bầu không khí rối loạn tại Hạ viện Cộng hòa — mọi thứ sắp trở nên rất tồi tệ đối với đảng Cộng hòa.
Đảng Cộng hòa đang nhanh chóng trở nên hỗn loạn, mất kiểm soát từ việc thể hiện lý thuyết hỗn loạn trong Hạ viện cho đến việc quỳ lạy trước giáo chủ Mar-a-Lago Donald Trump trong cuộc đua tổng thống. Đảng Cộng hòa không thể nắm bắt được cách chơi trò chơi chính trị. Họ đã quên rằng tất cả chỉ là làm sao để giành được chiến thắng vang dội và hợp pháp trong các cuộc bầu cử chứ không phải phục vụ cho những ảo tưởng buông thả của phe cánh hữu trong đảng.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Vâng, thưa quý vị, làm tin tức, tôi không hề muốn che giấu tình trạng ảm đạm hiện tại của đảng Dân chủ. Tôi biết, mọi cuộc thăm dò sớm cho thấy cuộc đua tổng thống đang thực sự gay cấn giữa Joe Biden và Donald Trump đều gây ra sự hả hê hay hoảng loạn cho bên này hay bên kia.
Và, hôm nay tôi muốn nói đến một cuộc thăm dò đáng lo ngại của Washington Post -ABC News được công bố vào cuối tuần qua cho thấy Trump đang dẫn trước 10 điểm một cách khó tin, mà ngay cả tờ Washington Post cũng phải thừa nhận rằng “có lẽ là một ngoại lệ khó tin xảy ra”.
Trước hết, chúng ta điểm qua bản đồ tranh cử của Thượng viện cho năm 2024 thực sự rất khó khăn, với việc đảng Dân chủ cần bảo vệ các ghế ở các tiểu bang có tỷ lệ ủng hộ Trump như West Virginia, Montana và Ohio. Mặc dù kết quả của cuộc đấu tranh giành quyền kiểm soát Hạ viện năm 2024 có thể phụ thuộc vào các quyết định của tòa án về việc tái phân chia khu vực, nhưng với tình hình trước mắt, cho thấy có nhiều ghế do đảng Dân chủ nắm giữ ngang bằng với số ghế của đảng Cộng hòa.
Quan điểm thông thường cho rằng năm 2024 sẽ tái diễn các cuộc bầu cử gần đây, với cuộc đua tổng thống xoay quanh bảy tiểu bang đang gặp khó khăn trong Cử tri đoàn trong khi quyền kiểm soát Quốc hội có thể phụ thuộc vào một số ít ghế. Thực tế là một bản đồ thuận lợi mang lại cho Đảng Cộng hòa ở Thượng viện một lợi thế và Đảng Dân chủ Hạ viện có một chút lợi thế. Trong khi đó, cuộc chiến giành chức tổng thống trông giống như một cuộc lật đổ hoàn toàn.
Nhưng hãy để tôi đưa ra một quan điểm trái ngược hoàn toàn, đây không phải là một dự đoán: Có thể sự tự hủy hoại của Đảng Cộng hòa sẽ đưa nền chính trị Mỹ quay trở lại như thời kỳ vàng son trước đây. Và tôi cũng rất thẳng thắn không che giấu hay cố tình giảm thiểu những bất lợi của đảng Dân chủ với các vấn đề tiềm ẩn như tuổi tác của Tổng thống Biden, sự nhiệt tình ngày càng giảm của các cử tri Da đen và Tây Ban Nha cũng như sự hoài nghi về thành tích kinh tế của tổng thống, nhưng có thể thấy rằng những cử tri độc lập đã bừng tỉnh sau một giấc ngủ sâu nhờ vào những tiếng chuông hỗn loạn của những đảng viên Cộng hòa sẽ là thành phần quan trọng nhất tạo nên sự bất ngờ trong năm 2024 bất kể những kết quả thăm dò hiện nay.
