Jonathan Chait
Để giải thích lý do tại sao chiến dịch tranh cử tổng thống của Ron DeSantis đang chùn bước và gần như rơi vào thảm họa thất bại. Có thể nói tóm gọn một câu ngắn rằng những khó khăn của DeSantis là do quyết định chê bai Donald Trump chứ chưa phải tấn công.
Hãy nhớ rằng việc ủng hộ Trump đi kèm với những cái giá không bao giờ giống như việc ủng hộ George W. Bush, John McCain hoặc Mitt Romney. Những người ủng hộ Trump luôn mất tình bạn. Anh chị em ngừng nói chuyện với nhau. Có những bậc cha mẹ mà con cái đã từ chối họ, và có những ông bà sẽ không bao giờ gặp lại con cháu của mình vì họ đã đứng về phía Donald Trump.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Mọi đảng viên Cộng hòa đều có những câu chuyện đáng buồn giống nhau này. Mọi đảng viên Cộng hòa đều biết những người Cộng hòa khác có những câu chuyện đáng buồn giống nhau. Và với những người đồng hương của tôi sống tại Mỹ, họ cũng chẳng khá hơn, họ cũng mang những nỗi buồn giống những đảng viên và cử tri Cộng hòa, cũng vướng vào những câu chuyện chia rẽ, từ mặt nhau, chối bỏ nhau cũng vì theo cuồng Trump và chống Trump.
Trước khi Trump tuyên bố ra tranh cử, nhiều đảng viên Cộng hòa đã coi DeSantis là người được yêu thích nhất để giành chiến thắng trong trận sơ bộ. Ngày nay viễn cảnh đó dường như xa vời. Những người ủng hộ cũng như những người chỉ trích DeSantis đều cho rằng sự sụp đổ của chiến dịch DeSantis là do sự kết hợp giữa các sai sót về tổ chức và chiến thuật cũng như những hạn chế cố hữu trong phong cách ăn nói đáng lo ngại cũng như thái độ khinh thường con người nói chung của ông ta.
Trên thực tế, DeSantis đang cố gắng thực hiện một nhiệm vụ khó khăn hơn nhiều là thay thế người lãnh đạo của một giáo phái với những giáo dân đã quen với sự sùng bái một nhân vật duy nhất bao năm nay, giờ để thay đổi được tư duy, nhận thức của họ không phải là một điều đơn giản.
Vào năm 2016, Trump đã khiến những nhà tiên đoán chết lặng, những người cho rằng cơ sở bảo thủ được thúc đẩy bởi chủ nghĩa bảo thủ cực đoan và duy nhất, bằng cách áp dụng một loạt quan điểm không chính thống mà không phải chịu hình phạt thông thường. Bài học rõ ràng là các cử tri Đảng Cộng hòa quan tâm đến tác động đối đầu hơn là nội dung chính sách. DeSantis, tiếp thu kết luận này, đã đưa ra thái độ thù địch không ngừng đối với phe cánh tả, phe mà ông ta hứa sẽ làm nhục và tiêu diệt, sử dụng các phương pháp độc tài khi đắc cử để phá hủy đảng Dân chủ nếu cần thiết.
Nhưng hóa ra, cử tri Đảng Cộng hòa không chỉ khao khát chủ nghĩa đối đầu và sử dụng bạo lực mà còn phải có lòng trung thành với người lãnh đạo. DeSantis đơn giản đã không làm giống như vậy mà ông ta chỉ muốn lật đổ Trump, trở thành người thay thế, điều đó, trong thời điểm nay chưa thích hợp để thực hiện, nhưng DeSantis đã ra tay quá sớm, và ông ta phải nhận lấy sự thất bại.
Bằng chứng về sự sùng bái cá nhân có ở khắp mọi nơi trên đất Mỹ. Mike Pence hiện bị hầu hết các cử tri theo đạo Tin lành không đồng tình, vì ông đã từ chối hợp tác với âm mưu đảo chính của Trump đã bị những cử tri Tin lành xem đó là hành động bất trung, không giữ vững hệ tư tưởng cánh hữu.
Một thông tin nghe qua thì ai lại cảm thấy bình thường cho được, khi những cử tri Cộng hòa, những đảng viên Cộng hòa có suy nghĩ như thế này, qua phần thâu lượm tin tức của Ben Wallace của tờ New Yorker rằng những người được thăm dò ý kiến cho thấy 70% cử tri Đảng Cộng hòa sẽ đồng ý rằng việc chính phủ Biden ra lệnh phong tỏa lần nữa vì Covid là khủng khiếp, và họ sẽ quyết tâm chống lại đến cùng kể cả việc sử dụng bạo lực để phản kháng, nhưng nếu họ được thông báo rằng Trump đã đồng ý cho phép phong tỏa, thì hầu hết 70% cử tri đảng Cộng hòa sẽ tán thành. Chỉ riêng với thông tin này, chúng ta đã thấy sự sùng bái cá nhân của những cử tri đảng Cộng hòa, các thành phần MAGA thật sự khủng khiếp, khó tin nhất là trong thời đại văn minh phát triển tột bực như ngày nay. Có thể nói rằng, chỉ cần giáo chủ lên tiếng, thì dù có nhảy vào lửa hay nhảy xuống đường ray xe lửa, họ cũng sẵn sàng, tôi tin như vậy. Nên tôi cũng không lấy làm lạ cho lắm, khi trên trang web của Truyền hình Việt nam, những người Việt cuồng Trump luôn có những luận điệu tung hô giáo chủ như thần thánh, bác bỏ mọi cáo trạng và bảo vệ hết mình bằng những lời lẽ thật sự khó chấp nhận, khó tin nhất, nhưng chính mắt tôi đã đọc những lời nói đó, và chỉ biết nói rằng, những người họ thực sự đã bị tẩy não trạng sạch bóc, không còn thứ gì trong đầu cả.
