Tổng thống Donald Trump hôm thứ Tư tuyên bố rằng một thỏa thuận ngừng bắn đã đạt được giữa Israel và Hamas, mở đường cho việc thả 20 con tin còn sống và mang lại sự cứu trợ nhân đạo cho gần 2 triệu người Palestine tại Dải Gaza.
Ông Trump cho biết hai bên đã ký kết “Giai đoạn đầu tiên” của kế hoạch hòa bình mà ông công bố vào cuối tháng trước — một bước ngoặt lớn nhằm chấm dứt hơn hai năm chiến tranh kể từ khi Hamas mở cuộc tấn công đẫm máu vào Israel ngày 7/10/2023, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và hơn 250 người bị bắt làm con tin.
“Điều này có nghĩa là TẤT CẢ các con tin sẽ sớm được trả tự do, và Israel sẽ rút quân đến ranh giới đã thỏa thuận như bước đầu tiên hướng tới một nền Hòa bình Mạnh mẽ, Bền vững và Vĩnh cửu. Tất cả các bên sẽ được đối xử công bằng!” — ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
Ông nói thêm: “Đây là một ngày VĨ ĐẠI cho Thế giới Ả Rập và Hồi giáo, cho Israel, cho các quốc gia lân cận, và cho Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Chúng tôi cảm ơn các nhà trung gian từ Qatar, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ đã hợp tác cùng chúng tôi để biến sự kiện mang tính lịch sử và chưa từng có này thành hiện thực. Phúc thay những người kiến tạo hòa bình!”
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ra thông cáo chỉ vài phút sau đó: “Với sự giúp đỡ của Thiên Chúa, chúng ta sẽ đưa tất cả họ trở về nhà,” ông nói, ám chỉ đến các con tin — trong đó Hamas hiện vẫn giữ thi thể của 28 người.
Ông Netanyahu cho biết sẽ triệu tập chính phủ vào ngày mai “để phê chuẩn thỏa thuận và đưa những người thân yêu của chúng ta trở về.”
Chi tiết về thỏa thuận ngừng bắn
Thỏa thuận được công bố sau khi Israel và Hamas đồng ý bước vào đàm phán hồi tuần trước, với các quan chức cấp cao đến Ai Cập hôm thứ Hai để hoàn tất các điều khoản.
Cố vấn của Thủ tướng Qatar, ông Majed al-Ansari, đăng trên mạng xã hội X rằng các chi tiết về việc thực thi giai đoạn đầu sẽ được công bố sau, nhưng các điều khoản cơ bản bao gồm:
- Ngừng toàn bộ giao tranh,
- Hamas trả tự do cho con tin,
- Israel phóng thích tù nhân Palestine,
- Và nối lại hoạt động viện trợ nhân đạo quy mô lớn vào Gaza.
Ông Trump cho biết có thể sẽ đích thân đến Trung Đông vào cuối tuần này để giám sát việc thực thi thỏa thuận.
Vai trò của Mỹ và áp lực ngoại giao
Thỏa thuận được ký kết sau khi Trump tăng cường nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt chiến sự, đặc biệt sau khi Israel tiến hành các cuộc không kích nhắm vào các thủ lĩnh Hamas cư trú tại Qatar mà không thông báo trước cho Washington. Ông Trump nói rằng ông “rất không hài lòng” với hành động này, bởi Qatar là đồng minh quân sự chủ chốt và là trung gian chính trong các cuộc đàm phán hòa bình.
Dưới áp lực mạnh mẽ từ Tòa Bạch Ốc, ông Netanyahu đồng ý với kế hoạch 20 điểm của Trump nhằm chấm dứt cuộc chiến với Hamas. Kế hoạch này được hậu thuẫn bởi một liên minh các lãnh đạo từ các quốc gia Ả Rập, vùng Vịnh và Hồi giáo, những người đã cùng gây sức ép buộc Hamas phải chấp thuận.
Hậu cảnh chiến tranh và phản ứng quốc tế
Cuộc chiến giữa Israel và Hamas bước sang năm thứ ba hôm thứ Ba. Theo Bộ Y tế Gaza, hơn 60.000 người Palestine đã thiệt mạng, ít nhất một nửa là phụ nữ và trẻ em.
Hành động quân sự của Israel tại Gaza đã khiến dư luận quốc tế quay lưng, sau giai đoạn ban đầu từng ủng hộ nước này vì sự tàn bạo của Hamas trong các cuộc tấn công vào thường dân miền nam Israel.
Cả Thủ tướng Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant đều đã bị truy tố bởi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) với cáo buộc tội ác chiến tranh, trong khi Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cũng đang thụ lý một vụ kiện tố cáo tội diệt chủng.
Triển vọng hòa bình
Ông Trump ca ngợi kế hoạch 20 điểm của mình là “con đường dẫn tới nền hòa bình lâu dài tại Trung Đông”, nhưng giới quan sát lưu ý rằng những bất đồng sâu sắc vẫn còn nguyên.
Hamas chưa đồng ý hạ vũ khí hoàn toàn hoặc từ bỏ quyền lực chính trị tại Gaza, trong khi ông Netanyahu khẳng định sẽ không bao giờ chấp thuận việc thành lập một Nhà nước Palestine.
Dù vậy, việc đạt được giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận ngừng bắn vẫn được xem là bước ngoặt quan trọng nhất trong hơn hai năm xung đột đẫm máu giữa Israel và Hamas.
Nguồn The Hill