Mọi thứ đang trở nên tồi tệ đối với Kevin McCarthy, ông ta đã mất quyền kiểm soát thành phần cực đoan trong đảng của ông ta, sự việc được xem như một người trông coi vườn thú bị các con vật nhốt trong lồng. Việc chính phủ đóng cửa hầu như không thể tránh khỏi vào ngày 1 tháng 10 mà còn có rất ít bằng chứng cho thấy Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đang cố gắng làm bất cứ điều gì để ngăn chặn điều đó, đặc biệt là khi họ thậm chí còn không phê duyệt ngân sách của Ngũ Giác Đài. Kể từ năm 1995, Đảng Cộng hòa đã gây ra ba đợt chính phủ đóng cửa, và tất cả đều kết thúc bằng sự rút lui toàn diện của Đảng Cộng hòa và số lượng thăm dò ảm đạm đến ngay sau đó. Lần này, phe nổi dậy của House Freedom Caucus thậm chí không có một loạt yêu cầu rõ ràng nào mà chỉ là cơn thịnh nộ. Họ thậm chí hầu như không nói suông về những lời biện minh trước đây về việc đóng cửa, cụ thể là nhu cầu hạn chế chi tiêu liên bang. Thêm vào đó là nỗ lực luận tội Biden bị những người độc lập khinh miệt, và Kevin McCarthy đang trên đà có thể sẽ được ghi vào lịch sử là Chủ tịch Hạ viện có thời gian tại chức ngắn nhất.
Các đảng viên Đảng Cộng hòa tại Thượng viện, dưới sự lãnh đạo của Lãnh đạo thiểu số 81 tuổi ốm yếu Mitch McConnell, họ không quan tâm đến việc đóng cửa chính phủ hoặc từ bỏ hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Nhưng để so sánh một cách công bằng thì phía đảng Cộng hòa tại Thượng viện cũng đang lâm vào thế khó khi không thể đào thãi nhà lãnh đạo 81 tuổi của họ, qua vài lần xuất hiện hành động vô thức, đứng yên như trời trồngg trước công chúng của Mitch McConnell, điều này khiến cho ông Biden ở độ tuổi 80 có vẻ trẻ trung hơn khi so sánh.
Đối với một đảng chính trị lớn như đảng Cộng hòa lâu nay có truyền thống ủng hộ quân đội thì giờ đây họ đang hành động mâu thuẫn, họ không thể chê trách gì đảng Dân chủ là yếu kém về an ninh quốc gia, khi họ tạo nên thảm họa chính phủ đóng cửa đồng nghĩa với việc hai triệu quân nhân sẽ nhận được tiền lương chậm trễ.
Và một điều nữa mà tôi nghĩ rằng, không phải ai cũng nhìn ra một đảng Cộng hòa dường như đã quyết tâm trở thành đảng chính trị lớn đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ đề cử một ứng cử viên tổng thống không được lòng dân, người đang phải đối mặt với bốn cáo trạng hình sự riêng biệt và 91 cáo buộc trọng tội.
Nếu đảng Cộng hòa không thần phục Trump bệnh hoạn quá mức như hiện nay, thì có thể cuộc bầu cử xem ra sẽ hợp lý hơn, khi đảng Cộng hòa có thể đưa ra các gương mặt trẻ trung hơn, chẳng hạn như Nikki Haley, Tim Scott hay Chris Christie, những ứng viên này đều không bị công tố viên điều tra ở bất cứ đâu, không đang phải nhận cáo trạng nào. Nhưng, thay vào đó, đảng Cộng hòa lại đang cố gắng đặt cược vào chức vụ tổng thống dựa trên quan điểm điên rồ rằng các cử tri độc lập sẽ bị thu hút bởi cảnh tượng một cựu tổng thống đứng trước các tòa án, hiên ngang, không sợ chết như một vị tướng đứng trước phiên xử trảm.