DeSantis đã cố gắng chứng minh rằng đảng Cộng hòa sẽ tự chuốc lấy thất bại khi đặt các giá trị của mình hoàn toàn theo ý muốn bất chợt của một nhân vật bất xứng.
Ngay cả lời chỉ trích gián tiếp này cũng tạo ra phản ứng ngược, sự ủng hộ DeSantis đã rơi xuống mức thấp nhất, và nguyên nhân đến từ sự sùng bái cá nhân, khi họ cho rằng DeSantis đã xúc phạm đến giáo chủ thiêng liêng của họ, là người được Chúa sai xuống để chăn dắt họ, và chỉ có một người duy nhất.
Tất nhiên, sự sùng bái Trump hầu như không phải là một sự phát triển mới. Sai lầm của tôi là cho rằng giáo phái có thể được tạo ra bởi giới tinh hoa chính trị. George W. Bush có được sự sùng bái mạnh mẽ vào thời kỳ hoàng kim của mình. Các nhân vật truyền thông bảo thủ thường mô tả Bush bằng những thuật ngữ gần như tôn giáo, thần thánh. Họ cho rằng Bush là người được Chúa phái đến để lãnh đạo nước Mỹ vượt qua một cuộc chiến tranh thần thánh để bảo vệ nước Mỹ.
Nhưng khía cạnh nổi bật nhất của hiện tượng sùng bái George W. Bush là nó biến mất nhanh chóng. Năm 2006, sau Chiến tranh Iraq và nỗ lực tư nhân hóa An sinh xã hội thất bại đã làm giảm uy tín của ông, giới tinh hoa Đảng Cộng hòa đã nhanh chóng và tàn nhẫn loại bỏ George W. Bush. Các phương tiện truyền thông bảo thủ bất ngờ tung ra thông điệp rằng Bush rốt cuộc không phải là con trai thực sự của Reagan mà là một kẻ dị giáo đã phản bội chủ nghĩa bảo thủ.
Từ trải nghiệm này, niềm tin rằng lòng trung thành của Đảng Cộng hòa đối với một nhà lãnh đạo duy nhất có thể được chuyển giao nhanh chóng và dễ dàng từ đối tượng được tôn thờ này sang một đối tượng được tôn thờ khác. Và điều này chỉ đúng đến trước năm 2016, sau đó không còn đúng nữa. Rupert Murdoch đã dành một năm để cố gắng công khai xây dựng giáo phái DeSantis thông qua đế chế truyền thông của mình, nhưng sau cùng ông cũng phải cay đắng nhận ra rằng nút chuyển giao sự sùng bái cá nhân lãnh đạo đã không còn hoạt động, Donald Trump đã phá huỷ cách thức chuyển giao theo thông lệ và thời kỳ.
Lời kết:
Những người ủng hộ Trump đã chuyển từ việc thể hiện sự phục tùng trong kín đáo sang thực hiện sự sùng bái một cách mù quáng công khai. Rõ ràng, hành vi này không đại diện cho toàn bộ cử tri và đảng viên Cộng hòa nhưng chúng là những biểu hiện cực đoan của những gì đã trở thành hệ thống niềm tin thời hiện tại và sẽ còn tồn tại trong một thời gian khá dài sau này.
Đối với các ứng viên khác, kể cả Ron DeSantis, để đánh bại Trump trong một cuộc thi xác định xem ai có thể thúc đẩy các mục tiêu của đảng hoặc ý thức hệ một cách hiệu quả nhất là điều khó nhưng có thể đạt được. Nhưng rõ ràng là họ không thể đánh bại Trump trong cuộc chiến giành lấy ngôi vị giáo chủ của một tà giáo MAGA và những giáo dân Tin lành mù quáng cực độ.
Đơn giản là những thần dân MAGA và những cử tri Tin Lành chỉ nhận biết duy nhất một Donald Trump và tin Chúa đã sai Trump xuống để dẫn dắt họ, chưa biết là Trump sẽ đưa họ đi đâu, lên thiên đàng hay xuống vực thẳm sâu, nhưng họ bất chấp và bởi vì vị trí này là không ai có thể thay thế. Đây chính là lời giải cho bài toán bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa.
Translated & Summarized
Việt Linh