Vào tối thứ Bảy, Donald Trump đã bước lên sân khấu tại CPAC và đã nói rất rõ về quan điểm chính trị của ông ta hoàn toàn khác với chủ trương đã được xác định trong nhiều thế hệ trước.
Cần phải xác định rõ, Donald Trump không hề là một đảng viên Cộng hòa chính hiệu, ông ta không quan tâm đến bảo thủ hay cấp tiến là gì cả, không quan tâm đến tiếng tăm tốt hay xấu cho một đảng Cộng hòa, không quan tâm đến tương lai và sự tồn vong của đảng chính trị lớn nhất nhì của nước Mỹ, mà điều ông ta quan tâm là ông ta được mang danh nghĩa là một đảng viên Cộng hòa, đạt được chiếc vé ứng viên Tổng thống của đảng Cộng hòa để tiến bước trên con đường danh vọng cho bản thân và chạy thoát khỏi những lưới bủa vây của luật pháp từ những hành động phạm pháp của ông ta.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Trump bây giờ là người không còn gì để mất, chính xác là như vậy, với số tuổi 76, dù có chiến thắng hay thất bại cho cuộc đua năm 2024, vài năm sau ông ta cũng xếp hàng lên đường bán muối theo quy luật tử sinh của con người, với cương vị là người lãnh đạo đảng Cộng Hòa với ảnh hưởng bao trùm như hiện nay, dưới tay có hàng đoàn âm binh nam nữ lớn nhỏ, trắng đen vàng nâu đủ cả, đến Bộ Tư pháp và luật pháp nước Mỹ còn không thể động đến ông ta trong hai năm qua, thì thời gian ngắn còn lại của một đời người sắp tới có gì quan trọng hơn giữa mất và còn, giữa thắng và thua nên ông ta chấp hết và sẵn sàng tung mọi đòn thù ra để tấn công một cách thô bạo, không khoan nhượng, không để cho đối thủ có cơ hội giơ hai tay xin đầu hàng.
Nhưng có một điều mà Trump đã nói khá rõ, đó là thúc đẩy cử tri Cộng hòa hãy chối bỏ quá khứ hào nhoáng của đảng Cộng hòa trước đây của George W. Bush, Richard B. Cheney, Jeb bush, Mitt Romney, Paul Ryan, ông ta thẳng thừng bác bỏ những thời đại khá ổn định của đảng Cộng Hòa. Nhưng hơn thế nữa, những gì Donald Trump đang cổ súy là thể hiện sự đảo ngược nhận thức về một GOP trước Thế chiến thứ hai, với một liều lượng hỗn hợp của cả chủ nghĩa dân túy và chủ nghĩa bảo thủ cổ điển.
Trump đã dành một phần khá lớn trong bài phát biểu của mình để bày tỏ sự bất bình và lên án các cuộc điều tra ông ta từ nhiều tiểu bang, gọi đó là những cuộc săn phù thủy.
Có lẽ sự thay đổi khó chịu nhất so với quá khứ là việc Donald Trump chế giễu viện trợ của Mỹ cho Ukraine, chỉ vài ngày sau khi quốc gia Đông Âu nhỏ bé nhưng kiên cường đánh dấu một năm cuộc xâm lược vô cớ của Nga.
Trong hơn nửa thế kỷ, chính sách đối ngoại can thiệp khá diều hâu—đặc biệt là đối với Nga—là một trong những nguyên tắc cơ bản của Đảng Cộng hòa. Nhưng qua cuộc tranh cử của Trump, đặc biệt là với những câu hỏi về những nỗ lực của Nga nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc đua tổng thống năm 2016 vẫn chưa có được những câu trả lời chính xác, công khai và rõ ràng trước công chúng Mỹ đã đặt ra câu hỏi này, rằng tại sao Trump lại tỏ ra cay cú với Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, tại sao Trump lại liên tục khen ngợi một tên cầm đầu cuộc xâm lược tàn ác, gây bao đau thương, đổ vỡ, mất mát của một quốc gia nhỏ và yếu hơn?
Qua bài phát biểu của Trump, với những cuộc tấn công gay gắt vào Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong suốt hội nghị kéo dài ba ngày từ các diễn giả như nữ dân biểu cực đoan Marjorie Taylor Greene (R-Georgia), đã cho thấy rõ rằng GOP đã chuyển sang chủ nghĩa biệt lập, nghiêng theo chiều hướng phát xít, độc tài nghiêm trọng như thế nào trong những năm gần đây. Luôn luôn với lịch sử thế giới, dân chủ và độc tài cũng như nước với lửa, trắng với đen, thiện và ác, cả hai không thể nào cùng tồn tại trong một đất nước hay một thể chế hay thậm chí bên trong suy nghĩ của một nhà lãnh đạo.
Trong bài phát biểu tại CPAC của mình, Trump đã so sánh viện trợ nước ngoài, chẳng hạn như nhiều hơn 75 tỷ đô la mà Chính quyền Biden đã cung cấp cho Ukraine và nếu dùng số tiền này cho một khoản đầu tư kinh doanh thì nước Mỹ sẽ được thưởng bằng cổ phần vốn chủ sở hữu. Ở một điểm khác trong bài phát biểu của Trump, ông ta gợi ý rằng viện trợ nước ngoài của Hoa Kỳ cho các nước nên gắn liền với ưu đãi thuế quan. Đây chính xác là những quan điểm, những tính toán mang hơi hướm làm ăn gian lận, lừa đảo của một tên gian thương luôn đạp trên luật pháp mà đi hơn 40 năm qua.