Mặc dù khó dự đoán lịch trình xét xử, nhưng sẽ phù hợp nếu Đại hội Đảng Cộng hòa ở Milwaukee lên đến đỉnh điểm với bản án có tội của Trump. Trong mọi trường hợp khác, có khả năng người đang dẫn đầu tấm vé của Đảng Cộng hòa vào năm 2024 sẽ bước vào những tuần cuối cùng của chiến dịch tranh cử sau khi bị kết án ít nhất một trọng tội.
Tất cả những điều này sẽ đưa chúng ta đến với Tòa án Tối cao mà tôi tạm gọi đây là một chi nhánh Tư pháp của đảng Cộng hòa thì đúng hơn. Tuần trước, ProPublica tiết lộ rằng Clarence Thomas vô đạo đức đã từng là diễn giả bí mật tại các hội nghị tài trợ của mạng lưới Koch, mạng lưới đã chi hơn 60 triệu đô la để hỗ trợ các ứng cử viên GOP trong chu kỳ bầu cử vừa qua. Và, dĩ nhiên, làm diễn giả nói sùi bọt mép như Thomas sẽ không phải ra về tay không là điều đương nhiên.
Các thẩm phán như Clarence Thomas và Samuel Alito thường công khai chứng tỏ họ hết lòng ủng hộ các chính sách của đảng Cộng hòa không cần giấu diếm nhưng đó chính là đòn “gậy ông đập lưng ông” vào chính đảng của họ. Kể từ kỷ nguyên Dân quyền, không có quyết định nào của Tòa án Tối cao có tác động chính trị lâu dài như quyết định Dobbs năm 2022 lật ngược Roe v Wade. Và tất cả các dấu hiệu cho thấy quyền phá thai sẽ tiếp tục khơi dậy sự phản kháng và con số cử tri đi bỏ phiếu của đảng Dân chủ.
Một vụ kiện chưa được công bố rộng rãi, nhưng gần như chắc chắn sẽ được tòa án quyết định trước khi nhiệm kỳ hiện tại của nó kết thúc vào tháng 6 tới, có thể khiến cuộc chạy đua quyền phá thai trở thành tiêu đề quan trọng của báo chí. Liên minh Y học Hippocrates kiện FDA có thể cho phép đa số các thẩm phán bảo thủ của Tòa án Tối cao hủy bỏ sự chấp thuận y tế của chính phủ đối với thuốc phá thai mifepristone. Ngay cả khi tòa án không thực hiện bước đi cực đoan là cấm thuốc phá thai, các cơ quan lập pháp của các tiểu bang do Đảng Cộng hòa thống trị gần như chắc chắn sẽ tiếp tục thúc đẩy các biện pháp cực đoan như ra dự luật cấm phụ nữ có thai đi ra ngoài tiểu bang để phá thai.
Lời kết:
Đảng Cộng hòa ngày nay đã trở thành một giáo phái cuồng tín đến mức hầu hết những người chỉ trích nội bộ – đặc biệt là những người theo Đảng Cộng hòa không bao giờ Trump (thường gọi là Never Trumpers)- trên thực tế đã rời bỏ đảng. Hơn một năm kể từ cuộc bầu cử năm 2020, đảng Cộng hòa có thể cảm thấy còn rất ít cử tri Cộng hòa tham gia và ủng hộ họ trong các cuộc biểu tình chính trị thưa thớt.
Việc chính phủ đóng cửa kéo dài, một phiên tòa xét xử Trump hoặc một phán quyết mới về quyền phá thai có thể nhanh chóng thay đổi phương thức tranh cử đó — và không đảng chính trị lành mạnh nào muốn liên tục thua trong chu kỳ tin tức trước cuộc bầu cử tổng thống.
Đảng Cộng hòa cũng không là ngoại lệ, dĩ nhiên họ không muốn thua, nhưng những chính sách cực đoan không được lòng dân, sự đấu đá hỗn loạn trong nội bộ đảng và các bản án của ứng viên dẫn đầu sẽ khiến họ phải nhận thất bại cay đắng trong năm 2024. Không thể khác được.
Translated & Summarized
Việt Linh