Kilmar Abrego Garcia đã được trả tự do khỏi sự giam giữ của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) vào chiều thứ Năm, sau khi một thẩm phán liên bang ra lệnh giải phóng ngay lập tức.
Trong hồ sơ tòa án, Thẩm phán Quận liên bang Paula Xinis yêu cầu ICE phải trả tự do “ngay lập tức”, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong vụ việc liên quan đến người đàn ông El Salvador từng bị trục xuất nhầm trong năm nay trước khi được đưa trở lại Hoa Kỳ.
Việc trục xuất sai Abrego Garcia đã dẫn đến một cuộc chiến pháp lý căng thẳng, bao gồm nhiều lần đối đầu gay gắt giữa thẩm phán và Bộ Tư pháp. Vụ việc cũng phản ánh rõ nét chiến dịch siết chặt nhập cư của chính quyền Trump và nỗ lực mạnh tay trục xuất người di cư sang các quốc gia xa lạ.
“Kể từ khi trở lại Hoa Kỳ sau vụ trục xuất sai trái, Abrego Garcia lại bị giam giữ lần nữa mà không có căn cứ pháp lý,” Xinis viết. “Vì lý do đó, Tòa chấp thuận yêu cầu trả tự do ngay lập tức khỏi sự giam giữ của ICE.”
“Vụ việc của Abrego Garcia đòi hỏi sự can thiệp của tòa án,” bà nhấn mạnh.
Theo luật sư Simon Sandoval-Moshenberg, nhóm pháp lý đã đón Abrego Garcia tại cơ sở ICE ở Pennsylvania. Ông cho biết Garcia sẽ sớm được gặp lại gia đình — chỉ mới lần thứ hai trong cả năm nay.
“Hôm nay chúng ta chứng kiến chiến thắng của pháp quyền trước quyền lực. Tôi không nghĩ vụ việc đã kết thúc, nhưng đây là một thắng lợi lớn,” Moshenberg nói trên chương trình “OutFront” của CNN.
Chính quyền Trump gặp khó trong việc trục xuất lần hai
Trong nhiều tuần, chính quyền Trump đã loay hoay tìm một quốc gia chấp nhận tiếp nhận Garcia. Theo luật liên bang, các thẩm phán có thể yêu cầu trả tự do cho người di cư bị giam giữ nếu việc trục xuất họ không có triển vọng rõ ràng.
Thẩm phán Xinis nhận thấy không có lệnh trục xuất hợp lệ nào đang áp dụng với Garcia, đồng nghĩa với việc ICE đã giam giữ ông trái phép tại một cơ sở ở Pennsylvania.
“Vì Abrego Garcia bị giam giữ để phục vụ việc trục xuất sang nước thứ ba khi không có lệnh trục xuất hợp pháp, yêu cầu trả tự do của ông là chính đáng,” Xinis viết, cho rằng hành động của chính quyền trong nhiều tháng qua đã chứng minh việc giam giữ không còn phục vụ “mục đích cơ bản là để trục xuất”.
Phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa, Tricia McLaughlin, chỉ trích phán quyết và ám chỉ chính phủ sẽ kháng cáo.
“Đây là chủ nghĩa hoạt động tư pháp trắng trợn từ một thẩm phán do Obama bổ nhiệm,” bà nói. “Phán quyết này không có cơ sở pháp lý và chúng tôi sẽ đấu tranh đến cùng.”
Khi được hỏi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, Moshenberg nói: “Tôi nghĩ họ sẽ tiếp tục theo đuổi ông ấy. Cách thức cụ thể thì chưa rõ,” nhưng ông cho biết Garcia “giờ có cơ hội rộng mở để nộp đơn xin tị nạn tại Hoa Kỳ, nếu ông chọn con đường đó.”
Vướng thêm cáo buộc hình sự tại Tennessee
Abrego Garcia được đưa trở lại Hoa Kỳ vào tháng Sáu sau cuộc chiến pháp lý về vụ trục xuất sai trái. Khi về lại Mỹ, ông bị truy tố vì cáo buộc hỗ trợ đưa người nhập cư không giấy tờ vào nước này. Ông đã tuyên bố vô tội và được thả vào tháng Tám, nhưng ngay lập tức bị ICE bắt lại.
Từ đó, chính quyền tìm cách trục xuất ông đến một số quốc gia châu Phi — nơi ông không có bất kỳ liên hệ nào. Các kế hoạch này đều thất bại, khiến thẩm phán Xinis tỏ ra mất kiên nhẫn, đặt câu hỏi tại sao chính quyền không đưa ông đến Costa Rica, quốc gia đã xác nhận sẵn sàng tiếp nhận ông và cấp diện cư trú.
Trong phán quyết, Xinis nêu rõ: ICE nhiều lần thông báo Garcia sẽ bị trục xuất sang Uganda, rồi Eswatini, rồi Ghana — trong khi các quốc gia này hoặc không sẵn sàng tiếp nhận, hoặc chưa từng được hỏi ý kiến.
“Costa Rica chưa bao giờ rút lại cam kết tiếp nhận Abrego Garcia, và ông cũng chưa bao giờ từ bỏ ý định tái định cư tại đây,” Xinis viết.
Hiện Abrego Garcia vẫn chịu các điều kiện giám sát nghiêm ngặt từ một thẩm phán liên bang tại Tennessee trong vụ án buôn người liên quan đến ông. Khi rời cơ sở Pennsylvania, ông phải sống cùng anh trai ở Maryland và không được rời khỏi tiểu bang nếu không có sự cho phép của tòa.
Ông chỉ được rời nhà để đi làm, dự lễ tôn giáo, khám bệnh hoặc tham dự phiên tòa. Phiên xét xử dự kiến diễn ra vào tháng Giêng, dù Garcia đang tìm cách bác bỏ các cáo buộc với lý do bị truy tố không công bằng. Một phiên điều trần quan trọng dự kiến tuần này đã bị hủy và các thủ tục mới đang diễn ra trong hồ sơ kín.
Nguồn CNN