Có lẽ nhiều người trong chúng ta vẫn không thể quên những gì Trump nói trong bài phát biểu nhậm chức ngày 20 tháng 1 với lời chế nhạo, lên án hầu như mọi người mọi giới không thuộc đảng Cộng hòa, không cùng quan điểm chính kiến với ông ta, với lời kêu gọi những người ủng hộ ông ta hãy đứng lên chống lại giới tinh hoa chính trị và tài phiệt, gọi họ là những người theo chủ nghĩa Mác Lênin.
Lời kêu gọi theo chủ nghĩa dân túy của Trump không chỉ bắt nguồn từ phong cách chính trị hoang tưởng của Mỹ đã từng xác định phần lớn quyền của người Mỹ, nó còn bao gồm sự chế giễu những người bảo thủ tài chính, những người từ lâu đã muốn cắt giảm chi tiêu cho quyền lợi.
Trong một cuộc tấn công nhằm vào đối thủ có khả năng nhất là Thống đốc Ron DeSantis (R-Florida, người đã hỗ trợ ngân sách của Paul Ryan khi còn nắm giữ chức Chủ tịch Hạ viện, Trump đang tấn công cả Ron DeSantis và các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện hiện nay, cho rằng đó là những kẻ muốn tước bỏ những quyền lợi của người Mỹ, những người muốn phá hủy hệ thống An sinh xã hội và Medicare.
Vẫn còn một số yếu tố bảo thủ xã hội quen thuộc trong nhận xét của Trump, mặc dù chúng đã được chuyển thành liên minh Cộng hòa hiện đại từ các cuộc tranh luận của năm qua. Trong khi việc phá thai hiếm khi được đề cập trên sân khấu tại CPAC thì vấn đề hôn nhân đồng tính dường như là một chủ đề cơ hội để Trump lộ rõ là một kẻ phân biệt chủng tộc và giới tính gay gắt nhất, ông ta cho biết, nếu đắc cử, ông ta sẽ ký ngay một dự luật cấm các thủ tục chuyển đổi giới tính đối với trẻ vị thành niên, mà ông ta mô tả là “thiến hóa học và cắt bộ phận sinh dục“, lời hứa hẹn thô bỉ này đã nhận được những sự hoan nghênh nhiệt liệt từ trong phòng khiêu vũ với số lượng người tham dự chiếm chưa được phân nửa, với phía sau có rất nhiều ghế trống, ai không tin có thể lên internet để tìm xem những tấm hình với những hàng ghế trống phía sau.
Nói tóm lại, bài phát biểu của Trump giống như một chủ trương mới của Đảng Cộng hòa, là kêu gọi hội nghị chấp nhận chủ nghĩa Trump, chấp nhận một chủ nghĩa bảo thủ cực đoan mang hơi hướm độc tài, phát xít.
Trump phát biểu chỉ vài giờ sau bài phát biểu của cựu tổng thống Brazil Jair Bolsonaro, và những lá cờ Brazil có thể được phát hiện xen kẽ giữa đám đông với những chiếc mũ MAGA màu đỏ. CPAC ngày nay đã chứng tỏ là một hội nghị toàn cầu, vươn cái vòi bạch tuộc ra xa hơn khỏi nước Mỹ, CPAC đã tổ chức một sự kiện ủng hộ Viktor Orban ở Hungary vào năm 2022 và hợp tác với những người phủ nhận tội ác chiến tranh trong Thế chiến thứ hai ở Nhật Bản.
Không phải tất cả những điều này đều xa lạ với chính trị Hoa Kỳ—nhưng xét cho cùng, khẩu hiệu Nước Mỹ trên hết lần đầu tiên được sử dụng bởi những người theo chủ nghĩa biệt lập, những người đã chống lại Hoa Kỳ ủng hộ Đồng minh trong Thế chiến II trước trận Trân Châu Cảng.
Và có lẽ, Trump cũng không quên được bức tường biên giới giáp với Mexico, mà ông ta đã từ nói trước đây là Mexico sẽ trả tiền cho bức tường đó, tường đâu không thấy nhưng lần này Trump cũng hứa, nếu đắc cử sẽ quyết tâm xây cho được bức tường toàn bộ chiều dài biên giới, nhưng không nói đến là từ tiền túi của ông ta hay tiền của Mexico?
Qua cuộc khảo sát tại chỗ cho thấy Trump là lựa chọn hàng đầu để trở thành ứng cử viên của GOP vào năm 2024, với 62% ủng hộ. Theo sau ông ta là DeSantis với 20% và doanh nhân Perry Johnson, người đã tuyên bố sẽ tranh cử được 5%. Những người tham dự CPAC ủng hộ Kari Lake là người bạn tranh cử nên đứng cùng liên danh với Trump.
Lời kết:
Nhưng xu hướng chính trị đen tối, cực đoan và phân biệt chủng tộc này đang hiện diện và phát triển từng ngày bên trong đảng Cộng hòa.
Liệu những đảng viên Cộng hòa, các cử tri Cộng hòa và các cử tri độc lập sẽ dồn phiếu cho một đảng viên Cộng hòa mang trong đầu những tư tưởng cực đoan này hay không. Tôi nói đến những lá phiếu, thưa, đúng như vậy, vì tôi nghĩ trong những người họ, da trắng có, đa đen, da nâu, da vàng đều có, họ đều có những người thân, anh em, bè bạn là người trong cộng đồng LGBT, họ là những người có nước da không giống như những kẻ da trắng tự cho họ là thượng đẳng, họ sẽ bị chà đạp, bị phân biệt đối xử, bị tước đoạt bất kể họ là những đảng viên hay cử tri Cộng hòa, khi những người chủ trương da trắng thượng đẳng xuống tay, thì không có ai là ngoại lệ.
Câu hỏi đặt ra là những người dự định bỏ phiếu cho đảng Cộng Hòa sẽ nghĩ gì vào năm 2024.
Việt Linh 06.03.2023