Chính phủ Mỹ ngày thứ Tư thừa nhận rằng hành động của một kiểm soát viên không lưu và phi công trực thăng của Lục quân đã góp phần gây ra vụ va chạm hồi tháng Giêng năm ngoái giữa một máy bay chở khách và trực thăng Black Hawk gần thủ đô Washington, khiến 67 người thiệt mạng.
Đây là vụ tai nạn hàng không chết chóc nhất trên lãnh thổ Mỹ trong hơn hai thập niên qua.
Trong phản hồi chính thức đối với đơn kiện đầu tiên do gia đình một nạn nhân đệ trình, chính phủ cho biết họ phải chịu trách nhiệm một phần vì kiểm soát viên không lưu đã vi phạm quy trình “tách biệt bằng quan sát” trong đêm xảy ra tai nạn. Hồ sơ cũng nêu rõ việc các phi công trực thăng Lục quân “không duy trì cảnh giác đầy đủ để phát hiện và tránh” máy bay chở khách đã khiến chính phủ phải gánh trách nhiệm pháp lý.
Tuy nhiên, bản đệ trình cũng cho rằng những bên khác — bao gồm phi công của máy bay phản lực và các hãng hàng không — có thể cũng góp phần dẫn đến thảm họa. Đơn kiện quy trách nhiệm cho American Airlines và đối tác khai thác khu vực PSA Airlines, song hai hãng này đã nộp đơn đề nghị tòa án bác bỏ vụ kiện.
Chính phủ đồng thời phủ nhận việc bất kỳ kiểm soát viên không lưu hay quan chức nào của Cục Hàng không Liên bang (FAA) hoặc Lục quân đã hành xử cẩu thả.
Theo giới chức, ít nhất 28 thi thể đã được trục vớt từ làn nước lạnh giá của sông Potomac sau khi trực thăng va chạm với chiếc máy bay khu vực của American Airlines trong lúc đang hạ cánh xuống sân bay quốc gia Ronald Reagan ở bắc Virginia, ngay bên kia sông so với Washington, D.C. Trên máy bay có 60 hành khách và bốn thành viên phi hành đoàn, trong khi trực thăng chở ba binh sĩ.
“Luật sư: Thảm kịch là không đáng xảy ra.”
Luật sư Robert Clifford, đại diện cho gia đình nạn nhân Casey Crafton, cho biết chính phủ đã thừa nhận “trách nhiệm của Lục quân đối với sự mất mát sinh mạng không cần thiết”, cũng như việc FAA không tuân thủ đúng các quy trình kiểm soát không lưu, đồng thời “đúng mực” khi thừa nhận vai trò của American Airlines và PSA Airlines trong thảm kịch.
“Các gia đình nạn nhân vẫn chìm trong nỗi đau sâu sắc và sự tang thương do thảm họa bi thảm này gây ra,” ông nói.
Các luật sư của chính phủ viết trong hồ sơ rằng “Hoa Kỳ thừa nhận mình có nghĩa vụ chăm sóc đối với các nguyên đơn, đã vi phạm nghĩa vụ đó và qua đó trực tiếp dẫn đến tai nạn bi thảm.”
Người phát ngôn của American Airlines từ chối bình luận về hồ sơ này, nhưng trong đơn đề nghị bác bỏ vụ kiện, hãng cho rằng “con đường pháp lý phù hợp của các nguyên đơn không phải là chống lại American, mà là chống lại chính phủ Hoa Kỳ”, và kêu gọi tòa án loại hãng khỏi vụ kiện. American cho biết kể từ sau tai nạn, họ tập trung hỗ trợ các gia đình nạn nhân.
Đơn kiện cáo buộc các hãng hàng không đã không làm đủ để giảm thiểu rủi ro khi bay gần trực thăng quanh khu vực Washington, D.C., cũng như không huấn luyện đầy đủ cho phi công để xử lý tình huống này.
Những yếu tố góp phần được điều tra làm rõ
Hội đồng An toàn Giao thông Quốc gia (NTSB) dự kiến công bố báo cáo nguyên nhân tai nạn vào đầu năm tới, song các điều tra viên đã sớm nêu ra nhiều yếu tố góp phần, trong đó có việc trực thăng bay cao hơn 78 feet (24 mét) so với giới hạn 200 feet (61 mét) trên một tuyến bay vốn chỉ cho phép khoảng cách tách biệt rất hạn chế giữa máy bay đang hạ cánh xuống đường băng phụ của sân bay Reagan và trực thăng bay bên dưới. NTSB cũng cho biết FAA đã không nhận diện đầy đủ mối nguy quanh sân bay đông đúc này, dù đã có 85 vụ suýt va chạm trong ba năm trước tai nạn.
Trong hồ sơ pháp lý, chính phủ thừa nhận Hoa Kỳ “đã được cảnh báo về một số sự kiện suýt va chạm giữa các trực thăng Black Hawk do Lục quân vận hành và các máy bay hoạt động trên hoặc xung quanh các tuyến trực thăng số 1 và 4” ở khu vực Washington.
Trước khi xảy ra va chạm, kiểm soát viên không lưu hai lần hỏi các phi công trực thăng liệu họ có nhìn thấy máy bay hay không. Các phi công trả lời là có và đề nghị được áp dụng phương thức tách biệt bằng quan sát để tự duy trì khoảng cách. Quan chức FAA thừa nhận tại các phiên điều trần của NTSB rằng các kiểm soát viên tại sân bay Reagan đã quá phụ thuộc vào phương thức này — một thực hành mà FAA sau đó đã chấm dứt.
Các nhân chứng nói với NTSB rằng họ đặt nghi vấn nghiêm trọng về khả năng tổ lái trực thăng có thể phát hiện máy bay khi đeo kính nhìn đêm, cũng như việc liệu họ có quan sát đúng hướng hay không.
Các điều tra viên cho biết phi công trực thăng có thể không nhận ra mình đang bay ở độ cao bao nhiêu, do máy đo cao khí áp mà họ dựa vào hiển thị thấp hơn từ 80 đến 100 feet (24–30 mét) so với độ cao được ghi nhận bởi thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay.
Các nạn nhân của vụ tai nạn bao gồm một nhóm vận động viên trượt băng nghệ thuật trẻ xuất sắc, cha mẹ và huấn luyện viên của họ vừa dự một giải đấu tại Wichita, Kansas, cùng bốn công nhân lắp đặt hệ thống hơi nước thuộc công đoàn ở khu vực Washington.
Ông Richard J. Levy, một phi công đã nghỉ hưu và là chuyên gia làm chứng trong các vụ kiện hàng không, nhận định việc chính phủ thừa nhận một phần trách nhiệm chưa đầy một năm sau tai nạn là điều bất thường, đặc biệt xét đến số tiền bồi thường có thể rất lớn.
“Họ sẽ không làm điều đó nếu còn bất kỳ nghi ngờ nào trong đầu về những gì kiểm soát viên không lưu hay Lục quân đã làm,” ông Levy nói.
Nguồn AP
