Một thẩm phán liên bang hôm thứ Năm đã tạm thời ngăn chặn việc Tổng thống Donald Trump liên bang hóa và triển khai hàng trăm binh sĩ Vệ binh Quốc gia trên toàn bang Illinois, sau khi một số đơn vị đã được điều động đến tuần tra khu vực Chicago.
Thẩm phán April Perry thuộc Tòa án Liên bang khu vực, người được cựu Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm, đã một phần chấp thuận yêu cầu của chính quyền bang và thành phố Illinois–Chicago nhằm ban hành lệnh cấm tạm thời (TRO), ngăn ông Trump kiểm soát lực lượng Vệ binh Quốc gia và đưa họ ra đường phố. Perry cho biết sẽ trình bày lý do chi tiết vào thứ Sáu.
“Trump không phải là vua” — Pritzker tuyên bố
Thống đốc JB Pritzker (Dân chủ) và các quan chức Chicago đã đệ đơn kiện hôm thứ Hai, cáo buộc đây là “một cuộc xâm phạm vi hiến của chính phủ liên bang vào bang Illinois.”
Pritzker đăng trên mạng X sau phán quyết:
“Donald Trump không phải là vua — và chính quyền của ông ta không đứng trên pháp luật. Hôm nay, tòa án đã xác nhận điều mà tất cả chúng ta đều biết: Không có bằng chứng nào về bạo loạn ở Illinois, và không có lý do gì để Vệ binh Quốc gia xuất hiện trên đường phố Chicago.”
Lệnh cấm tạm thời có hiệu lực đến ngày 23/10. Tòa từ chối yêu cầu của chính quyền Trump về việc hoãn lệnh này để kháng cáo, và ấn định phiên điều trần ngày 22/10 để xem xét có gia hạn thêm hai tuần hay không.
500 lính Vệ binh đã được triển khai
Theo Bộ Tư lệnh Miền Bắc Hoa Kỳ (U.S. Northern Command), khoảng 300 binh sĩ Vệ binh Quốc gia Illinois cùng 200 binh sĩ từ Texas đã được kích hoạt hôm thứ Tư để “bảo vệ nhân viên liên bang, tài sản liên bang và các cơ quan như ICE” trong nhiệm vụ kéo dài 60 ngày.
Các lãnh đạo địa phương phản đối mạnh mẽ, cho rằng hành động này là vi phạm chủ quyền tiểu bang. Trong đơn kiện, họ cáo buộc Trump lợi dụng các cuộc biểu tình nhỏ tại cơ sở ICE ở ngoại ô làm cái cớ để điều quân — điều mà họ gọi là “một sự xâm phạm có chủ đích và phi pháp.”
“Ám ảnh Chicago” kéo dài nhiều năm
Các luật sư của Illinois và Chicago lập luận rằng Trump đã “ám ảnh Chicago trong nhiều năm,” dẫn chứng hàng loạt bài đăng và phát ngôn công khai của ông để chứng minh “ý đồ chính trị bất hợp pháp”.
“Tính tất yếu của hành động này — được dự báo qua vô số bài đăng và phát biểu — là bằng chứng rõ ràng về tính phi pháp của nó,” họ viết.
Tuần trước, Trump gọi Chicago là “một thành phố lớn với vị thống đốc bất tài” và trước đó từng mô tả đây là “nơi tệ hại và nguy hiểm nhất thế giới.”
Theo đơn kiện, sự thù địch của ông với Illinois đã bắt đầu từ ngày 7/11/2016, ngay trước bầu cử tổng thống, khi ông đăng:
“Tội phạm ở đó thật khủng khiếp. Bạn không thể ra cửa mua ổ bánh mì mà không bị bắn.”
Lập luận của Bộ Tư pháp
Bộ Tư pháp (DOJ) phản bác, cho rằng sự gia tăng các hành vi đe dọa nhắm vào nhân viên ICE và các cơ quan thực thi di trú khiến việc triển khai Vệ binh là cần thiết. Trong phản biện gửi tòa, họ viết:
“Các nhóm chống đối Trump và chính sách nhập cư của Quốc hội đã dùng chiến thuật bạo lực và đe dọa, buộc chính quyền phải có biện pháp bảo vệ bổ sung.”
Theo đơn kiện, Bộ An ninh Nội địa (DHS) ngày 26/9 đã yêu cầu hỗ trợ bảo vệ các cơ sở ICE tại Illinois, viện dẫn “cuộc tấn công phối hợp của các nhóm bạo lực có liên hệ với tổ chức khủng bố nội địa.”
Tuy nhiên, phía Illinois và Chicago gọi cáo buộc này là “bịa đặt hoàn toàn.”
DOJ nhấn mạnh:
“Hiến pháp cho phép tổng thống quyết định nơi điều động lực lượng Vệ binh Liên bang. Một lệnh ngăn cản quyền đó sẽ vi phạm nguyên tắc phân quyền.”
Biểu tình và bạo lực quanh cơ sở ICE
Cơ sở ICE tại Broadview, ngoại ô phía tây Chicago, đã trở thành điểm nóng biểu tình trong nhiều tuần. Theo hồ sơ tòa án, đạn cao su, hơi cay và đạn hơi cay đã được sử dụng để giải tán đám đông, trong khi nhiều nhân viên ICE bị tấn công, xe bị rạch lốp, và phải được hộ tống khi vào làm việc.
Tòa án chặn hai bản ghi nhớ của Bộ Quốc phòng
Phán quyết của Thẩm phán Perry tạm thời đình chỉ hai bản ghi nhớ do Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth ký:
- Lệnh ngày 4/10 cho phép liên bang hóa Vệ binh Illinois, và
- Lệnh gọi 400 binh sĩ Texas đến Chicago, Portland (Oregon) và các khu vực khác “khi cần thiết.”
“Nếu ông đến bắt dân tôi, ông phải bước qua tôi”
Căng thẳng giữa Trump và các lãnh đạo bang đang leo thang từng ngày.
Hôm thứ Tư, Trump kêu gọi bắt giam Thống đốc Pritzker và Thị trưởng Chicago Brandon Johnson (đều thuộc Đảng Dân chủ).
Pritzker đáp trả mạnh mẽ trên truyền hình:
“Nếu ông đến bắt dân tôi, ông phải bước qua tôi.”
Vệ binh Oregon – trận chiến pháp lý song song
Cũng trong ngày thứ Năm, Tòa phúc thẩm liên bang đã nghe tranh luận miệng về việc triển khai Vệ binh Quốc gia tại Oregon.
Một hội đồng ba thẩm phán đã dỡ bỏ lệnh cấm trước đó, cho phép Trump gọi Vệ binh Oregon vào phục vụ liên bang, nhưng vẫn chưa được phép triển khai thực địa tại bang này.
Nguồn The Hill
