Trong một sân nhỏ của một trường học ở Bucha, nơi xảy ra một số hành động tàn bạo tồi tệ nhất do binh lính Nga gây ra trong chiến tranh, trẻ em Ukraine đã tụ tập hôm thứ Sáu để kỷ niệm ngày đầu tiên của năm học mới.
Các học sinh lớp một mặc áo sơ mi thêu trang phục Ukraina được gọi là vyshyvankas, với kiểu tóc gọn gàng và cầm bó hoa, ngập ngừng xếp hàng dọc theo một sân khấu ngẫu hứng. Nhiều bậc phụ huynh đang cố gắng kìm chế cảm xúc, mỉm cười vẫy tay giữa đám đông và liên tục chụp ảnh.
Nhưng bầu không khí lễ hội nhanh chóng thay đổi khi quốc ca Ukraine vang lên, sau đó là phút mặc niệm trang trọng để tưởng nhớ những người lính Ukraine đã hy sinh. Trên sân khấu, các em đứng lặng lẽ, trong khán giả, một số phụ huynh cũng lặng lẽ lau nước mắt.
“Chúng tôi không sợ chiến tranh hay tên lửa, bởi vì chúng tôi sẽ vượt qua mọi thứ!” một sinh viên năm cuối hét lên từ sân khấu.
Bầu không khí vui tươi xen lẫn nỗi buồn này tạo nên không khí bắt đầu năm học mới ở Ukraine.
Mặc dù nhiều trường học đang được cải tạo nhưng quá trình giáo dục ở đây vẫn chưa bình thường. Do các mối đe dọa hỏa tiễn liên tục và còi báo động không kích, học sinh buộc phải học một phần trong hầm tránh bom và học từ xa.
Nhiều trường học ở Ukraine thiếu khả năng cung cấp không gian an toàn cho tất cả học sinh, khiến họ phải khai triển mô hình học tập kết hợp. Theo cách tiếp cận này, học sinh luân phiên giữa việc học ở trường một tuần và ở nhà vào tuần tiếp theo. Điều này cho phép trẻ em thay phiên nhau để mỗi em có cơ hội tham gia các lớp học trực tiếp ít nhất hai tuần mỗi tháng.
Các trường học cung cấp các bài học trực tiếp, ngay cả trong mô hình kết hợp, đều có nơi trú ẩn riêng hoặc những nơi trú ẩn gần đó có thể được sử dụng.
Giám đốc khu vực châu Âu và Trung Á của UNICEF, Regina De Dominicis, cho biết các cuộc tấn công liên tục vào giáo dục bên trong Ukraine và tỷ lệ tuyển sinh thấp ở các nước sở tại đã khiến nhiều người trong số 6,7 triệu trẻ em từ 3 đến 18 tuổi ở Ukraine gặp khó khăn trong học tập.
Theo UNICEF, ở Ukraine, trẻ em đang bị mất khả năng học tập phổ biến ở ngôn ngữ Ukraine, khả năng đọc và môn toán do tác động tổng hợp của đại dịch COVID-19 và chiến tranh, dẫn đến năm thứ tư giáo dục bị gián đoạn.
Tại trường học ở Bucha, ngoại ô Kyiv, chỉ có học sinh lớp một, học sinh cuối cấp và phụ huynh tham dự lễ kỷ niệm ngày tựu trường hôm thứ Sáu để giảm thiểu đám đông.
Giám đốc trường Mykhailo Nakonechnyi nói với các em trong buổi lễ: “Chúng ta đang bắt đầu năm thứ hai trong điều kiện thời chiến”.
Ngôi trường đã được sửa chữa mái nhà đã bị hư hại do mảnh đạn trong giai đoạn đầu của cuộc chiến khi Bucha bị chiếm đóng. Bằng chứng rõ ràng về việc giết chóc và tra tấn xuất hiện sau khi quân Nga rút lui vào mùa xuân năm 2022.
Sau khi người Nga rời đi, cuộc sống ở ngôi trường hiện đang đào tạo hơn 1.700 học sinh này dần dần bắt đầu hồi phục. Cơ sở giáo dục này đã chào đón khoảng 200 trẻ em di tản trong nước từ các vùng Kharkiv, Kherson, Luhansk và Donetsk gần chiến tuyến.
Nakonechnyi nói ông lo ngại người Nga có thể tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine giống như cách họ đã làm vào mùa đông năm ngoái.
Ông nói: “Và trong những điều kiện này, chúng tôi không sẵn sàng giảng dạy,” đồng thời giải thích rằng trường thiếu đủ số lượng máy phát điện để đảm bảo quyền tự chủ trong thời gian mất điện.
Anna Chornobai, 16 tuổi, học sinh năm cuối, cho biết: “Học theo ca dễ quản lý hơn nhưng đó không phải là học thực sự.”
Cô mô tả cuộc chiến là một “thảm họa” đã làm thay đổi kế hoạch hiện tại và tương lai của cô. Trước cuộc xâm lược của Nga, cô đã có kế hoạch học thiết kế ở Kiev. Giờ đây, cô thấy khó tập trung và gặp khó khăn khi hoàn thành một bức vẽ duy nhất.
Cô nói: “Bây giờ tôi chỉ có một lựa chọn – ra nước ngoài và học ở đó vì ở đây có tiếng còi báo động chiến tranh và không kích”.
Nakonechnyi cũng đề cập đến khoảng 500 học sinh trong trường của ông đã chạy trốn chiến tranh sang các nước khác.
Việt Linh (Theo NBC News)